Η ΚΛΑΥΣΙΑΙΔΟΙΟΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αλήθεια πως θα σας  φαινόταν αν, κατά την περίοδο της κατοχής της Ελλάδας, ο Μανόλης Γλέζος δεν κατέβαζε τη χιτλερική σημαία του κατακτητή από την Ακρόπολη, αλλά την ελληνική σημαία από κάποιο κτήριο της Αθήνας; Δεν θα μας φαινόταν καταγέλαστη ενέργεια;

Οι μαρξιστές θεωρητικοί τόνιζαν συνεχώς ότι στις χώρες που είναι υπό κατοχή οι κομμουνιστές σέβονται τα εθνικά σύμβολα και την εθνική ευαισθησία των υποδούλων συμπατριωτών τους, είναι δε χαρακτηριστικές οι συμβουλές των ηγετών του μαρξισμού προς τους αριστερούς της Πολωνίας και της Ιρλανδίας, ότι αν είναι πραγματικοί κομμουνιστές πρέπει πρώτα και κύρια να αγωνιστούν για την εθνική αξιοπρέπεια και ελευθερία της πατρίδας τους. Δυστυχώς, στην Κύπρο, το κομμουνιστικό κόμμα δεν κατέβαζε  τις σημαίες της αγγλικής αποικιοκρατίας αλλά τις ελληνικές, ακόμη και κατά τη διάρκεια της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου 1931, τη χρονιά που η Κύπρος έβραζε σαν καζάνι και λίγους μήνες αργότερα θα οδηγείτο στην εξέγερση πληρώνοντας βαρύτατο τίμημα με νεκρούς, τραυματίες, φυλακισμένους και εξορίστους και καταπάτηση δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Περίεργο το κομμουνιστικό κόμμα της Κύπρου, τα στελέχη του με θεωρητική ανεπάρκεια, εξοπλισμένα με μερικές μπροσούρες και εύκολη συνθηματολόγηση, με επίδραση και από τους αριστερούς και κομμουνιστικούς κύκλους της Αγγλίας, που έβλεπαν το Κυπριακό όχι ριζοσπαστικά αλλά με τα ματογυάλια του μεταρρυθμιστή αποικιοκράτη. Το κυριότερο ολίσθημα του Κ.Κ.Κ. ήταν η πολιτική του εναντίον της Ένωσης και η διακήρυξη για μια Βαλκανική Σοσιαλιστική Ομοσπονδία, στην οποία θα εντασσόταν και η Κύπρος, ένα σύνθημα που ηχούσε πανέμορφα στ’ αυτιά των Άγγλων αποικιοκρατών, γιατί προκαλούσε διάσπαση, έστω και μικρή, στο ενιαίο της ενωτικής διεκδίκησης, η οποία χαρακτήριζε, με διάφορους βαθμούς έντασης, όλον τον κυπριακό ελληνισμο. Όσο για το φόβητρο, για κοτζάμ ολόκληρη Βαλκανική Σοσιαλιστική Ομοσπονδία, οι πανέξυπνοι Άγγλοι γελούσαν, γιατί ήξεραν ότι ήταν μία θεωρητική πομφόλυγα, πέρασαν 90 χρόνια από την ίδρυση του Κ.Κ.Κ. και ακόμα περιμένουμε τη Βαλκανική Σοσιαλιστική Ομοσπονδία. Ο κίνδυνος για τους Άγγλους ήταν οι ενωτικές διεκδικήσεις των Κυπρίων και τίποτε άλλο.

Όμως τελευταία επιχειρείται μια επιστροφή στην προβολή των διακηρύξεων του παλαιού Κ.Κ.Κ. Επιτελείται μια νέα ανάγνωση της κυπριακής ιστορίας, ιδεοληπτική και προκάτ, που δεν αντιστοιχεί με τις πραγματικές συνθήκες ύπαρξης της Κύπρου, που αγνοεί τη συνολική θεώρηση και επιμένει στο έλασσον και περιθωριακό, το οποίο αναδεικνύοντάς το συντείνει στην αποδοχή της κυοφορούμενης λύσης, που καταστρατηγεί θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και ευρωπαϊκά προτάγματα.

Είναι χαρακτηριστικό το μελέτημα του Μιχαήλ Μιχαήλ «Η ιστορία, η ιδεολογική της χρήση και ο διαφορετικός αντιαποικιακός λόγος της Αριστεράς». Με προχειρότητες, επιπολαιότητες και λάθη ασύγγνωστα για έναν ιστορικό, ο Μιχαήλ εφορμά επί της κυπριακής ιστοριογραφίας παράγοντας ένα λόγο κατά βάθος φιλοαποικιοκρατικό. Αναφέρει για αντίληψη των Βρετανών που ήταν εντελώς νεωτερική, και για τις διαδικασίες νεωτερικού κράτους (σ. 106) αποφεύγοντας να θίξει το κύριο, ότι οι Άγγλοι καταστρατηγούσαν τη θεμελιώδη αρχή της νεωτερικότητας (κράτος δικαίου, ενιαίο κοινωνικό σώμα) εδραιώνοντας τη ρατσιστική διάκριση σε μουσουλμάνους και μη μουσουλμάνους.

Το μελέτημα του Μ. Μιχαήλ, που προωθεί μια κομματοκεντρική αφήγηση της ιστορίας της Κύπρου και θεωρεί κάθε άλλη γνώμη ως προδοσία ή τουλάχιστον ως ανωμαλία της ιδεατής ιστορικής πορείας, που ως ιστορικός έχει στο μυαλό του, συμπεριλαμβάνεται στον τόμο Η Κυπριακή Αριστερά στην Πρώτη Περίοδο της Βρετανικής Αποικιοκρατίας, στον οποίο μερικά μελετήματα επιμένουν σε έναν ιερό και μη αμφισβητήσιμο πολιτικόθρησκευτικό αριστερό λόγο, [πολιτικοθρησκευτικός γιατί είναι γνωστός ο μεσσιανικός λόγος της παραδοσιακής αριστεράς, ο οποίος δημιούργησε θεωρητικά τερατουργήματα και, κυρίως, απάνθρωπες πρακτικές εις βάρος και των ίδιων των αριστερών μελών και οπαδών], που αφήνει την αριστερά εκτός κριτικής και αναπαράγει ιδεολογήματα. Όμως, στο τέλος, ο Μιχαήλ υποβάλλει το παράπονό του, σχεδόν ένδακρυς: γιατί αυτός ο αντιαποικιακός λόγος [της αριστεράς] αποσιωπήθηκε και  παρέμεινε, ή παραμένει ακόμη, στη σκιά ενός ιερού και μη αμφισβητήσιμου εθνικοθρησκευτικού αντιαποικιακού λόγου. 

Διαστρέβλωση πρώτη: Αυτόν τον λόγο τον κατέκρινε η κομμουνιστική διεθνής ως σεχταριστικό και υποβοηθητικό της αποικιοκρατίας, όπως και πολλοί άλλοι διανοούμενοι της αριστεράς, ακόμη και μέσα στο ίδιο το ΑΚΕΛ. Δεν αναφέρθηκε στο θέμα αυτό ο μελετητής, γιατί δεν βόλευε στην παραγωγή των ιδεολογημάτων του.

Διαστρέβλωση δεύτερη: Αυτόν τον λόγο τον απέκρυψε η ίδια η αριστερά του ΑΚΕΛ. Είδε πουθενά ο κ. Μιχαήλ στις εκατοντάδες χιλιάδες σελίδες του κομματικού τύπου (εφημερίδες και περιοδικά) της δεκαετίας του ’50 ή των άλλων δεκαετιών ή στα κομματικά ανακοινωθέντα, να προβάλλουν αυτήν την αντιμετώπιση της αποικιοκρατίας εκ μέρους του Κ.Κ.Κ.; Αντιθέτως, όταν το ΑΚΕΛ θέλει να δώσει ιστορικό βάθος στον κομματικό του σχηματισμό και συμπεριλαμβάνει και την περίοδο του Κομμουνιστικού κόμματος (1926-1941) δεν αναφέρεται στη Βαλκανική Σοσιαλιστική Ομοσπονδία και στην πολιτική εναντίον της Ένωσης αλλά στις δυσκολίες των πρώτων εργατικών αγώνων και στα αιτήματα της αριστεράς για βελτίωση των συνθηκών ζωής των λαϊκών στρωμάτων και περιορίζεται μόνο σ’ αυτά. Επειδή είναι νέος άνθρωπος ο κ. Μιχαήλ θα τον συμβούλευα, αν θέλει να αφήσει τη σφραγίδα του στην ιστορική πνευματική ζωή του τόπου, να εγκαταλείψει τον ιερό, αναμφισβήτητο λόγο για την αριστερά και να κρίνει όλους με τα ίδια κριτήρια. Στην περίπτωση αυτή, αφού θέλει να ανασύρει στην επιφάνεια τις παλιές απόψεις και πρακτικές του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου, (ίσως είναι η νέα μόδα της αναθεωρητικής ιστοριογραφίας που θα μας ταλαιπωρήσει οσονούπω), έπρεπε πρώτα και κύρια να ασκήσει δριμύτατη κριτική στο ΑΚΕΛ, που τις εγκατέλειψε και τις απέκρυψε. Όμως ο ρηξικέλευθος ιστορικός δεν διανοείται να αμφισβητήσει και να κρίνει το ιερό κόμμα.

Διαστρέβλωση τρίτη. Ουδείς απέκρυψε σκόπιμα  τον λόγο του ΚΚΚ για την αποικιοκρατία, γιατί το κόμμα αυτό στην αγροτοποιμενική Κύπρο του μεσοπολέμου είχε μικρή εμβέλεια και δεν επηρέαζε τις εξελίξεις. Κύριες δυνάμεις ήταν η αγγλική αποικιοκρατία, η Εθναρχία, οι πολιτικοί πέριξ της Εθναρχίας (σε μικρή ή μεγάλη απόσταση), και οι ηγετικοί κύκλοι της τουρκοκυπριακής μειονότητας. Αυτοί έπαιζαν τον κύριο ρόλο και τα φώτα των μελετών έπεφταν και πέφτουν πάνω τους. Παράγοντας τον συνήθη κλαυσιαίδοιο λόγο των διανοουμένων της κυπριακής παραδοσιακής αριστεράς, που συνεχώς παραπονιούνται και μουρμουρούν, ο κ. Μιχαήλ παραπονιέται γιατί αποσιωπήθηκε αυτός ο λόγος. Η απάντηση μου: Kαι από βλακεία των αντιπάλων του ΑΚΕΛ. Που δεν τον εντόπισαν, έστω και ως ήσσονος σημασίας, και έτσι έχασαν την ευκαιρία να ασκούν δριμύτατη κριτική στην προϊστορία και πρωτοϊστορία του ΑΚΕΛ, γιατί οι θέσεις του ΚΚΚ ήταν εκτός ιστορικού πλαισίου, σεχταριστικές και, δυστυχώς, εν τέλει, θώπευαν την αγγλική αποικιοκρατία.

Η ιδεοληψία γράφει Ιστορία

Γράψαμε, σε προηγούμενο σημείωμα στον  Φιλελεύθερο, για την προσπάθεια των νεοκυπριακών κύκλων, μετά το 1974, να αναδιηγηθούν την κυπριακή ιστορία, μια αναδιήγηση  η οποία, ενισχυμένη από ξένα κέντρα εξουσίας, θα δικαιολογούσε τα τετελεσμένα της κατοχής και την άδικη λύση που μεθοδευόταν.

Ας δούμε, λοιπόν, μια επαναλαμβανόμενη θέση αυτών των κύκλων: Οι κοινές εξεγέρσεις μουσουλμάνων και χριστιανών στην Κύπρο κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Ότι μαζί, δήθεν, οι τουρκοκύπριοι και οι ελληνοκύπριοι, κάτω από κοινά οράματα και εν πνεύματι ισότητος και ισότιμης πορείας, εξεγέρθηκαν για ένα κοινό μέλλον. Πρόκειται για μια εκκωφαντική ανοησία, που εκτοξεύεται εναντίον της ταλαιπώρου κυπριακής ιστορίας και δημιουργεί συγκινησιακό κραδασμό στους ιδεοληπτικούς και αυτούς που θέλουν να κατασκευάσουν μια νέα ιστορική αφήγηση ερήμην των μαρτυριών και  των δεδομένων της Ιστορίας και ερήμην των θεωρητικών εμβαθύνσεων που έχουν κατατεθεί.

Γιατί, μελετώντας τις επαναστατικές κινήσεις, εξεγέρσεις και αναταραχές της περιόδου της τουρκοκρατίας σημειώνουμε έντεκα σημαντικές. Απ’ αυτές οι πέντε έγιναν από τους Ελληνοκύπριους που προσέβλεπαν στην εμπλοκή και επέμβαση των ευρωπαϊκών δυνάμεων (Ισπανία, Σαβοΐα, Γαλλία και άλλες χώρες)  που θα τους λύτρωναν  από την τουρκοκρατία. Οι υπόλοιπες έξι έγιναν είτε από μουσουλμάνους που προσέβλεπαν σε απόκτηση προνομίων μέσα στα δεδομένα της παρακμής της οθωμανικής αυτοκρατορίας, (όπως στην περίπτωση του Αλή πασά των Ιωαννίνων), είτε στην επιτυχία φορολογικών ελαφρύνσεων ή, ακόμη,  στην εμπλοκή της μουσουλμανικής Αιγύπτου, που από το 1805 είχε ουσιαστικά αποκτήσει την αυτοδύναμη πορεία της υπό τον Μωχάμετ Αλή, βρισκόταν σε σύγκρουση με την Υψηλή Πύλη, και ήθελε να εντάξει το διαμάντι της Κύπρου στο αιγυπτιακό στέμμα.

Στην περίπτωση που είχαμε εμπλοκή και συνεργασία μουσουλμάνων και χριστιανών σε εξεγερσιακού τύπου κινήσεις δεν ήταν γιατί οι συμμέτοχοι είχαν κοινότητα οραμάτων και κοινότητα ιδεολογικών και πολιτικών στόχων, ότι δηλαδή θα έφτιαχναν μια Κύπρο όπου οι κάτοικοι της ισότιμα και από κοινού θα χάρασσαν το μέλλον τους, λες και βρισκόμασταν στις ιδεολογικές συντεταγμένες της γαλλικής επανάστασης. Όσοι γράφουν αυτές τις ανοησίες δεν γνωρίζουν στοιχειώδη πράγματα για το οθωμανικό καθεστώς, τα μιλλέτια, τις σχέσεις εξουσίας, τις νοοτροπίες, το ήθος, το έθος και τη συνήθεια, τα προτάγματα που κινούσαν τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς και που εν πολλοίς είχαν ενσωματώσει και οι δυστυχείς υπόδουλοι του ελληνικού πληθυσμού. Γιατί, όσες φορές είχαμε συμμετοχή και από τις δύο θρησκευτικές εθνικές ομάδες, αυτή γινόταν γιατί οι μουσουλμάνοι ηγήτορες διεκδικούσαν κάποια σημαντικά δικαιώματα και αιτήματα για πάρτη τους και για τους τέταρτης κατηγορίας Έλληνες χριστιανούς συνεργάτες τους κάποιες ελαφρύνσεις που θα τους άφηναν όμως και πάλιν τέταρτης κατηγορίας υπόδουλους κατοίκους. Με τις ίδιες σκέψεις κινούνταν και οι ελληνικοί πληθυσμοί στις ευάριθμες περιπτώσεις που συμμετείχαν στις εξεγέρσεις, ότι θα παρέμειναν τέταρτης κατηγορίας κάτοικοι της Κύπρου, θα παρέμεναν σκλάβοι αλλά θα είχαν το κέρδος κάποιων ελαφρύνσεων. Ακόμη πρέπει να τονίσουμε ότι όταν κινούνταν εξεγερσιακά οι τοπικοί οθωμανικοί ταγοί θεωρούσαν αυτονόητο ότι τα κοπάδια – ρωμιοί της περιοχής τους θα έπρεπε να τους ακολουθήσουν ενισχύοντας, έτσι, την προσπάθειά τους, και αυτοί εκόντες άκοντες το έκαναν.

Όμως οι νεοκύπριοι δημιουργούν την εντύπωση ότι στην Κύπρο οι κάτοικοι υπερέβαιναν διαχωρισμούς θρησκευτικούς ή εθνικούς, τους διαχωρισμούς κατακτητών και κατακτημένων και έφταναν στην ελευθερία, ισότητα και αδελφοσύνη, είχαμε, με άλλα λόγια, στην αγροτικοποιμενική Κύπρο, μια γαλλική επανάσταση πριν από τη γαλλική επανάσταση. Όμως η γαλλική επανάσταση αποτελούσε τέκνο του αλφαβητισμού και της πνευματικής και πολιτικής ζύμωσης αιώνων (αναγέννηση, διαφωτισμός), της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, της τεχνικής και των πόλεων, της ανόδου της αστικής τάξης και της κατάδυσης της φεουδαρχίας. Αυτά και άλλα πολλά οδήγησαν στη γαλλική επανάσταση και στα προτάγματά της, γι’ αυτό και οι ιδιοφυείς Κύπριοι ιστοριογράφοι, που γράφουν τέτοιες ανοησίες, πρέπει να συγκαλέσουν ένα παγκόσμιο συνέδριο για να εξηγήσουν πως οι αγροτοποιμένες της απομονωμένης Κύπρου ήταν παγκοσμίως οι πιο προχωρημένοι, που διατύπωσαν τόσο ριζοσπαστικά πράγματα πριν από τη γαλλική επανάσταση. Και κάτι άλλο: επειδή σε όλα τα επαναστατικά κινήματα υπάρχει και η θεωρητική προετοιμασία, πρέπει να μας υποδείξουν και τον Κύπριο Βολταίρο. Πιστεύω ότι αν θα τον εντοπίσουν πρέπει να ψάξουν στην περιοχή της Ερυθροτερμινθίας (λαϊκιστί Κοκκινοτριμιθιάς). Είναι αυτή η ανοικτοσύνη των οριζόντων της που κάνει τους κατοίκους της να βρίσκονται εν εγρηγόρσει. Τον φαντάζομαι εκεί στα 1670- 1720, αγράμματος αγροτοποιμήν με τις βράκες και το ραβδί του, που δεν βγήκε, όπως όλοι σχεδόν τότε, πέραν των δέκα χιλιομέτρων από τα όρια της κοινότητάς του, να συλλαμβάνει αυτά που αργότερα διατύπωσε ο Βολταίρος των Παρισίων, και αυτά να γίνονται δεκτά από τους γύρω του, να γίνονται επαναστατικές υποθήκες του συλλογικού βίου. Στην Ερυθροτερμινθία όλα είναι δυνατά.

Και για να μιλήσουμε, πια, σοβαρά. Είπατε, λοιπόν, τοις θιασώταις της νιαζιμίου ιστοριογραφίας ότι τους διαφεύγει η ιστορική πραγματικότητα και ότι η Ιστορία δεν γράφεται με ιδεοληψίες αλλά με γνώση, οι ιστορικοί είναι ίστορες.

Είμαστε, αθεράπευτα, επαρχιώτες

 

1.       Όταν το παιδί του ήταν στο δημόσιο σχολείο, διακήρυσσε εναντίον της μαθητικής στολής και του «πνεύματος ομοιομορφίας και στρατωνισμού» που αυτή αναδεικνύει. Αργότερα, όταν το παιδί του γράφεται στο English School, ανάμεσα σ’ άλλα εκθειάζει: – Και έχουν και ωραία στολή!

2.    Οι ημιμαθείς δάσκαλοι και δασκαλίτσες που γέμισαν το Υπουργείο Παιδείας, συνεπικουρούμενοι από διάφορους ημιμαθείς λιγκουιστικάριους που γέμισαν τα ελληνικά πανεπιστήμια, τονίζουν ότι το παιδί μπορεί να κάνει ορθογραφικά λάθη, δεν χρειάζεται να τα διορθώνουν, η ορθογραφία δεν αξίζει τον κόπο, σημασία έχει αν καλύπτεται το επικοινωνιακό ζητούμενο. Όταν όμως οι μαθητές τους θα δώσουν εξετάσεις για GCE, ή όταν διδάσκονται το μάθημα των αγγλικών, όλοι επιμένουν να μη κάνουν λάθος. Τα άγια αγγλικά δεν υπακούουν στους σύγχρονους κανόνες γλωσσικής αποδόμησης των σύγχρονων κατοίκων της Ελλάδας.

3.       Οι προοδευτικοί φοιτητές που κάνουν καταλήψεις των Πανεπιστημίων της Ελλάδας. Και συνεχίζουν μεταπτυχιακά σε πανεπιστήμια της Αγγλίας, Αμερικής, Γερμανίας, Γαλλίας κ.λπ. Και όταν τους ρωτάς αν μεθοδεύουν κατάληψη στο γερμανικό ή αγγλικό πανεπιστήμιο, όπου συνεχίζουν τώρα τις σπουδές τους, σε κοιτούν παράξενα, λες και είσαι παρανοϊκός. Αυτό σημαίνει ότι τα πανεπιστήμια του εξωτερικού είναι τα καλύτερα δυνατά στον καλύτερο δυνατό κόσμο ή ότι δημιουργήσαμε φοιτητές δύο ταχυτήτων που αντιμετωπίζουν από τη μια με συμπλεγματικό τρόπο και υποκλίνονται ευπειθείς στις λογικές που έχουν τα ξένα πανεπιστήμια και από την άλλη θεωρούν ότι τα ελληνικά είναι χώρος εξάσκησης κάθε τζάμπα-μαγκιάς και κάθε ιδιοτροπίας και όχι χώρος για επιστημονικές σπουδές. 

4.       Κάθε προοδευτικάριος εκπαιδευτικός θεωρεί καθήκον του να επιτεθεί εναντίον της ιστορικής ορθογραφίας της ελληνικής γλώσσας, ότι χρειάζεται απλοποίηση, το γραφόμενο να αναπαράγει αμέσως το ακουόμενο. Όταν του υποδεικνύεις ότι με αυτά που υποστηρίζει πρέπει την αγγλική πρόταση «every night the temperature is high» να τη διαβάσει: «έβερι νιγκχτ δε τεμπερατούρε ις χιγκχ» ή να τη γράψει: «evri nait thi temperatchar is hai», σε κοιτάζει τρομοκρατημένος, γιατί πιστεύει ότι ακούει παρανοϊκά πράγματα. Τα άγια αγγλικά δεν υπακούουν σε απλοποιήσεις.

5.     Αυτό μου το διηγηθηκε ο Μανόλης Γλέζος: Έγινε μια συνάντηση κομμάτων της αριστεράς από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, αρκετούς μήνες μετά τα Σεπτεμβριανά του 1955, και θεώρησε καλό να συζητήσει το θέμα με τον Τούρκο αντιπρόσωπο, πώς και έγινε αυτό το κακό, με τους τόσους νεκρούς, τους βιασμούς, τις λεηλασίες και γενικά την εκθεμελίωση του ελληνικού στοιχείου από την Κωνσταντινούπολη. Ο πονηρός αντιπρόσωπος της τουρκικής αριστεράς προσπάθησε να υποδείξει και κάποια ταξική διάσταση στα πράγματα,  ότι η ελληνική κοινότητα ήταν εύπορη και προκάλεσε την ταξική αντιπαράθεση των λαϊκών στρωμάτων και ότι αυτό εξηγεί τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 1955. Ο Γλέζος του είπε αμέσως: Γιατί αυτή η ρατσιστική κατεύθυνση της ταξικής αντίθεσης, γιατί αποκλειστικά εναντίον των Ελλήνων, δεν υπήρχαν και πλούσιοι Τούρκοι στην Κωνσταντινούπολη να ορμήσουν εναντίον και αυτών;  Ο Γλέζος είναι τίμιος και έξυπνος, σκέφτομαι όμως ότι, αν αυτή η ανοησία του Τούρκου αριστερού ειπωθεί σήμερα, πολλοί λεγόμενοι προοδευτικοί, ημιμαθείς της μπροσούρας και του επαρχιωτισμού, θα την εγκολπωθούν αμέσως και θα την αναπαράγουν.

6.    Ο νεαρός αμφισβητίας της Λευκωσίας, που συχνάζει στα στέκια όπου μαζεύονται οι συνήθεις ηλίθιοι του νεοκυπριακού χώρου. Παραπονιέται με οργή για τις καμπάνες της Κυριακής και της Ανάστασης, καταπιέζουν τα ανθρώπινα δικαιώματά μου, τονίζει, κάθε χρόνο μεσάνυκτα Σαββάτου της Ανάστασης ή την  Κυριακή αρχίζουν τα ντιγκ νταγκ, με ποιο δικαίωμα; μπορεί να θέλω  να κοιμηθώ, μου στερούν την ησυχία μου κ.λπ. κ.λπ. Όταν συμπλέοντας μαζί του τονίζεις τις φωνές του Χότζα, τρεις φορές την ημέρα, που ξεκουφαίνουν τη Λευκωσία καθημερινώς και ότι πρέπει να μπει ένα τέλος σ’ αυτό, σε κοιτάζει καχύποτα, σαν να είσαι εκπρόσωπος του ρατσισμού. Οι νεοκύπριοι δεν είναι μόνο ηλίθιοι και επαρχιώτες, αποτελούν τη μαγιά για τους υπήκοους/ραγιάδες της μέλλουσας τουρκοκρατίας.

7.       Όταν θα πήγαινε στην Αμερική ο Λιάκος και μερικοί άλλοι ομόφρονές του, εγώ  ανησύχησα και, σχεδόν έντρομος, τους έστειλα μήνυμα να μην πάνε, γιατί υπήρχε κίνδυνος  να πάθαιναν κλονισμό, κυριολεκτικά να κατέρρεαν. Διότι οι εν λόγω ταξιδιώτες προς την Αμερική είχαν ξεσπαθώσει τόσες φορές εναντίον του εθνικισμού, της προβολής της ελληνικής σημαίας κ.λπ. Και στην Αμερική η προβολή της αμερικανικής σημαίας είναι εκατονταπλάσια της προβολής της ελληνικής σημαίας η οποία γίνεται στον ελληνικό χώρο. Χαρακτηριστικά στο Άμχερστ, στο σούπερ μάρκετ όπου ψώνιζα, μέτρησα 137 αμερικανικές σημαίες. Πριν μπεις μια μεγάλη αμερικανική σημαία στον ιστό και δύο άλλες  κολλημένες στον τοίχο, στο ταμείο μια πάνω από τον ταμία και δυο χιαστί κάτω, τα διάφορα τμήματα της υπεραγοράς, κρέατα, κονσέρβες, λαχανικά κ.λπ. οριοθετούνταν με μια μέτρια αμερικανική σημαία, σε κάθε κασόνι μια μικρή σημαία. Μιλάμε για ένα μικρό σούπερμάρκετ και για 137 σημαίες. Το ίδιο σε κάθε τάξη των αμερικανικών σχολείων κ.λπ. Υπήρχε, λοιπόν, ο κίνδυνος, ο Λιάκος και η παρέα του, βλέποντάς τα αυτά,  να οδηγούνταν σε χαρακίρι ή αυτοπυρπολισμό, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την εθνικιστική παράκρουση με την τόσο έντονη προβολή της αμερικανικής σημαίας. Όμως το δέχτηκαν ως φυσιολογικό, την αγία αμερικανική σημαία δεν τη θίγουμε. Επέστρεψαν στην Ελλάδα και συνέχισαν το παραμύθι για την εθνικιστική προβολή της ελληνικής σημαίας.

Είμαστε αθεράπευτα επαρχιώτες.