Η ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΗ ΑΦΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ κας ΤΣΙΠΛΑΚΟΥ

Ο Νάσος Βαγενάς το είπε με καίριο τρόπο. Στην Κύπρο έγινε εισβολή των Τούρκων από τον Βορρά και από τον Νότο έγινε απόβαση διαφόρων δήθεν προοδευτικώνυμων ακαδημαϊκών και άλλων Ελλαδιτών, οι οποίοι ταλανίζουν το ελεύθερο μέρος του νησιού με τις ιδεοληψίες τους, την ασχετοσύνη και αγραμματοσύνη τους. Ο κυπριακός ελληνισμός έγινε ένας εσμός ινδικών χοιριδίων επί των οποίων πειραματίζονται διάφοροι ιδεοληπτικοί Ελλαδίτες. Θυμάμαι  που όταν επιχειρηματολογούσαμε, στα τέλη της δεκαετίας του ’80, για την ανάγκη η Ε.Ρ.Τ. να καλύπτει και την Κύπρο. Μα θέλετε να έρχονται στην Κύπρο τα ελλαδικά τηλεοπτικά σκουπίδια; Ρωτούσαν και μας έλεγχαν με αγανάκτηση διάφοροι Ελλαδίτες προοδευτικοί φίλοι μας, παίζοντας τον ρόλο του κριτικού ποιότητος και ταυτοχρόνως τον ρόλο της προστασίας ημών των αγνών επαρχιωτών από την ελλαδική τηλεοπτική έκπτωση. Εμείς δεν σταθήκαμε στο επιχείρημα ότι η ΕΡΤ είναι σαφώς ποιοτικότερη και καλύτερη από το ΡΙΚ και ότι οι Κύπριοι θα έχουν το πλεονέκτημα ενός δεύτερου τηλεοπτικού καναλιού. Ρωτούσαμε απλώς κάτι άλλο: Έχετε ζητήσει να μη μεταδίδει η ΕΡΤ στην Κρήτη ή τα Δωδεκάνησα; Όχι, δεν το ζητήσατε ποτέ. Λοιπόν, ζήτω τα ελλαδικά τηλεοπτικά σκουπίδια, τα θέλουμε και στην Κύπρο.

Τελευταία επέπεσε και η γλωσσολόγος κα Σταυρούλα Τσιπλάκου, υπεύθυνη του νέου αναλυτικού προγράμματος για τη γλώσσα της κυπριακής εκπαίδευσης. Το αναλυτικό πρόγραμμα δεν κάνει ρυθμίσεις ως προς το πώς πρέπει να μιλάνε μέσα στην τάξη οι εκπαιδευτικοί και οι μαθήτριες/μαθητές. Μπορεί, με άλλα λόγια, να χρησιμοποιούν κυπριακή διάλεκτο και κοινή ελληνική.

Στην εκπαίδευση, στα σχολεία, εδώ και χιλιάδες χρόνια χρησιμοποιείται η κοινή ελληνική -αλεξανδρινή, βυζαντινή, λόγια, καθαρεύουσα, δημοτική. Οι διάφορες μορφές της κοινής ελληνικής. Ποτέ δεν δίδασκαν στις τοπικές διαλέκτους. Οι παλαιοί, σοφότεροι διαφόρων συγχρόνων γλωσσολόγων, είχαν λύσει το θέμα με καίριο και ευσύνοπτο τρόπο. Στα δημόσια περιβάλλοντα χρησιμοποιείται η πανελλήνια κοινή και στα ιδιωτικά περιβάλλοντα όπως θέλει ο καθένας, και οι περισσότεροι χρησιμοποιούσαν τη διάλεκτό τους. Με τον ίδιο τρόπο έλυσαν το θέμα και στις άλλες χώρες. Στην Ιταλία, στην Αγγλία, στη Γερμανία, στη Γαλλία, στη Ρωσία, στα δημόσια περιβάλλοντα χρησιμοποιούν την κοινή τους γλώσσα και στα ιδιωτικά τις διάφορες διαλέκτους τους. Και έχουν πολλές διαλέκτους, εκατοντάδες, και αυτοί.

Το σχολείο αποτελεί δημόσιο περιβάλλον.

Η κα Τσιπλάκου δεν αισθάνεται την ανάγκη να επιχειρηματολογήσει γιατί καταστρατηγεί μια θεμελιώδη διάταξη της κυπριακής παιδείας, ή οποία διακηρύσσει ευθέως ότι η γλώσσα της παιδείας είναι η κοινή ελληνική. Δεν αισθάνεται την ανάγκη να τεκμηριώσει γιατί ακυρώνει τη θεμελιώδη τακτική και λογική της ελληνικής παιδείας, εδώ και χιλιάδες χρόνια, ότι στα σχολεία διδάσκουμε την κοινή ελληνική. Γιατί ένας επιστήμονας που εισάγει κάτι καινούργιο επιχειρηματολογεί για την προηγούμενη κατάσταση, εκδιπλώνει τις σκέψεις του, γιατί κάνει μια καινοτομία. Τίποτα δεν μας λέει γι’ αυτά η κα Τσιπλάκου. Μπήκε σε μια επιτροπή και με κάποια πολιτική κάλυψη επέβαλε τα ανιστόρητα και απαράδεκτά της με τον πραξικοπηματικό τρόπο που δουλεύουν οι Επιτροπές των κυπριακών υπουργείων.

Το πιο σημαντικό. Επιχειρηματολόγησε, απέστειλε υπομνήματα, αλληλογράφησε με Θεσσαλούς, Κρητικούς, Δωδεκανησίους, Ηπειρώτες, Μανιάτες, να υιοθετήσουν το παράδειγμά της και στα σχολεία τους να χρησιμοποιούν την διάλεκτό τους; Γιατί, αν δεν το έκανε, πιστεύω πως αισθάνεται ότι κάνει κάτι απαράδεκτο επί των κυπριακών ινδικών χοιριδίων και δεν τολμά να το προτείνει σε άλλους. Ακόμη: Επιχειρηματολόγησε να σταματήσουν οι Γερμανοί, οι Ρώσοι, οι Γάλλοι κ.λπ. εθνότητες της Ευρώπης να χρησιμοποιούν στα σχολεία τους την κοινή τους γλώσσα και να αρχίσουν να διδάσκουν στις διάφορες διαλέκτους τους ή μόνο την Κύπρο καλύπτει η γλωσσική μεγαλοφυΐα μας; Περιμένουμε, λοιπόν, εκ μέρους της, την κοινοποίηση αναλόγων προτάσεων προς Γάλλους, Άγγλους, Ρώσους, Κρητικούς, Μανιάτες κ.λπ.

Θα συνεχίσουμε με το θέμα αυτό, καθώς και με την ανυπόστατη επιχειρηματολογία της κας Τσιπλάκου, με δεύτερο σημείωμα.

Όλη η έκπτωση της κυπριακής παιδείας, η πτώση του επιπέδου της και διάφορα άλλα προβλήματα έχουν τη ρίζα τους στο γεγονός ότι δεν έχουμε λύσει το θέμα της γλώσσας, ταλανιζόμαστε και μετεωριζόμαστε στο θέμα της γλώσσας -διάλεκτος και κοινή ελληνική. Μια μπρος και μια πίσω.

Η γλώσσα της κυπριακής παιδείας είναι η κοινή ελληνική. Αν θέλουμε ανάπτυξη της επιστημονικής ζωής στην Κύπρο, εμβάθυνση σε θέματα θεωρίας και πολιτισμού, πρέπει να έχουμε στόχο οι μαθητές μας, τελειώνοντας το Λύκειο, να γνωρίζουν την κοινή ελληνική, το ίδιο και καλύτερα από τους Ελλαδίτες συνομήλικούς τους. Και βασική συνισταμένη για την επιτυχία αυτού του στόχου είναι οι διδάσκοντες (δάσκαλοι και καθηγητές) στην τάξη να μιλούν απταίστως την πανελλήνια κοινή. Για όσους δεν μπορούν, υπάρχει μια εύκολη λύση. Υποβάλλουν τις παραιτήσεις τους και η κυπριακή εκπαίδευση στελεχώνεται με αυτούς που γνωρίζουν τέλεια την κοινή ελληνική. Έτσι θα προχωρήσει η παιδεία στην Κύπρο σε μια εποχή που η επιστημονική γνώση καθίσταται απαραίτητο στοιχείο ανάπτυξης μιας κοινωνίας. Οι γραφικοί γλωσσολόγοι, οι οποίοι δεν έχουν την τόλμη να δουν τη σύγχρονη κυπριακή κοινωνία και τις απαιτήσεις που επιβάλλουν οι νέοι καιροί, ας σταματήσουν τα αγροτοποιμενικά σκηνικά.

ΚΑΠΟΙΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ (για το θέμα Ισοπεδωτικός φιλοσημιτισμός)

ΚΑΠΟΙΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ

Στο θέμα Ο ισοπεδωτικός φιλοσημιτισμός δημοσιεύτηκαν πέντε εκτενή κείμενα. Πριν προχωρήσουμε για να κλείσουμε, όσο μπορούμε, το θέμα, αισθάνομαι την ανάγκη για μερικές διευκρινίσεις. Για να αποφευχθούν κάποιες παρεξηγήσεις και παρανοήσεις, που μερικά σημεία του κειμένου ίσως δημιουργήσουν. Για να δοθούν συμπληρωματικά στοιχεία και επεξηγήσεις. Παραθέρω σήμερα την πρώτη από τις πέντε διευκρινήσεις.

α) Η εκμετάλλευση του ολοκαυτώματος χρόνια πολλά μετά

Συμπλέοντας κάποτε με τον Φίνκελστάιν δέχτηκα κι εγώ τον όρο «βιομηχανία του ολοκαυτώματος».[1] Ότι, δηλαδή, μετά τον πόλεμο των έξι ημερών, το 1967, και την κατάκτηση μεγάλων εκτάσεων γης, εκ μέρους του νικητή Ισραήλ, ήταν επιτακτική ανάγκη η ενίσχυση με ιστορίες από το εβραϊκό ολοκαύτωμα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Οι περιπλανώμενοι και κυνηγημένοι Ιουδαίοι βρέθηκαν ξαφνικά, ύστερα από χιλιάδες χρόνια, με κράτος, στρατό και εξουσιαστικούς μηχανισμούς, το σημαντικότερο βρέθηκαν να έχουν υπό την κυριαρχία τους έναν υπόδουλο λαό, τους Παλαιστινίους. Οι συγκινήσεις που θα δημιουργούσαν αυτές οι ιστορίες από τα  προηγούμενα χρόνια του ολοκαυτώματος, θα έδιναν ένα συναισθηματικό άλλοθι στο Ισραήλ, που πια είχε κατεχόμενα εδάφη και κατεχόμενους πληθυσμούς, δηλαδή πράγματα που θα άρχιζαν να δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα γι’ αυτό, όπως για κάθε καταχτητή που έχει σκλάβους λαούς.

Το πράγμα ενίσχυε και το ότι δεν κυνηγήθηκαν οι ναζί που μετακόμισαν στην Αμερική, μάλλον μεταφέρθηκαν από τους Αμερικανούς, με σχέδιο ευλογημένο και οργανωμένο από την αμερικανική κυβέρνηση, για να ενισχύσουν την κοινωνία της Αμερικής με την τεχνογνωσία τους και την εθνικιστική τους ιδεολογία, που μετεξελίχτηκε από γερμανικο σε αμερικανικό εθνικισμό . Μιλάμε για πέραν των είκοσι χιλιάδων στελεχών του γερμανικού ναζιστικού κόμματος. Δεν κυνηγήθηκαν ακόμη οι ναζί της Γερμανίας. Δεν έγιναν αυτά αμέσως μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, όταν τα συναισθήματα και οι αναμνήσεις ήταν νωπές.

Το Ισραήλ, που γνωρίζει άριστα την τακτική επιτυχίας των στόχων του, εκείνο τον καιρό ήθελε την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ και την εδραίωσή του στη συνείδηση των ανθρώπων και οι μεγάλοι συνεργοί για τον στόχο αυτό ήταν οι Η.Π.Α. και η Δυτική Ευρώπη. Δεν ενοχλούσαν, λοιπόν, τους εκλεκτούς συμμάχους, με το κυνήγι των ναζί, που αποτελούσαν πια ευυπόληπτα μέλη της δυτικοευρωπαϊκής και αμερικανικής μεταπολεμικής κοινωνίας και συνέτειναν στην αντιμετώπιση του νέου μεγάλου εχθρού, δηλαδή του σοβιετικού στρατοπέδου. Η μεγάλη επιτυχία τους ήταν ο Άιχμαν, που κατέφυγε στη Λατινική Αμερική, αμφιβάλλω αν αυτός κατέφευγε στις Η.Π.Α. ότι οι Ισραηλίτες θα τον διεκδικούσαν, ή ακόμη θα τον απήγαγαν από αμερικανικό έδαφος, για να τον μεταφέρουν στο Ισραήλ για δίκη.

Αυτά είναι χρήσιμες επισημάνσεις, όμως αγνοούμε το κυριότερο, που είναι η ψυχολογία των ίδιων των θυμάτων. Για να μιλήσεις για μια εκθεμελιωτική τραγική εμπειρία όπως ήταν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και το κυνηγητό των Εβραίων από τους ναζί, πρέπει να περάσει καιρός πολύς, να δέσει λίγο η πληγή, για να μπορέσεις να ψελλίσεις κάτι από την προσωπική σου τραγωδία. Όσοι περίμεναν από τους Εβραίους- θύματα της ναζιστικής θηριωδίας να έχουν τη συμπεριφορά  του τύπου «Ελάτε, τώρα, να σας διηγηθούμε ιστορίες από τις εκτελέσεις και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης» δεν γνωρίζουν από ανθρώπινη συμπεριφορά και ψυχολογία.

Εδώ ας μου επιτραπεί να αναφέρω μια σχετική προσωπική εμπειρία. Ψάχνοντας, αμέσως μετά τον πρώτο γύρο της τουρκικής εισβολής του ’74, για τον αδελφό μου -έφεδρο στρατιώτη, που άκουσα ότι ήταν στο νοσοκομείο τραυματισμένος, τριγύρισα όλους τους θαλάμους, γεμάτους από τραυματίες. Έβλεπα τις πληγές και τα τραύματά τους, στους διαδρόμους σωροί από πτώματα, οι νεκροί ο ένας πάνω στον άλλο σκεπασμένοι με σεντόνια, που εκεί που δεν σκέπαζαν καλά αποκάλυπταν σωθικά έξω και μυαλά ανοιγμένα. Απελπισμένος, γιατί δεν τον βρήκα, πήγα να φύγω και τότε μια νοσοκόμα μου είπε ότι υπάρχει ακόμη ένας σε ένα καμαράκι κάτω από την σκάλα, που παλιά έβαζαν τα σύνεργα καθαρισμού, σκούπες και κουβάδες. Ευτυχώς ο αδελφός μου ήταν εκεί, με τους ορρούς, ελαφρά τραυματισμένος γι’ αυτό και τον έβαλαν στο πιο πρόχειρο μέρος. Το μυαλό μου έσβησε αυτή την εμπειρία, των τραυματιών και των νεκρών,  δεν τα θυμόμουνα καθόλου, μόνο κάποτε αμυδρά θυμόμουν που έφευγα απελπισμένος και μια νοσοκόμα με οδηγούσε στο καμαράκι κάτω από τη σκάλα.

Είκοσι πέντε χρόνια μετά, σε μια επετειακή εκπομπή του Δημήτρη Κοσμόπουλου, μιλούσα από την Κύπρο με το τηλέφωνο, στον ραδιοφωνικό Σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδας, για την τουρκική εισβολή, μιλούσα για την εμπειρία του καλοκαιριού του ’74, και ξαφνικά όλη η απωθημένη μνήμη επανήλθε απρόσμενα. Ξέρεις, είπα τότε σοκαρισμένος, έχω δει όλους τους τραυματίες και τους νεκρούς της εισβολής του Ιουλίου. Λύθηκα σε λυγμούς, η εκπομπή διακόπηκε.

Είκοσι πέντε χρόνια δεν μπορούσα να κουβαλώ το βάρος των τραυματιών και των νεκρών με τα ανοιγμένα μυαλά και τα σωθικά έξω, τα απώθησα σαν να μη τα έζησα. Όταν το υποσυνείδητο κατάλαβε ότι, είκοσι πέντε χρόνια μετά, ήμουνα έτοιμος να αντέξω το βάρος τους, μου τα επέστρεψε. Κατανοώ, λοιπόν, γιατί οι μνήμες, τα χρονικά, οι αναμνήσεις, οι συνεντεύξεις και οι αφηγήσεις Εβραίων για το ολοκαύτωμα άρχισαν είκοσι και περισσότερα χρόνια μετά τη λήξη του Δευτέρου παγκοσμίου Πολέμου. Για να μιλήσεις για τη δοκιμασία, τον πόνο και τον εξευτελισμό, θέλει χρόνια προετοιμασίας, να επουλωθούν, έστω λίγο, τα τραύματα, να μπορέσεις να αντέξεις την εκδίπλωση των σχετικών αναμνήσεων και συναισθημάτων. Άλλοι Εβραίοι μίλησαν ύστερα από είκοσι χρόνια, στην αρχή σε συγγενείς ή σε ομόθρησκους φίλους που είχαν ανάλογες εμπειρίες, πιο αργά εμφανίστηκαν σε ένα δημόσιο λόγο. Άλλοι άφησαν να περάσουν περισσότερα χρόνια, μερικοί άνοιξαν την καρδιά τους σε βαθειά γεράματα, μίλησαν για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης λίγο πριν πεθάνουν.

Κι άλλοι δεν μίλησαν ποτέ. Πήραν μαζί τους την πίκρα των βιωμάτων, τον φόβο και τον τρόμο αυτής της περιόδου, τον εξευτελισμό και την απανθρωπιά της. Αυτούς φέρνω στο μυαλό μου με τη μεγαλύτερη συγκίνηση.

---

1) Νorman Finkelstein, «Η βιομηχανία του Ολοκαυτώματος, σκέψεις σχετικά με την εκμετάλλευση της εβραϊκής οδύνης», «Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου», Αθήνα 2001.

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ανοικτή επιστολή στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας

            Ένας Ελλαδίτης θεωρητικός σημείωνε πριν από λίγο καιρό, με ανησυχία και οδύνη, τον ακόλουθο προβληματισμό: Η Ελλάδα, σε είκοσι πέντε χρόνια, θα έχει τριπλάσιο πλούτο από σήμερα. Αυτός ο πλούτος θα οδεύσει και σε έργα τέχνης, πολιτισμού και επιστήμης για να γίνει η Ελλάδα χώρα πολιτιστικής δημιουργίας και πνευματικής άνθησης, τόπος επιστημονικής και μορφωτικής ανέλιξης ή θα καταλήξει χώρα της ξιπασιάς, του αρχοντοχωριατισμού και του νεοπλουτισμού; Μια πλούσια χώρα που θα πλέει στη θάλασσα  της κακογουστιάς και του κιτς;

            Στην Ελλάδα προβληματίζονται και ίσως έχουν ελπίδες, στην Κύπρο διαισθάνεται κάποιος ότι το παιγνίδι έχει ήδη χαθεί, οδεύουμε στην πολιτιστική αφασία, ο αρχοντοχωριατισμός θα χαρακτηρίζει το ήθος το έθος και τις συνήθειές μας. Πλουτίζει συνεχώς η Κύπρος, ανεβαίνει το επίπεδο ευημερίας και πολυτέλειας, φτωχαίνει όμως πολιτιστικά.

            Ταξιδεύουν οι Κύπριοι στο Παρίσι και όταν τους ρωτάς: που πήγαν; αναφέρουν με περηφάνια: Γιουροντίσνευ. Τίποτε άλλο, αυτό τους έχει απομείνει στη μνήμη. Από το Παρίσι του Ουγκώ και της Νότρ Νταμ, των Ιμπρεσιονιστών, του Πικάσο και του Ροντέν,  του Σουρεαλισμού και της κινηματογραφικής πρωτοπορίας, από το ιστορικό Παρίσι της Γαλλικής Επανάστασης, της Κομούνας και του Γαλλικού Μάη, από το Παρίσι των μουσείων, των βουλεβάρτων και της ιδιότυπης ρυμοτομίας, του Σηκουάνα και των υπαίθριων βιβλιοπωλείων και τόσων άλλων που συνθέτουν την ξεχωριστή ομορφιά, την ιστορική και πολιτιστική συμπύκνωση της έννοιας Παρίσι,  τα πάντα έχουν χαθεί και μένει να ακτινοβολεί, με εκτυφλωτικό φως,  η Γιουροντίσνευ των περιχώρων. Καρακιτσαρία πρώτης και επαρχιωτισμός του κερατά.

            Αυτή είναι η Κύπρος του σήμερα. Για τον δημιουργό δεν έχουν πολλή σημασία  οι διάφορες αρνητικές συγκυρίες, με ευνοϊκό ή δυσμενές κοινωνικό περιβάλλον αυτός θα σκύψει στα γραφτά του και στην Τέχνη του με αφοσίωση και κόπο, για να δώσει την αλήθεια και την ποιότητά του. Ο αγώνας του λογοτέχνη και του καλλιτέχνη είναι καθαρά προσωπικός και συμβιβασμοί δεν χωρούν. Όμως δεν ζούμε σε κάποια ήσυχη και ασφαλή χώρα της Ευρώπης, ζούμε στην Κύπρο, όπου όλα πρέπει να τα βλέπουμε, στο συλλογικό και πολιτικό επίπεδο, με άξονα το θέμα της επιβίωσης του κυπριακού ελληνισμού. Η πολιτιστική άνθιση και δημιουργία είναι εκ των ων ουκ άνευ της κυπριακής επιβίωσης. Η Κύπρος θα αντέξει αν αντιτάξει ποιότητα και πολιτισμό, πράγματα που θα εμβαθύνουν στην ιστορική αυτογνωσία μας και τη, μέσω πολιτισμού, σύνδεσή μας με τον τόπο μας.

            Τι πάει λοιπόν στραβά, τι γίνεται λανθασμένα; Πρέπει να  συζητήσουμε το θέμα αυτό. Πρόσφατα, σε δημοσίευμα των αθηναϊκών Νέων, (Πέμπτη 9 Αυγούστου 2007) με τίτλο «Θέλουν ένα ΔΗΠΕΘΕ Κύπρου;» έγραψαν κατεδαφιστικά για την παρουσία του ΘΟΚ στα φεστιβάλ της Ελλάδας, Επιδαύρου και Αθηνών. Η μήτηρ πατρίς άφησε τις ενοχές της και κρίνει την πολιτιστική παρουσία και κατάθεση της θυγατρός Κύπρου με επικριτικό τρόπο. Ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια υπήρχε μια σύμβαση: ότι και μέτρια, και χειρότερα από μέτρια, να ήταν η εικαστική, θεατρική και συγγραφική κυπριακή παρουσία ήταν υποχρέωση των Ελλαδιτών, λόγω των γνωστών ενοχών για την ελλαδική συμβολή στην κυπριακή τραγωδία,  να λένε συμβατικά κάποια καλά λόγια. Αυτό που εκμεταλλεύτηκε η κυπριακή μετριότητά μας με ασυδοσία, παρά την έλλειψη ταλέντου και αναζητήσεων, χωρίς μελέτη και βάθος, είχαμε τουλάχιστον σίγουρα κάποια καλά λόγια από την Ελλάδα.

             Μας πήραν λοιπόν χαμπάρι και από την Ελλάδα, ή, καλύτερα, η μετριότητα και η ημιμάθειά μας είναι τέτοια, που έχει ακυρώσει και τη συμβατική υποχρέωση των Ελλαδιτών για  να λένε καλά λόγια για κάθε κυπριακή δημιουργία και παρουσία. Όπως πάνε τα πράγματα θα αρχίσει να γελά μαζί μας κάθε πεποικιλμένο αιγίδιο της Ελλάδας και της Ευρώπης ενώ η Κύπρος, μέσα στις έντονες και δραματικές συγκυρίες που βιώνει την ιστορία της, κυριολεκτικά επί ξυρού ακμής, θα μπορούσε με την ποιότητά της να δώσει έργα πανελλήνιου και πανευρωπαϊκού κύρους. Μας έφαγε η νεοκυπριακή ιδεολογία και η κομματική καμαρίλα που διευθετεί τα πολιτιστικά του τόπου.

            Πρέπει, λοιπόν, να το συζητήσουμε, δεν υπάρχουν περιθώρια υπομονής.

Υ,Γ. 1). Γράφτηκε πριν έξι χρόνια, όταν ήταν πρόεδρος ο Τάσος Παπαδόπουλος.

2). Δεν δημοσιεύτηκε, παρέμεινε στο αρχείο.

3). Αναφέρεται σε μια εποχή  φαινομενικού πλούτου και ευημερίας Κύπρου και Ελλάδας. Τα πράγματα τώρα έχουν αλλάξει εντελώς, είμαστε σε περίοδο φτώχιας και ανέχειας.

4). Το στοίχημα της ποιότητας παραμένει και μέσα στις καταστάσεις αυτές, ο καλλιτέχνης και ο δημιουργός μπορούν να δώσουν έργα μεγάλης πνοής και σε ώρες δύσκολες.

5). Η μεγάλη αδυναμία του σημειώματος βρίσκεται στο σημείο που δεν επικεντρώνει στις δραματικές συνθήκες που βιώνει η Κύπρος, συνθήκες που μπορούν να εκλύσουν τεράστια αποθέματα πνευματικής προσπάθειας, ποιότητας και διεισδυτικότητας στα έργα τέχνης, φτάνει ο καλλιτέχνης να δει χωρίς παρωπίδες. Κι εδώ είναι η μεγάλη ευθύνη του ΑΚΕΛ που μετέτρεψε τους λογοτέχνες και καλλιτέχνες σε χαζοχαρούμενους δημιουργούς, που μιλάνε διδακτικά σαν εύπεπτη μπροσούρα. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση των θεατρικών πραγμάτων του τόπου όπου το ΑΚΕΛ κυριαρχεί. Μια τόσο ζωντανή τέχνη όπως το θέατρο οι Ακελικοί ινστρούχτορες τη μετέτρεψαν σε ανούσια κηδεία διατεταγμένης πλήξης και κακομοιριάς.Το πρόβλημα βρίσκεται και στο ότι και οι πέραν του ΑΚΕΛ θεατρικοί (από τον ΔΗΣΥ και τους άλλους κομματικούς χώρους) αρχίζουν να σκέφτονται ΑΚΕΛικά, να έχουν την ίδια νοοτροπία μιζέριας, κακομοιριάς, εύπεπτου διδακτισμού.

6) 180 ηθοποιοί του ΑΚΕΛ, συνδικαλισμένοι μάλιστα, θίασοι προοδευτικοκρατούμενοι, σκηνοθέτες και συγγραφείς αρκετοί που υποβάλλουν τα σέβη τους στην Κεντρική Επιτροπή και επιβραβεύονται με ποικίλους τρόπους, αμέτρητα μετριότατα έργα που ανεβάζονται στη σκηνή με προοδευτικά μηνύματα, μπαίνουν στη μια μεριά της ζυγαριάς και έρχεται μόνος του ο κ. Βασίλειος Πτωχόπουλος με το έργο «1994» και ρίχνεται προς τον άλλο δίσκο της ζυγαριάς, κι αυτή γέρνει αμέσως προς το μέρος του, βαραίνει με τόσο εκκωφαντικό τρόπο που αγγίζει τη γη ενώ η άλλη πλευρά με τους τόσους Ακελοκρατούμενους θεατρικούς ανθρώπους τινάζεται προς την ανυπαρξία. Γιατί όλοι αυτοί δεν είναι παρά αέρας κουπανιστός, παραχαράκτες και άτολμοι, που δεν τολμούν να μιλήσουν για την αλήθεια του τόπου τους.

Κύριοι του Θεάτρου, θέλετε να προσφέρετε και να αφήσετε κάτι στην καλλιτεχνική ζωή αυτού του δύσμοιρου τόπου; Σκοτώστε τον ακελικό εαυτό σας, και κατά το «Ένα δύο, πολλά Βιετνάμ» του Τσε Γκεβάρα, δημιουργήστε ένα, δύο, πολλούς Πτωχόπουλους στα θεατρικά δρώμενα του τόπου.

ΠΩΣ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΚΥΠΡΙΟΙ ΟΙΚΟΔΟΜΟΥΝ ΤΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ ΜΑΣ

 

Αγαπητή Περσεφόνη

Μούσῃ Χάριτι θύε

Πίνοντας το ποτό μας συζητήσαμε το θέμα ότι οι πρακτικές της πολιτικης ζωής, της επιτυχημένης πολιτικής ζωής, που αποδείκτηκε τελεσφόρα και αποτελεσματική, είναι έκδηλο ότι θα μεταφερθούν σιγά σιγά και στις εκδηλώσεις και συμπεριφορές της κοινωνικής και προσωπικής ζωής. Ένα επιτυχημένο πολιτικό μοντέλο διαχέεται στην καθημερινή ζωή, γίνεται διαπίδυσή του σε χώρους άλλους.

Συνεχίζω σήμερα, με γραπτό λόγο, για να καταγράψω την αλήθεια αυτή με αναφορές σε δύο παραδείγματα, το πρώτο μπορούμε να το επιγράψουμε: “Σφαγή και κλάμα” και το δεύτερο: “Η ακραία συνέπεια του πολέμου”.  Ακόμη, θα σημειώσουμε την επίδραση αυτών των πολιτικών στην καθημερινή ζωή της Κύπρου.

Το πρώτο αποτελεί τη μεγαλύτερη επιτυχία της τουρκικής πολιτικής στο Κυπριακό. Έχουμε μια Τουρκία που επιδεικνύει την υπεροπλία της στην άτυχη Κύπρο, με συνεχείς απειλές, εκβιασμούς, χρήση των όπλων όπως είναι οι βομβαρδισμοί της Τηλλυρίας το 1964, οι συνεχείς απειλές για εισβολή και κατάληψη της Κύπρου τη δεκαετία του 60, η πραγματοποίηση της βάρβαρης εισβολής της, με τα φρικιαστικά αποτελέσματα, το 1974. Την ίδια ώρα, συνεχώς κλαίει και αναστενάζει για τους φτωχούς Τουρκοκύπριους, τους poor Turks των Αγγλοαμερικάνων, οι οποίοι, από το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον, ενίσχυαν παντοιοτρόπως της τουρκική πολιτική στο θέμα αυτό.

Λοιπόν, η Τουρκία σφάζει και συγχρόνως κλαίει. Και καταφέρνει τους στόχους της. Έτσι φτάσαμε στο σημείο για κάθε Τουρκοκύπριο να  αναλογούν δύο Έλληνες πρόσφυγες, γιά κάθε είκοσι Τουρκοκύπριους να αναλογεί ένας Έλληνας νεκρός, για μια μειονότητα του 18% διασκορπισμένη σ’ όλη την Κύπρο να έχει καταληφθεί το 40% του κυπριακού εδάφους. Κι όμως ακόμη και σήμερα, ύστερα από τα εγκλήματα πολέμου, με τους αδήλωτους αιχμαλώτους, την εθνοκάθαρση εναντίον των Ελλήνων, την κατάληψη ξένων εδαφών και την προσφυγοποίηση διακόσιων, περίπου, χιλιάδων ανθρώπων, με 43 χιλιάδες κατοχικό στρατό σε επιθετική διάταξη στο έδαφος της Κύπρου, η Τουρκία συνεχίζει το κλάμα για την “απομόνωση” των φτωχών και αδικημένων Τουρκοκυπρίων. Από κοντά και διάφοροι της Ευρώπης και της Αμερικής οι οποίοι δεν θέτουν το θέμα να επιστρέψουν οι πρόσφυγες στα σπίτια τους, δεν αναφέρονται, αυτοί οι διαπρύσιοι κήρυκες της ιερότητας της ιδιοκτησίας, στο πως οι νόμιμοι ιδιοκτήτες θα επιστρέψουν στις περιουσίες τους, αλλά κλαυθμηρίζουν για την απομόνωση των Τουρκοκυπρίων. Πλήρης, λοιπόν, διασάλευση κάθε αξίας και κάθε σοβαρότητας.

Αυτή η επιτυχημένη πολιτική της Τουρκίας, να σφάζεις και την ίδια ώρα να κλαίς λες και είσαι θύμα, μεταφέρθηκε και στις ελεύθερες περιοχές, εμποτίζει όλα τα στρώματα και τα ιδεολογικά στρατόπεδα, γιατί έχει το εχέγγυο ότι αποφέρει κέρδη, ότι είναι ωφέλιμη και αποτελεσματική και επιβάλλεται, έτσι, η αντιγραφή της -κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί σε κάτι που προσφέρει  επιτυχία και κερδοφορία.

Όταν ανέλαβε, ρουσφετολογικά, το Σπίτι της Κύπρου  ο ομοχώριος του Χριστόφια, ο Πολίτης έγραψε με συγκίνηση ότι επιτέλους υπάρχει δικαίωση γιατί αδικήθηκε τόσες φορές προηγουμένως. Αδικημένος, λοιπόν, ο ομοχώριος του Χριστόφια, ο άνθρωπος που ήταν στα μέσα και στα έξω για ρουσφέτια και σφαγή των άλλων, που διεκπεραίωσε τόσες αδικίες εναντίον συναδέλφων του. Φαίνεται ότι με το κλαψούρισμα χωνεύονται καλύτερα τα ρουσφετολογικά πράγματα από τους αναγνώστες της εφημερίδας.

Ανέφερα κάποτε για ακαδημαϊκό, που δεν άφησε χλωρό κλαδί να επιβιώσει όταν δεν υπάκουε στην εγωπάθειά του και στη συγκρότηση αυλής υπό την καθοδήγησή του. Με κάθε μέσο επέβαλλε αποκλεισμούς και περιθωριοποιήσεις, με ετσιθελικό τρόπο διέγραφε και σφαγίαζε κάθε αντιφρονούντα  κι όμως, στις σπάνιες  φορές που κάποιος τον έκρινε, ο ακαδημαϊκός ολοφυρόταν: με πολεμούν, μουρμούριζε  κλαυσιαίδοιος και σπάραζε με πόνο βαθύ, έπαιρνε τηλέφωνο στην Αθήνα “με αδικούν παραπονιόταν”, βάλλομαι από παντού έλεγε κι έπεφτε το δάκρυ του κορόμηλο, με το ένα χέρι κρατούσε το σπαθί και αποκεφάλιζε, με το άλλο κρατούσε το μαντίλι και σκούπιζε τα δάκρυά του. Σημεία των καιρών, έλεγα, προσπαθώντας να ερμηνεύσω το φαινόμενο, γιατί η πρακτική της Τουρκίας και του κατοχικού καθεστώτος έγινε πια κυρίαρχη και στην κοινωνία των ελευθέρων περιοχών και οι περισσότεροι αντιγράφουν την τουρκική μεθόδευση. Οι αδικούντες ταυτόχρονα παραπονιούνται, οι σφαγιαστές κλαίνε για τα δήθεν παθήματά τους, οι θύτες υποκρίνονται ότι είναι θύματα.

Με άλλα λόγια: Σημεία των καιρών, σημεία και τέρατα.

Περνώ τώρα στο δεύτερο παράδειγμα που τιτλοφορείται: “Η ακραία συνέπεια του πολέμου”. Το πρώτο παράδειγμα αναφερόταν σε μια επιτυχημένη πρακτική της Τουρκίας, το δεύτερο αναφέρεται σε μια επιτυχημένη πρακτική των Νεοκυπρίων.

Όταν, λοιπόν, κάποιο άτομο ή κύκλος ανθρώπων ή, ακόμη, πολιτική συσπείρωση, τονίσει το αδιέξοδο του Κυπριακού, την αποτυχία της ακολουθούμενης γραμμής, κρίνει και προτείνει αλλαγή πλεύσης και μια νέα πορεία, τότε ΑΚΕΛικοί, νεοκύπριοι και η σάρα και η μάρα της ακολουθούμενης πορείας στο Κυπριακό αναβοούν με ένταση και αποτροπιασμό: Μα θέλετε πόλεμο; Ή, κάτι παρόμοιο: Τι προτείνετε κύριοι; Να κάνουμε πόλεμο;

Με πονηρό τρόπο αυτή η τακτική αναδεικνύει το οριακό σημείο της πολεμικής σύγκρουσης, τοποθετεί δηλαδή τα πράγματα στο Ωμέγα ενώ βρισκόμαστε κοντά στο Άλφα ακόμη. Έτσι η τοποθέτηση αυτή «περί πόλεμου» λειτουργεί αποπροσανατολιστικά και εκφοβιστικά, γιατί στη ζύμωση και τον προβληματισμό για μια άλλη πορεία του Κυπριακού και για απεμπλοκή από τις γλυκερές θεωρίες των νεοκυπρίων, μεταφέρει αμέσως το αίσθημα της πολεμικής αναμέτρησης αναγκάζοντας τον ακροατή να αναδιπλωθεί στην πεπατημένη, γιατί δεν μπορεί να συμπλεύσει έτσι εύκολα με τη σκληρότητα της πολεμικής σύγκρουσης. Είμαστε στο α ακόμη, θέλουμε απλώς να προχωρήσουμε στο β, μα οι πονηροί Νεοκύπριοι αμέσως ανασύρουν το σημείο της τελικής λύσης, της αναμέτρησης, δηλαδή το ωμέγα, για να παραμείνουμε στατικοί, στο ίδιο σημείο. Ναι, μπορούμε να φτάσουμε και στο ω αλλά αυτό θα το αποφασίσουμε όταν είμαστε στο σημείο ψ και έχουμε το εχέγγυο ότι η έκβαση του ω θα είναι ευνοϊκή, όχι τώρα που είμαστε στο πρώτο σκαλί και θέλουμε απλώς να προχωρήσουμε στο δεύτερο.

Αυτή την επιτυχημένη, πονηρή και υπονομευτική τακτική των νεοκυπρίων τη χρησιμοποιούν αρκετοί και στον καθημερινό βίο. Έτσι, όταν κάποιος Χ. αρχίζει να καλοβλέπει μια Ισπανίδα, ο πονηρός υπονομευτής θα πει στην μητέρα του Χ., με τρόπο ύπουλο:

«Βλέπω εγκατάσταση στην Ισπανία, τι θα γίνει εσύ στην Κύπρο κι αυτός εκεί.»

Η Ισπανία είναι το ωμέγα, υπονοεί επιτυχημένη πορεία και συνεννόηση, δεσμό και απόφαση για κοινή πια συμπόρευση. Γιατί ανασύρεται το ω όταν βρισκόμαστε μεταξύ α και β ακόμη; Μα γιατί η εικόνα το ω, για την οποία είναι ανέτοιμοι ακόμη οι περί ων ο λόγος, έρχεται ως τσιμεντόλιθος από το μέλλον και συντρίβει τις ωραίες λογικές και τα ωραία αισθήματα των πρώτων βημάτων.

Δεύτερο παράδειγμα: η διαζευγμένη γυναίκα προσβλέπει εν ερωτοτροπία προς ενδιαφέροντα άνδρα και ο πονηρός υπονομευτής, μόλις το αντιλαμβάνεται, πετάει προς το τέκνο της ένα: «τι χαρά, ετοιμαστείτε για νέο πατέρα.»  Νέος πατέρας σημαίνει το ω αφού περάσουμε από το β (ερωτοτροπία), τα αμοιβαία αισθήματα (γ) τη θετική ατμόσφαιρα (δ), το ερωτικό πλησίασμα (ε) την καλλιέργεια αισθήματος περισσότερης μονιμότητας (ζ) κ.λπ. Όταν βρίσκεσαι στο ξεκίνημα, η εμφάνιση της εικόνας του τέλους με τα ολοκληρωμένα αισθήματα, σημαίνει καταθλιπτική παρουσία το τετελειωμένου που σκοτώνει τα ανάλαφρα και όμορφα βήματα της αρχής, τα βήματα του απροσδιόριστου, του αυτοσχεδιασμού, του χαρίεντος και της βολιδοσκόπησης, του παιγνιώδους που ψάχνεται, ανιχνεύει και προχωρεί.

Έτσι, πετώντας, συνεχώς, το ωμέγα, χρησιμοποιώντας την επιτυχημένη τακτική των Νεοκυπρίων στην καθημερινή ζωή, εξασφαλίζει την ακινησία των πέριξ αυτού πρόσωπων.

Νομίζω ότι οι δυο μας εξηγούμαστε και συνεννοούμαστε με λίγα λόγια και δεν χρειάζονται περισσότερες εξηγήσεις.

Με την αγάπη μου πάντα

Είναι αγράμματη η Μάντλιν Μίλερ, η συγγραφέας του βιβλίου «Το τραγούδι του Αχιλλέα»;

Η πιο τραγική μορφή του τρωικού κύκλου είναι ο μικρός Αστυάναξ, και η ψυχρή δολοφονία του, πριν από την ανοιχτοσύνη της εφηβείας, αποτελεί την πιο αποτρόπαια πράξη του πολέμου. Κι όμως στους αλεξανδρινούς χρόνους έκαναν λογοπαίγνιο με το όνομά του. Είναι αστυάναξ, έλεγαν για κάποιο, της αστυσίας δηλαδή. Αν ένας μελετητής ή λογοτέχνης μεταφέρει αυτό το λογοπαίγνιο της αλεξανδρινής περιόδου στις ώρες των μαχών της Ιλιάδας, ότι αυτό εξέφραζαν οι Τρώες ή οι  Έλληνες όταν ανέφεραν το όνομά του παιδιού του Έκτορα, ότι δηλαδή με το Αστυάναξ υπονοείται η αστυσία, σημαίνει ότι αυτός ο λογοτέχνης ή μελετητής είναι και αγράμματος και αναίσθητος.

Υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα με το θέμα της αρχαιογνωσίας. Από τότε που έχουμε γραπτά τεκμήρια της ελληνικής γλώσσας, από το 1600 π.Χ. περίπου με τα κείμενα της Γραμμικής Β’, έως τους αιώνες της πλήρους χριστιανικής επικράτησης, μεσολαβεί ένα διάστημα πέραν των δύο χιλιάδων χρόνων. Σ’ αυτό το μεγάλο χρονικό διάστημα οι ελληνικές πόλεις απλώθηκαν παντού, από την Ισπανία μέχρι τη δυτική Κίνα, και η ελληνική γλώσσα ακουγόταν και γραφόταν σε μια τεράστια έκταση. Μέσα σ’ αυτή την τεράστια έκταση και  μέσα σ’ αυτό το μεγάλο χρονικό διάστημα οικοδομήθηκαν στάσεις και συμπεριφορές διαφορετικές, σε μερικές περιοχές επικρατούσαν πράγματα αδιανόητα για τις άλλες ελληνικές πόλεις, ακόμη και τις πιο κοντινές, ή υπήρχαν συνήθειες και ήθη που άλλαξαν και δεν χαρακτήριζαν τους επόμενους αιώνες. Την ίδια περίοδο αλλιώς ζούσαν στη Σύβαρη και αλλιώς στην Σπάρτη, διαφορετικά ζούσαν στη Θήβα του 1400 π.Χ. και διαφορετικά ζούσαν στην ίδια πόλη το 200 μ.Χ.  Δυστυχώς, σε πολλούς, υπάρχει μια ισοπεδωτική αναφορά, λένε ο «αρχαίος ελληνικός κόσμος» αποδίδοντάς του μια μονιμότητα στάσεων και πίστεων, μια ουσιοκρατική δηλαδή αντίληψη ενός αμετακίνητου και στατικού πολιτισμικού μορφώματος κι όχι ενός πολιτισμού με διαφορές από περιοχή σε περιοχή και από αιώνα σε αιώνα, που μετεξελίσσεται, ανασημασιοδοτεί τα πράγματα, επαναπροσδιορίζει τις σχέσεις ατόμου και κοινωνίας, τις σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση και το θείο, τις σχέσεις των Ελλήνων με τους άλλους λαούς. Όμως η αξία του μελετητή έγκειται στο να ξέρει να προσδιορίζει τοπικά και χρονολογικά, να κάνει χρονικές και τοπικές διακρίσεις κι όχι να παρουσιάζει ένα χύδην πολτό. Γιατί, σε επίπεδο συγγραφέων, διαφορετικό ήθος, έθος και συνήθειαν αναδίδουν ο Ησίοδος, ο Θουκυδίδης, ο Πλούταρχος, ο Λουκιανός ή ο Όμηρος.

Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της βεντέτας, του εθιμικού δικαίου με τον εκδικητικό φόνο, το χρέος αίματος που πρέπει να εξοφληθεί, σχεδόν ιεροτελεστικά. Μια συνήθεια που χαρακτηρίζει πολύ μικρή περιοχή της σημερινής Ελλάδας, ίσως στο ένα εκατοστό της επιφάνειάς της, η υπόλοιπη ζει και κινείται σε άλλους ρυθμούς. Αν έγραφε κάποιος, ότι η βεντέτα αποτελεί σήμερα σταθερό χαρακτηριστικό όλης της ελληνικής επικράτειας, θα τον εγκαλούσαμε για άγνοια, ότι είναι αμελέτητος και διαστρεβλωτής. Όταν, λοιπόν, στη μικρή επικράτεια της σημερινής Ελλάδας υπάρχουν τόσες έντονες διαφορές σε ένα θέμα, φανταστείτε τι διαφορές υπήρχαν στον αρχαίο ελληνικό κόσμο, στην τεράστια έκτασή του και στο μεγάλο χρονικό του βάθος.

Όμως μερικοί τσιμπολογούν π.χ. από κείμενο του β’ μετά Χριστόν αιώνα, που αναφέρεται στην Αλεξάνδρεια, και το μεταφέρουν στη Θήβα του χίλια προ Χριστού, τσιμπολογούν άλλο στοιχείο από άλλη περιοχή και αιώνα και το μεταφέρουν σε άλλο τόπο και άλλη χρονολογία, ο αρχαίος κόσμος γίνεται μια κουρελού, ένα καζάνι όπου συμφύρονται τα πάντα.  Αλήθεια, τι θα γίνει αν αύριο αποκαλυφθεί, σε πάπυρο, ένα απόσπασμα Αλεξανδρινού ποιητή, ότι ο Οιδίποδας είχε βαρεθεί τα γηρατειά της Ιοκάστης (που ως μάνα του τον περνούσε μια γενιά) κι άρχισε να στρέφεται στις φρέσκες κόρες του; Θα αρχίσουμε, λόγω αυτού του αλεξανδρινού κειμένου, να διαβάζουμε τις προ πέντε αιώνων τραγωδίες του Σοφοκλή, Οιδίπους Τύραννο ή Οιδίπους επί Κολωνώ,  για να ανακαλύψουμε στην ομιλία του Οιδίποδα με τις κόρες του αιμομικτικές τάσεις, συνειδητές πια, αφού με την Ιοκάστη υπήρχε πλήρης άγνοια;

Έτσι, λοιπόν, για κάποια σχόλια που γράφτηκαν αιώνες μετά τα ομηρικά έπη, το ένα χίλια και περισσότερα χρόνια μετά τη σύνθεση της Ιλιάδας, η αμερικανίς κυρία Μάντλιν Μίλερ γράφει για τον ομοφυλόφιλο έρωτα Αχιλλέα και Πατρόκλου. Δικαίωμά της, μυθιστοριογράφος είναι ό,τι θέλει γράφει. Όμως, το φρικιαστικό είναι ότι προσπαθεί να το στηρίξει αυτό στο ομηρικό κείμενο

Κανείς δεν απάντησε στην ημιμαθή αυτή κυρία, για τις επιπολαιότητες που λέει, για να βγάλει το ψωμί της, να κάμει, δηλαδή, το θέμα πιασάρικο και γαργαλιστικό και να αυξήσει τις πωλήσεις. Και δεν της απάντησε κανένας

α) λόγω αγραμματοσύνης, γιατί σήμερα λίγοι ασχολούνται με τον Όμηρο,

β) γιατί υπάρχει το σύμπλεγμα του επαρχιώτη, που δεν κρίνει τους λόγους των εξ Εσπερίας, τους διανοούμενους των μεγάλων και πεπολιτισμένων κρατών της Δύσης,

γ) από τη φοβία, μήπως κρίνοντας κάτι που αναφέρεται σε θέμα ομοφυλοφιλικό, χαρακτηριστούν ως συντηρητικοί και μη προοδευτικοί, παρωχημένοι και οπισθοδρομικοί. Αυτοί είναι οι κυριότεροι λόγοι, υπάρχουν και άλλοι δευτερεύοντες, όπως η διαπλοκή των εφημερίδων, που εκθειάζουν τέτοιες ανοησίες, με τους εκδοτικούς οίκους που κυκλοφορούν ανόητα βιβλία.

Πριν προχωρήσω στα του Ομήρου, ας σχολιάσουμε, με λίγα λόγια, το πρώτο σημείο, που αναφέρεται στη νεοελληνική αμάθεια. Σήμερα, οι διδάσκοντες στα ελληνικά πανεπιστήμια, οι περιώνυμοι συνδικαλιστές των διδασκόντων στη Μέση Παιδεία και οι περισσότεροι εκπρόσωποι του υπεραναπτυγμένου τομέα των μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι οι μεταπολιτευτικοί έφηβοι και νέοι που διάβαζαν με θαυμασμό κάθε ανοησία του Ηλία Πετρόπουλου, και κάθε συγγραφέα που πουλούσε εύκολα προοδευτιλίκι, αμφισβήτηση, ανατροπή και επαναστατικότητα και δεν διάβασαν επισταμένως, και με τη δέουσα προσοχή, τους κλασικούς, δηλαδή τις κορυφές της λογοτεχνίας, Έλληνες και ξένους. Γι’ αυτό και η ελληνική κοινωνία, παρά τις ρητορείες, είναι μια οπισθοδρομική και συντηρητική κοινωνία, που καταναλώνει απλώς εύπεπτα πράγματα. Εύχομαι κάποτε να κατανοήσουμε ότι επαναστατική παιδεία, επαναστατική με το περιεχόμενο που της δίδει η μαρξιστική φιλοσοφία -και όχι μόνο, είναι η παιδεία που αποκαθιστά στα μάτια των μαθητών τον Κανόνα των μεγάλων έργων (Όμηρο, τραγικούς, Σαίξπηρ, Θερβάντες, Ντοστογιέφσκι κ.λπ) και συντείνει στην κατανόηση των έργων αυτού του Κανόνα.

Όπως αναφέραμε προηγουμένως η κα Μάντλιν Μίλερ είναι συγγραφέας και ό, τι θέλει μπορεί να γράψει. Ο μυθιστορηματικός κόσμος είναι δικός της και μπορεί να παρουσιάσει τον Αχιλλέα μισογύνη, ή παιδεραστή ή ασκητή, που αποφεύγει κάθε ερωτική πράξη. Μπορεί να μετατρέψει τους Πάτροκλο και Αχιλλέα σε μαζοχιστές ή σαδιστές, ή, ακόμη, σε βρικόλακες που σηκώνονται τη νύχτα για να πιουν αίμα. Αυτή κρατεί την πένα, ο μυθιστορηματικός της κόσμος είναι δικό της προνόμιο. Εκείνο που δεν δικαιούται είναι να επικαλείται φιλολογικές πηγές και να επιχειρηματολογεί ότι αυτό που στήνει και αφηγείται είναι αποτέλεσμα μελέτης.  Στην περίπτωση του επικαλείται τις φιλολογικές μαρτυρίες από τον Όμηρο αποδεικνύεται ότι παραποιεί και διαστρεβλώνει ή δεν κατανοεί τι διαβάζει. Γιατί στον Όμηρο δεν υπάρχει ίχνος ομοφυλοφιλίας, στον κόσμο της Ιλιάδας και της Οδύσσειας δεν καταδηλώνεται ή υποδηλώνεται ο ομοφυλόφιλος έρωτας, δεν υπάρχει οποιαδήποτε νύξη. Οι ομηρικοί ήρωες κινούνται πέραν του θέματος αυτού, δεν αναφέρονται καν απαξιωτικά, γιατί απλώς δεν υπάρχει και είναι αδιανόητος ο κόσμος της ομοφυλοφιλίας. Αυτά τα απλά.

Θα συνεχίσουμε με σχετικό σημείωμα και την επόμενη εβδομάδα.

Είναι αγράμματη η Μάντλιν Μίλερ, η συγγραφέας του βιβλίου Το τραγούδι του Αχιλλέα; μέρος Β’

Μερικοί, τεντώνοντας εκβιαστικά και ερμηνεύοντας αυθαίρετα, προσπάθησαν να αφήσουν υπόνοιες ότι υποβάλλεται κάποια φιλομόφυλη διάσταση, καλά κρυμμένη, σε ένα δύο σημεία του ομηρικού κειμένου. Αναφέρουν το παράδειγμα ότι ο Αχιλλέας στη σκηνή του (ραψωδία Ω, 6) δεν μπορεί να κοιμηθεί, από τη λύπη και τους στεναγμούς για τον χαμό του συντρόφου του:

Πατρόκλου ποθέων ἀνδροτῆτά τε καὶ μένος ἠΰ,

ἠδ᾽ ὁπόσα τολύπευσε σὺν αὐτῷ καὶ πάθεν ἄλγεα

ἀνδρῶν τε πτολέμους ἀλεγεινά τε κύματα πείρων·

τῶν μιμνησκόμενος θαλερὸν κατὰ δάκρυον εἶβεν,

 

(Και του Πατρόκλου του η καλή και ανδράγαθη νεότης,

και όσ’ αγωνίσθηκε μ’ αυτόν, όσα ’παθε μαζί της

και των πολέμων κίνδυνα και της φρικτής θαλάσσης,

όλα του έρχονταν στον νουν και οδύρετο με πόνον -μετ. Ι. Πολυλά)

 Αυτό το «Πατρόκλου ποθέων ἀνδροτῆτά τε καὶ μένος ἠΰ» αφήνει κάποιο παράθυρο για άλλη ερμηνεία, για υποκρυπτόμενη ομοφυλόφιλη διάσταση, λένε. Όμως Όμηρον εξ Ομήρου σαφηνίζειν. Η ερμηνεία είναι πολύ απλή =νοσταλγών­τας την παλικαριά και το θάρρος, και τα όσα τραβήξανε μαζί -ένας άνθρωπος θυμάται τις αρετές ενός φίλου του που πέθανε. Ανδροτήτα τε και μένος, όπως ερμηνεύει ο Ευστάθιος Θεσσαλονίκης στο έργο του Παρεκβολαί εις την Ομήρου Ιλιάδα “την ανδρίαν δηλούσιν” και το Ομηρικό Λεξικό του Ι. Πανταζίδη επεξηγεί: “ανδροτής (ανδροτήτος)= εντελής ωριμότης, μέστωσις του ήδη ανεπτυγμένου σώματος, ανδρική δύναμις, ακμή” και ο Ε. Κ. Κοφινιώτης στο Λεξικόν Ομηρικόν ερμηνεύει: ευεξία σώματος, η εν τη ακμαία ηλικία τελειότης, (το άνθος της ηλικίας)”.

Τα ίδια περίπου λόγια λέει και η ψυχή του Πάτροκλου την ώρα που πεθαίνει από το κτύπημα του Έκτορα, [=γοόωσα λιποῦσ’ ἀνδροτῆτα καὶ ἥβην –θρηνώντας η ψυχή του γιατί πέθαινε και έχανε τη γενναιότητα και τη νεότητά της –Π857], τα ίδια λέει και η ψυχή του Έκτορα την ώρα που πεθαίνει από το κτύπημα του Αχιλλέα και οδεύει στον Άδη με κλάμα [= γοόωσα λιποῦσ᾽ ἀνδροτῆτα καὶ ἥβην –Χ363]. Αν η λύπη του Αχιλλέα για την ανδροτήτα του Πάτροκλου που χάθηκε σημαίνει ομοφυλοφιλία, το ανδροτήτα στις δύο άλλες περιπτώσεις  πρέπει να σημαίνει αυτεραστία και αυνανισμό, ώ άνοες κριτικοί.

Τις ίδιες επιπολαιότητες αραδιάζει και η κα Μίλερ: Η απροσμέτρητη οδύνη του Αχιλλέα για τον θάνατο του Πάτροκλου υπονοεί ομοφυλόφιλη σχέση. “Υπονοεί, σύμφωνα πάντα με τη δική μου ανάγνωση, ότι πέραν μιας πνευματικής σχέσης υπήρχε προφανώς και μια σαρκική”, τονίζει.

Η κα Μαντλίν δεν κατανόησε τον ομηρικό κόσμο και αναπαράγει την εύπεπτη λογική ότι “οι άντρες δεν κλαίνε ποτέ”. Πόσο μάλλον οι σκληροί ήρωες των ομηρικών επών. Όμως, όλοι θρηνούν και κλαίνε στα ομηρικά έπη. Είναι σκληροί πολεμιστές και γενναίοι, όμως λούζονται στα κλάματα όταν θυμούνται νεκρούς συντρόφους και παλιά βάσανα. Ο Μενέλαος, που έψαχνε μανιασμένος τον Πάρη για να τον αποτελειώσει, και έμοιαζε με άγριο θηρίο  (θηρὶ ἐοικὼς) στον κάμπο της Τροίας (Ιλιάδα, Γ, 449), λέει στον Τηλέμαχο για τους συντρόφους του που έχασε στην εκστρατεία της Τροίας:

Κι όλους ως τόσο τους θρηνώ κι ο πόνος τους με σφάζει,

σαν κάθομαι στο σπίτι μου. Και πότε την καρδιά μου

χορταίνω με τα κλάματα πότε σωπαίνω πάλε.

(Οδύσσεια, δ, 100-103, μετ. Ζ. Σίδερη)

Στους ομηρικούς ήρωες η ανδρεία και η σκληρότητα εναλλάσσεται με τον θρήνο, γιατί είναι φυσιολογικοί άνθρωποι και γνωρίζουν τη λυτρωτική λειτουργία του κλάματος που την εκφράζει καίρια η ομηρική φράση «τεταρπώμεθα γόοιο» (=να χαρούμε/λυτρωθούμε μέσα στο κλάμα).

Ακόμη, ο Αχιλλέας δεν κλαίει μόνο για τον Πάτροκλο. Κλαίει και για την Βρισηίδα, που του πήρε ο Αγαμέμνων, κλαίει και στη μάνα του Θέτιδα για την αδικία που του έγινε («τέκνον  τί κλαίεις;» τον ρωτά αυτή όταν προστρέχει κοντά του).

Ακόμη, τον Πάτροκλο δεν τον κλαίει μόνο ο Αχιλλέας. Όταν ακούγεται το μήνυμα του θανάτου του κλαίνε και στηθοδέρνονται οι γυναίκες δούλες, τον κλαίει ο Αντίλοχος, θρηνούν οι σύντροφοί του και συμπολεμιστές του, ξεσπούν σε κλάμα οι Μυρμιδόνες και όλοι οι Αχαιοί. Τον κλαίει ακόμη η Βρισηίδα για την καλοσύνη και τις αρετές του. Και για έναν άλλο λόγο: γιατί της υποσχόταν ότι θα βοηθούσε ο Αχιλλέας να την κάνει νόμιμη σύζυγό του. Γι’ αυτό ασταμάτητα πεθαμένο σε κλαίω, επειδή πάντοτε ήσουνα γλυκός, λέει στον νεκρό Πάτροκλο.

Γι’ αυτό και η αμερικανίς εκτός από τα γαργαλιστικά και εύκολα που δηλώνει [«ομηρικό love story» αναφέρει κάποιος υπότιτλος εφημερίδας που παρουσιάζει το βιβλίο της], ας διαβάσει και κανένα σοβαρό βιβλίο για τα θέματα αυτά, όπως το βιβλίο της Margaret Alexiou,  Ο τελετουργικός θρήνος στην ελληνική παράδοση. Και ας μη επαναπαύεται στα εύκολα λόγια της αγοράς και διακίνησης βιβλίου, όπως της Τζοάνα Τρόλοπ που είπε ότι «ο Ομηρος θα ήταν υπερήφανος» για τη Μάντλιν Μίλερ. Ο Όμηρος είναι μεγάλος, αποτελεί την κορυφή και για τους μεγάλους και τις κορυφές λέγονται και οι μεγαλύτερες ανοησίες.

Ας δούμε και μια άλλη μεγαλοφυή σκέψη της αμερικανίδας κυρίας. Πώς υποδηλώνεται η ομοφυλοφιλία των δύο αντρών; Παραπέμποντας στο ομηρικό κείμενο υποστηρίζει ότι η ομοφυλοφιλία υποδηλώνεται και από τον τρόπο «με τον οποίο θρηνεί ο Αχιλλέας: η έντονα φυσική, σωματική αντίδρασή του μπροστά στο νεκρό σώμα του Πάτροκλου. Το αγκαλιάζει, το κρατάει απαλά ολονυχτίς, ενώ το βρέχει με τα δάκρυά του, αρνείται να το θάψει και εύχεται οι δικές του στάχτες να τοποθετηθούν στο ίδιο μέρος με αυτές του συντρόφου του».

Είπα να αρχίσω να βρίζω για τις ανοησίες αυτές, όμως θυμήθηκα ότι ανάμεσα σ’ αυτήν την κυρία και τον ομηρικό κόσμο χάσμα μέγα ἐστήρικται, και ο κόπος μου πάει χαμένος. Θυμήθηκα μια ταινία για την αμερικανική ζωή. Αρκετές κηδείες γίνονται εκεί ως εξής: ο νεκρός βρίσκεται στο φέρετρο, το φέρετρο είναι τοποθετημένο μέσα σε μια βιτρίνα, λίγο ανυψωμένο για να φαίνεται το πρόσωπο του νεκρού. Οι οικείοι και γνωστοί του περνούν με το αυτοκίνητο μπροστά από τη βιτρίνα, σταματούν και βλέπουν τον νεκρό για δέκα αποχαιρετιστήρια δευτερόλεπτα και μετά πατούν γκάζι για να προχωρήσουν, γιατί και άλλα αυτοκίνητα περιμένουν στην ουρά για να πλησιάσουν τη βιτρίνα και να αποχαιρετήσουν τον νεκρό. Οι άνθρωποι αυτού του εγκιβωτισμένου πένθους –ο νεκρός στη βιτρίνα και αυτοί που τον αποχαιρετούν  κλεισμένοι στ’ αυτοκίνητα, δεν μπορούν να κατανοήσουν τον ελληνικό πολιτισμό, που είναι ένας υπαίθριος πολιτισμός, του ανοιχτού χώρου. Και για το θέμα του θανάτου και της ταφής έχει αναδείξει άλλες εκφράσεις.

Οι γυναίκες θρηνούν για τη νεκρή γυναίκα και εκθειάζουν με γόους τις γυναικείες αρετές της και την ομορφιά της, κλαίνε και οι άντρες τούς φίλους τους μιλώντας για τις αντρίκειες αρετές, τη λεβεντιά και την παλικαριά τους, προσωπικά άκουσα σε κηδεία εικοσιπεντάχρονου, οι συνομήλικοί του και φίλοι του να κλαίνε γοερά ότι έχασαν τον ομορφάντρα, τον λεβέντη και πόσθωνα της παρέας. Έτσι ήταν οι Έλληνες, έλουζαν οι ίδιοι τους νεκρούς, τους έντυναν, τους περιποιούνταν για να ταφούν όμορφοι, τους έκλαιγαν, τους αγκάλιαζαν και τους φιλούσαν. Και από την πλευρά των Τρώων η Ανδρομάχη αγκαλιάζει το κεφάλι του νεκρού Έκτορα και αρχίζει το μοιρολόι. Αυτά ήσαν κοινές εκφράσεις που τους αφορούσαν όλους, δεν ήσαν καθήκοντα μιας στενής και εξειδικευμένης επαγγελματικής ομάδας νεκροθαφτών.

Η αναφορά της Μάντλιν Μίλερ, στην έντονη αντίδραση του Αχιλλέα για τον θάνατο του Πατρόκλου και στη δήθεν υποκρυπτόμενη ομοφυλοφιλία στη συμπεριφορά του, δηλώνει άνθρωπο που δεν έχει κατανοήσει τις αξίες και τα πρότυπα, το ήθος και τη συμπεριφορά του ομηρικού ήρωα: ανδρεία, αριστεία, αναγνώριση από τον κύκλο των ανθρώπων στον οποίο βρίσκεται, απαίτηση τιμής και σεβασμού. Ο Αχιλλέας είναι άνθρωπος του έντονου πάθους.  Επειδή ο Αγαμέμνονας του πήρε τη Βρισηίδα παρακαλεί για την καταστροφή του ελληνικού στρατού, βλέπει τους Τρώες, δηλαδή  τους  εχθρούς που πολεμούσε προηγουμένως με τόσο πάθος, να μακελεύουν τους Έλληνες και παραμένει απαθής. Ο πληγωμένος εγωισμός του ζητά εκδίκηση.

Αυτός λοιπόν ο άνθρωπος με τον θάνατο του Πατρόκλου αισθάνεται τον εγωισμό του και την υπόληψή του πλήρως κατεδαφισμένα. Δεν έχει χάσει μόνο ένα φίλο αγαπητό με τον οποίο μεγάλωσαν μαζί και για τον οποίο αισθάνεται υπεύθυνος, αφού ο Αχιλλέας είναι ο αρχηγός του εκστρατευτικού σώματος των Μυρμιδόνων. Το βασικότερο σημείο: ο φίλος του Πάτροκλος χάνεται από ένα λόγο που μπορεί να ιδωθεί και ως ολιγωρία ή και χρήση/εκμετάλλευση του Πατρόκλου εκ μέρους του Αχιλλέα. Γιατί δύο πράγματα μπορούσε να πράξει ο Αχιλλέας όταν τον παρακαλούσε ο Πάτροκλος  για να μπει στη μάχη και να αντιμετωπίσει την πίεση των καταιγιστικών Τρώων. Ή να του απαγορεύσει τη συμμετοχή στη μάχη, εμμένοντας στην απόφαση του για τιμωρία των Ελλήνων και μη εμπλοκή των ανδρὠν του στον πόλεμο, ή να μπουν και οι Μυρμιδόνες στη μάχη με τον Αχιλλέα αρχηγό και καθοδηγητή, πρώτο και καλύτερο.

Ο Αχιλλέας προτιμά μια νόθα λύση, επαμφοτερίζουσα και ερμαφρόδιτη.  Δεν συμμετέχει ο ίδιος στη μάχη, όμως στέλνει τον Πάτροκλο να πολεμήσει και επί πλέον του δίνει τη δική του πανοπλία να ντυθεί. Αφήνει τον Πάτροκλο να πολεμήσει  και τον καλεί: «να αποκτήσεις για μένα μεγάλη τιμή και δόξα εκ μέρους όλων των Δαναών, αυτοί δε να μου ξαναδώσουν πίσω την Βρισηίδα, την ωραιότατη κόρη κι ακόμα να μου δώσουν ωραία δώρα». Κι ο Πάτροκλος καλεί  τους Μυρμοδόνες να πολεμήσουν γενναία «για να τιμήσουμε τον Αχιλλέα».

Ο Αχιλλεας στέλνει στη μάχη έναν οιονεί Αχιλλέα, έναν «ημιαχιλλέα», που ο Έκτορας τον θανατώνει και του παίρνει τα όπλα. Όλος ο κόσμος του Αχιλλέα κουρελιάζεται, οι Τρώες και ο Έκτορας είναι σαν να νίκησαν τον ίδιο, αφού στην αρχή εκλαμβάνουν τον Πάτροκλο ως τον Αχιλλέα. Και ο φίλος του χάνεται από τη δική του ημι-απόφαση, ούτε άρνηση εμπλοκής, ούτε συμμετοχή με τον ίδιο μπροστά, νιώθει ένοχος και υπεύθυνος για την τραγική απώλεια. Ακόμη: Ο Αχιλλέας γνωρίζει το ωκύμορόν του, ο θάνατος του Πάτροκλου προοικονομεί και προοιωνίζεται και τη δική του θανή, κλαίοντας τον νεκρό φίλο του θρηνεί και για τη δική του αναχώρηση από τον κόσμο του ηλίου στο βασίλειο των πεθαμένων. Μετά τον Πάτροκλο θα έρθει η δική του σειρά, σύντομα μάλιστα.

Κλείνω ευσύνοπτα: Ως άνθρωπος που σαν τάμα, εδώ και τριάντα χρόνια, κάθε καλοκαίρι, παρά θίνα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης, διαβάζω την Ιλιάδα και την Οδύσσεια θέλω, λοιπόν, να απαντήσω στο ερώτημα του τίτλου: Είναι αγράμματη η Μάντλιν Μίλερ, η συγγραφέας του βιβλίου «Το τραγούδι του Αχιλλέα»; και να διαβεβαιώσω ότι η εν λόγω κυρία είναι αγράμματη και δεν κατανοεί τον Όμηρο.

[Επειδή η δημοσίευση του κειμένου αυτού στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Νέα Ευθύνη, δημιούργησε συζητήσεις και αντιδράσεις, επαναφέρεται στην πρώτη σελίδα του ιστολογίου]

Survivors Nazis and their punishment

[this article was translated using google translator. If someone could  improve this translation, please contact us]
August 20 , 2013

There is the Center » Simon Wiesenthal » seeker today, survivors of Nazi collaborators. Drew even a list of wanted and downs to identify them and lead them to justice. » Late, but not too late,» is the title of this campaign , further defined as the » last chance » to identify those who have committed Nazi war crimes and the Holocaust are still alive. To identify them and given cash, several thousand euros informers that will lead to their arrest , which prompted a strong dissent that this act , the money supply affects the memory of holocaust victims .

The Wiesenthal Center launched this new campaign after the trial and conviction of John Ntemianouk 2011. The court made ​​the decision then that Ntemianouk participated in the murder of prisoners of camp without proven connection with this incident . It was just a guard and so, after this conviction , paved the way for easier conviction guards in concentration camps . Without witnesses , then, without connection of the person with specific illegal acts, he would be convicted . And we know involved ? Reading hundreds of books for prisoners and prisons, stood on several occasions guards and prison inmates who supported , strengthened their material and moral , have sheltered , despite the dangers and harsh penalties would suffer if it were known to senior them . Or, while they were on the official list of guards , were in auxiliary – regional services , feed , guard , supply of electricity, and have not had any involvement with the horrific events of the concentration camps . The frenzy that convictions for violating a fundamental principle of European legal culture: that there must be evidence and connect the accused with the facts.

Still , the war ended 69 years ago . All leaders , officials and having some responsibility, the focal points of the Nazi apparatus and ideological absurdity , have died. Who left ? Some twenty years at the time of the Second World War , now ninety years and up.

My grandmother , who grew up near her , at 85 years had suffered senile dementia and did not know who I am, tells me one political analyst. Them what would they do? Would drive them to court carts, 90 years old senile dementia and Alzheimer’s ? Will the tried and they will not know who is, you think you’re in a room of the hospital ?

In Cyprus, I filled it , the Turkish occupation army did, in 1974 , similar to Nazi crimes. However, the Commission for Missing Persons (ie undocumented prisoners of war executed with horrific way by the Turkish invaders ) stated that it seeks to punish anyone. Merely calling for information from the Turkish authorities. We have the right , as relatives, to learn about the circumstances of their arrest and the way they died their loved ones as well as it being buried . This information that will save us and our rest , we call Turkey, rather than punishment , highlight people closely connected with our missing persons, who are parents , siblings and children. And these stress for many years , two decades after the invasion and the loss of people he loved. It is the same attitude of Armenian circles, towards Turkey for the Armenian genocide , the same gruesome as the Jewish genocide. Not calling for punishment of anyone, nor damages and penalties. Just ask for the recognition of the genocide. And the Armenian genocide by the Turks, was the model for Hitler’s Nazi period in order to carry out their own enantion genocide of the Jews.

The truth that redeems is what matters and not the punishment after 69 years , for people who were then twenty years old . It would be good if those old Nazi survivors of the Second World War , they have a couple of years of life yet found not as persecuted people who are brought to trial to be punished, but as people who would give their own testimony a tragic period of humanity. If you are guilty : how progressed the hideous they did, what then thought , what was their motivation , why acted so ? A testimony to assist in their clearance and contribute to our own historical self-awareness .

This note caused some press reports the case of a 98 years old Hungary accused of war crimes. The report was dated June 18, 2013 and stated that after the indictment will be tried in three months. Before the trial , a new publication on 12 August 2013, reported that he died. He offered great service in Israel accused , with his death, because the trial of a 98 years old and convicted of something he did, if he did so before 70 years, would create ambivalent feelings in humanity . But if this decrepit undetected and not stalker arrested and accused but as a man for whom nobody wanted to punish -and so would lose probably false defense that he is innocent and does not know anything – and just call him to testify for what he lived and done , I think it would be better for our historical self-awareness . His evidence , free from lawsuits and accusations would be helpful to speak honestly and to give, perhaps, a testimony important.

But why Israel insists so much, after so many years, the issue of punishment for the Holocaust ? Because the reminder of the period with the persecution of the Jews , it is very profitable , the persecuted Jew is synypostato the fundamental culture of the Jewish people therefore epanatonizetai a familiar theme and the guilt of the entire population of the planet, at a time when Israel is not persecuted but persecutor . The adherence to holocaust creates an alibi for current attacking options of Israel.

After the war , the Americans brought in the U.S. almost thirty thousand Germans, the Nazi party officials who were responsible for worst war crimes. Transported them there, and they gave U.S. citizenship to gain from their expertise and their specialties and to strengthen the conservatism of American society . Nobody chased them like thousands of » respectable » citizens of postwar West Germany with Nazi criminal past. To brilliant Israel sought then the foundation and development of the state and not disturbing main allies ( America , Germany) with persecution citizens. Still , no one bothered the Germans Nazis staffed West Germany because that was the main mound against krataias and feared , then , the Soviet Union. Nobody had offered reward for information and identification Nazis criminals. Why were identified tens of thousands, something that would cause disturbances not in the interest of Israel. When years passed and died unpunished high officials of the Nazi party with numerous crimes , begins switching to anonymous and simply states that only twenty years were guards at concentration camps . On the issue of war criminals in Israel follows a smart opportunistic way, keeps open a breadth and frequency of interest in politics . Wants simply to keep it always open . 2030 will be found , perhaps, some 105 years, with the start of the war was 14 years and in 1945 was a twenty year old guard and will face trial .

To create fear in the rest of mankind , that the Jews never forgive .

ΕΠΙΖΩΝΤΕΣ ΝΑΖΙΣΤΕΣ ΚΑΙ Η ΤΙΜΩΡΙΑ ΤΟΥΣ

Υπάρχει το Κέντρο “Σιμόν Βίζενταλ”, που αναζητεί, σήμερα, επιζώντες συνεργάτες των ναζί. Κατάρτισε μάλιστα και κατάλογο  των καταζητουμένων και τους καταδιώκει για να τους εντοπίσει και να τους οδηγήσει στη δικαιοσύνη. «Αργά, αλλά όχι πολύ αργά», είναι ο τίτλος της εκστρατείας αυτής, που επιπλέον καθορίζεται ως η «τελευταία ευκαιρία» για τον εντοπισμό όσων ναζί τέλεσαν εγκλήματα πολέμου στο ολοκαύτωμα και βρίσκονται ακόμη εν ζωή. Για τον εντοπισμό τους δίδεται και χρηματική αμοιβή, αρκετών χιλιάδων ευρώ, στους πληροφοριοδότες που θα οδηγήσουν στη σύλληψή τους, κάτι που προκάλεσε την έντονη διαφωνία ότι αυτή η πράξη, με την προσφορά χρημάτων, προσβάλλει τη μνήμη των θυμάτων του ολοκαυτώματος.

Το Κέντρο Βίζενταλ ξεκίνησε αυτή τη νέα εκστρατεία μετά τη δίκη και καταδίκη του Τζον Ντέμιανουκ το 2011. Το δικαστήριο πήρε την απόφαση τότε, ότι ο Ντέμιανουκ συμμετείχε στη δολοφονία κρατουμένων του στρατοπέδου χωρίς να αποδειχθεί σύνδεσή του με συγκεκριμένο περιστατικό. Ήταν απλώς φρουρός και έτσι, μετά την καταδίκη αυτή, άνοιξε ο δρόμος για ευκολότερη καταδίκη δεσμοφυλάκων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Χωρίς μάρτυρες, λοιπόν, χωρίς να υπάρχει σύνδεση του συγκεκριμένου προσώπου με συγκεκριμένες παράνομες πράξεις, θα καταδικάζονται. Και που ξέρουμε ότι ενέχονται; Διαβάζοντας εκατοντάδες βιβλία για κρατουμένους και φυλακές, στάθηκα σε αρκετές περιπτώσεις φρουρών και φυλάκων που στήριξαν κρατούμενους, τους ενίσχυσαν υλικά και ηθικά, τους προστάτευσαν, παρά τους κινδύνους και τις σκληρές ποινές που θα υφίσταντο αν αυτό γινόταν γνωστό στους ανωτέρους τους. Ή, ενώ βρίσκονταν στον επίσημο κατάλογο των φρουρών, ήσαν σε βοηθητικές-περιφερειακές υπηρεσίες, τροφοδοσίας, φρουράς, παροχής ηλεκτρισμού, και δεν είχαν οποιαδήποτε ανάμειξη με τα φρικιαστικά γεγονότα των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Η φρενίτιδα αυτή για καταδίκες παραβιάζει μια θεμελιώδη αρχή του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού: ότι πρέπει να υπάρχουν μαρτυρίες και σύνδεση του κατηγορουμένου με τα γεγονότα.

Ακόμη, ο πόλεμος τέλειωσε πριν 69 χρόνια. Όλοι οι ηγέτες, οι αξιωματούχοι και οι έχοντες κάποια υπευθυνότητα, στα κομβικά σημεία του ναζιστικού μηχανισμού και του ιδεολογικού παραλογισμού του, έχουν πεθάνει. Ποιοι απομένουν; Κάποιοι εικοσάχρονοι κατά την εποχή του Β΄ παγκοσμίου πολέμου, που τώρα είναι ενενήντα χρόνων και πάνω.

Η γιαγιά μου, που μεγάλωσα κοντά της, στα 85 χρόνια της είχε πάθει γεροντική άνοια και δεν ήξερε ποιος είμαι, μου αφηγείται κάποιος πολιτικός αναλυτής. Αυτούς τι θα τους κάνουν; Θα τους οδηγούν στα δικαστήρια με καροτσάκια, ενενηντάχρονους με γεροντική άνοια και Αλτσχάιμερ; Θα τους δικάζουν και αυτοί δεν θα ξέρουν που είναι, θα νομίζουν ότι βρίσκονται σε αίθουσα του νοσοκομείου;

Στην Κύπρο, συμπλήρωσα εγώ, ο τουρκικός στρατός κατοχής έκανε, το 1974, παρόμοια με τους ναζί εγκλήματα. Όμως η Επιτροπή για τους αγνοούμενους (δηλαδή για τους αδήλωτους αιχμαλώτους πολέμου που εκτελέστηκαν με φρικιαστικό τρόπο από τους Τούρκους εισβολείς) δήλωσε ότι δεν επιδιώκει την τιμωρία κανενός. Ζητά απλώς πληροφόρηση από τις τουρκικές αρχές. Έχουμε το δικαίωμα, ως συγγενείς τους, να μάθουμε για τις συνθήκες σύλληψής τους και τον τρόπο που πέθαναν τα αγαπημένα μας πρόσωπα καθώς και το που είναι θαμμένα.  Αυτήν την πληροφόρηση, που θα μας λυτρώσει και θα μας αναπαύσει, ζητούμε από την Τουρκία, και όχι τιμωρία, τονίζουν άνθρωποι στενά συνδεδεμένοι με τους αγνοούμενους,  που είναι γονείς, αδέλφια και παιδιά τους. Και αυτά τα τονίζουν εδώ και πολλά χρόνια, δυο δεκάδες χρόνια μετά την εισβολή και την απώλεια των ανθρώπων που αγαπούσαν. Ίδια είναι και η στάση των αρμενικών κύκλων, απέναντι στην Τουρκία, για την αρμενική γενοκτονία, το ίδιο φρικιαστική όπως και η εβραϊκή γενοκτονία. Δεν ζητάμε την τιμωρία κανενός, ούτε αποζημιώσεις και ποινές. Απλώς ζητάμε την αναγνώριση της γενοκτονίας. Και η αρμενική γενοκτονία, εκ μέρους των Τούρκων, αποτέλεσε υπόδειγμα στους ναζί της χιτλερικής περιόδου, για να διεκπεραιώσουν τη δική τους γενοκτονία εναντίoν των Εβραίων.

Η αλήθεια που λυτρώνει είναι το ζητούμενο και όχι η τιμωρία ύστερα από 69 χρόνια, για ανθρώπους που τότε ήσαν είκοσι χρονών. Θα ήταν καλό αν αυτοί οι γέροι επιζώντες ναζί του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, που έχουν ένα-δυο χρόνια ζωής ακόμη, βρεθούν όχι ως καταδιωκόμενοι και άνθρωποι που θα προσαχθούν σε δίκη για να τιμωρηθούν, αλλά ως άνθρωποι που θα δώσουν τη δική τους μαρτυρία για μια τραγική περίοδο της ανθρωπότητας. Αν είναι ένοχοι: πώς  προχώρησαν στα αποτρόπαια που έκαναν, τι σκέφτονταν τότε, ποια ήταν τα κίνητρά τους, γιατί έδρασαν έτσι; Μια μαρτυρία που θα βοηθήσει στη δική τους κάθαρση και θα συντελέσει και στη δική μας ιστορική αυτογνωσία.

Το σημείωμα αυτό προκάλεσαν κάποια δημοσιεύματα που αναφέρονταν στην περίπτωση ενός 98χρονου στην Ουγγαρία που κατηγορήθηκε για εγκλήματα πολέμου. Το δημοσίευμα είχε ημερομηνία 18 Ιουνίου 2013 και ανέφερε ότι μετά την απαγγελία της κατηγορίας θα δικαζόταν σε τρεις μήνες. Πριν ξεκινήσει η δίκη, νέο δημοσίευμα, στις 12 Αυγούστου 2013, ανέφερε ότι πέθανε. Πρόσφερε μεγάλη υπηρεσία στο Ισραήλ ο  κατηγορούμενος, με τον θάνατό του, γιατί η δίκη ενός 98χρονου και η καταδίκη του για κάτι που έκανε, αν το έκανε, πριν από 70 τόσα χρόνια, θα δημιουργούσε αμφίθυμα συναισθήματα στην ανθρωπότητα. Αν όμως αυτός ο υπέργηρος εντοπιζόταν και πλησιαζόταν όχι ως συλληφθείς και κατηγορούμενος αλλά ως άνθρωπος για τον οποίο κανένας δεν ήθελε την τιμωρία του -και έτσι θα έχανε την πιθανώς ψεύτικη άμυνά του ότι είναι αθώος και δεν γνωρίζει οτιδήποτε- και απλώς τον καλούσαμε να δώσει μαρτυρία για όσα έζησε και έπραξε, πιστεύω ότι θα ήταν καλύτερα για την ιστορική αυτογνωσία μας. Η μαρτυρία του, ελεύθερη από δίκες και κατηγορίες, θα βοηθούσε να μιλήσει με ειλικρίνεια και να δώσει, ίσως, μια μαρτυρία σημαντική.

Γιατί, όμως, το Ισραήλ επιμένει τόσο πολύ, ύστερα από τόσα χρόνια, στο θέμα της τιμωρίας για το ολοκαύτωμα; Γιατί η υπόμνηση της περιόδου με τις καταδιώξεις των Εβραίων, είναι  πολύ προσοδοφόρος, ο καταδιωκόμενος Εβραίος είναι συνυπόστατο με τη θεμελιώδη κουλτούρα των εβραϊκών πληθυσμών, άρα επανατονίζεται ένα οικείο θέμα καθώς και οι ενοχές όλου του πληθυσμού του πλανήτη, σε μια εποχή που το Ισραήλ δεν είναι διωκόμενος αλλά διώκτης. Η εμμονή στο ολοκαύτωμα δημιουργεί άλλοθι για τις σημερινές επιθετικές επιλογές του Ισραήλ.

Μετά τη λήξη του πολέμου, οι Αμερικανοί μετέφεραν στις Η.Π.Α. σχεδόν τριάντα χιλιάδες Γερμανούς, στελέχη του ναζιστικού κόμματος, που ήσαν υπεύθυνοι για χειρότερα εγκλήματα πολέμου.  Τα μετέφεραν εκεί, και τους έδωσαν την αμερικανική υπηκοότητα, για να κερδίσουν από την τεχνογνωσία και τις ειδικότητές τους και για να ενισχύσουν τον συντηρητισμό της αμερικανικής κοινωνίας. Κανένας δεν τους καταδίωξε όπως και χιλιάδες «ευυπόληπτους» πολίτες της μεταπολεμικής Δυτικής Γερμανίας με εγκληματικό ναζιστικό παρελθόν.Το πανέξυπνο Ισραήλ επεδίωκε τότε την ίδρυση και εδραίωση του κράτους του και δεν ενοχλούσε τους βασικούς συμμάχους του (Αμερική, Γερμανία) με διώξεις πολιτών τους. Ακόμη, κανένας δεν ενοχλούσε τους Γερμανούς ναζί που στελέχωναν τη Δυτική Γερμανία γιατί αυτή αποτελούσε βασικό ανάχωμα εναντίον της κραταιάς και επίφοβης, τότε, Σοβιετικής Ένωσης. Κανένας δεν πρόσφερε τότε αμοιβή για πληροφορίες και εντοπισμό ναζιστών εγκληματιών. Γιατί θα εντοπίζονταν δεκάδες χιλιάδες, κάτι που θα προκαλούσε αναταραχή, που δεν συνέφερε το Ισραήλ. Όταν πέρασαν τα χρόνια και πέθαναν άτιμώρητα τα υψηλά στελέχη του ναζιστικού κόμματος με πληθώρα εγκλημάτων, αρχίζει η στροφή προς τα ανώνυμα και απλά μέλη, που απλώς ήσαν εικοσάχρονοι φρουροί σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Στο θέμα των εγκληματιών πολέμου το Ισραήλ ακολουθεί έναν έξυπνα καιροσκοπικό τρόπο, το κρατά ανοικτό σε εύρος και συχνότητα που συμφέρει στην πολιτική του. Θέλει, απλώς, να το κρατά πάντα ανοικτό. Το 2030 θα ανευρεθεί, ίσως, και κάποιος 105 χρονών, που με την έναρξη του πολέμου ήταν 14 χρόνων και το 1945 ήταν ένας εικοσάχρονος φρουρός και θα προσαχθεί σε δίκη.

Για να δημιουργείται  ο φόβος   στην υπόλοιπη ανθρωπότητα, ότι οι Εβραίοι δεν συγχωρούν ποτέ.

Πιασάρικα πράγματα

 Πήρα το βιβλίο του Άντον Τσέχωφ, Η κυρία με το σκυλάκι. Βιβλίο που μοίραζε η εφημερίδα Το Βήμα και εντασσόταν στη σειρά «Η λογοκρισία στη λογοτεχνία». Στο εξώφυλλο: η συνδεδεμένη με το θέμα εικόνα-σκίτσο μιας κυρίας με το σκυλάκι  και η φωτογραφία του Πατακού. Το σύνολο του εξωφύλλου κιτς και πάλι κιτς.  Και γιατί παρακαλώ ο Πατακός στο εξώφυλλο και γιατί απαγορευμένο το βιβλίο Η κυρία με το σκυλάκι. Μα γιατί κάποιος ηλίθιος της χουντικής λογοκρισίας, στις αρχές της δικτατορίας, το έβαλε στα απαγορευμένα βιβλία, επειδή ο Τσέχωφ ήταν Ρώσος. Ο μεγάλος Τσέχωφ έζησε και πέθανε στην τσαρική Ρωσία (1860-1904) όμως για τους ηλίθιους της χούντας κάθε αναφορά στη ρωσική λογοτεχνία έδινε πόντους στον επάρατο κομμουνισμό, τον βοηθούσε στον ιδεολογικό του αγώνα.(1) Πάντως ουδείς υπέστη οποιαδήποτε δίωξη γιατί διέθετε το βιβλίο Η κυρία με το σκυλάκι, απλώς οι βιβλιοπώλες το είχαν στα καταστήματά τους και το πωλούσαν, για λίγο καιρό, διακριτικά.

Ηλίθιοι υπάρχουν παντού και σε όλες τις χώρες. Και όλα τα έργα τέχνης, κάποια περίοδο, από κάποιους ανεγκέφαλους διαφόρων καθεστώτων, κηρύχτηκαν απαγορευμένα. Στο Ιράν του Χομεϊνί απαγορεύτηκαν όλα, από τη μουσική των Μπητλς μέχρι τον Χούλιο Ιγγλέσιας. Στο κομμουνιστικό στρατόπεδο αποκηρύχτηκαν και απαγορεύτηκαν σπουδαία θεωρητικά έργα και αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, τα ίδια και χειρότερα και στις δυτικές δικτατορίες. Στο καθεστώς του Πολ Πότ τα πάντα. Υπάρχουν σήμερα χώρες όπου η κατοχή της Αγίας Γραφής σημαίνει φυλάκιση. Δεν θα ξεχάσω την περίπτωση του Κινέζου πρέσβη, που επισκεπτόταν τακτικά το σπίτι ενός φίλου που δημιούργησε στη χώρα που ήταν διαπιστευμένος. Γιατί; Μα ήταν παθιασμένος με τον Μπαχ και τον Μπετόβεν, όμως δεν ήταν δυνατό να έχει τους δίσκους τους και μπορούσε μυστικά να ακούει εκεί τη μουσική τους, στο γραμμόφωνο του φίλου του. Αν αυτό γινόταν γνωστό αλλοίμονο του, ο Μπαχ και ο Μπετόβεν μια εποχή στην Κίνα θεωρούνταν δείγματα αστικού εκφυλισμού.

Είπαμε ηλίθιοι βρίσκονται παντού. Θα ακούμε σήμερα Μπαχ και Μπετόβεν γιατί αποτελούν τις κορυφές της μουσικής ποιότητας ή γιατί ήσαν απαγορευμένοι στην Κίνα; Όπως τονίστηκε προηγουμένως αν δημιουργούσαμε μια σειρά με απαγορευμένα βιβλία και δίσκους θα έπρεπε να συμπεριλάβουμε όλα τα έργα της ανθρωπότητας, γιατί κάποια εποχή, από κάποιο καθεστώς, όλα θεωρήθηκαν επικίνδυνα.

Οι εφημερίδες και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν καταλάβει αυτή τη βιομηχανία που ελκύει, αυξάνει το ενδιαφέρον, κάνει το προϊόν πιασάρικο: πρέπει αυτό που προωθεί να ήταν απαγορευμένο, να πήρε τον χαρακτηρισμό του αμαρτωλού, του ανατρεπτικού, που προκάλεσε το κατεστημένο και τη λογοκρισία. Αυτά όμως αποτελούν αντικείμενο άλλων επιστημών, της πολιτικής και της κοινωνιολογίας, δεν έχουν σχέση με τον αναγνώστη και τον ακροατή που επιζητεί να ακούσει και να διαβάσει ποιότητα. Βιάζουν, λοιπόν, τη νοημοσύνη του κόσμου. αναδεικνύοντας μια παράμετρο (λογοκρισία) και μειώνοντας τη βασικότερη, εκείνη της ποιότητας.

Ο Τσέχωφ είναι μεγάλος και πρέπει να τον διαβάζουμε για την ποιότητά του κι όχι γιατί κάποιος ηλίθιος τον έβαλε στα απαγορευμένα βιβλία. Γι’ αυτό και άφησα παράμερα το βιβλίο της σειράς του Βήματος. Αν βρω το έργο του Τσέχωφ, Η κυρία με το σκυλάκι,  σε άλλη έκδοση, χωρίς τη γελοιότητα της φωτογραφίας του Πατακού στο εξώφυλλο και τον τίτλο: Η λογοκρισία στη Λογοτεχνία, θα πάρω το βιβλίο για να το ξαναδιαβάσω. Το αξίζει.

 

Σημείωση (1) βλ. χαρακτηριστικά τη μαρτυρία του Τάκη Θεοδωρόπουλου, Το τελευταίο Τέταρτο, εκδ. Πόλις, Αθήνα 2012, σ. 119, για την απέχθεια του χωροφύλακα της χούντας απέναντι στον αναγνώστη του Ντοστογιέφσκι, γιατί «αμόρφωτος όπως ήταν, του έφτανε που είναι Ρώσος για να τον θεωρήσει μπολσεβίκο συγγραφέα».