ΟΤΑΝ Η κα ΡΕΠΟΥΣΗ ΜΕ ΚΑΤΕΒΑΣΕ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ

 

 

Ο φασισμός του 21^ου αιώνα δεν θα ονομάζεται φασισμός. Θα ονομάζεται με οποιοδήποτε άλλο όνομα, από «προοδευτισμός» ή «ανακαινισμός», μέχρι, ακόμη, «σύγχρονη ματιά» ή «ρηξικέλευθος τομή» των γεγονότων. Οι εραστές της φασιστικής ιδεολογίας δεν θα προωθούν την πραμάτεια τους με το πραγματικό της όνομα, αφού ιστορικά η ιδεολογία αυτή έχει χρεοκοπήσει, οι λαοί και οι πολίτες έχουν αρνητικά συναισθήματα στο λεξιλόγιο του φασισμού. Γι’ αυτό και επιβάλλεται η απόκρυψη με εύηχα ονόματα ή με ονόματα παραλλαγής. Η πραμάτεια θα παραμένει όμως η ίδια.  Αυτά τονίστηκαν σε προηγούμενο σημείωμα για τη δράση διαφόρων άλλων προοδευτικώνυμων.

Πέραν όμως από την αλλαγή του περιτυλίγματος, οι σύγχρονοι διαχειριστές της εξουσίας, που προέρχονται από τη λεγόμενη προοδευτική παράταξη κ.λπ., έχουν και ένα δικό τους τρόπο να παρουσιάζουν τα πράγματα. Ενώ συνεχώς προωθούνται, αποκλείουν και λοιδορούν άλλους άξιους, τους υπονομεύουν και τους περιθωριοποιούν  για να προωθήσουν τους δικούς τους, συνωμοτούν και αφαιμάσσουν από κονδύλια και ερευνητικά προγράμματα και σαν χταπόδια τραβούν από ταμεία, επιχορηγήσεις και αποζημιώσεις, μπαίνουν επί μισθώ σε συμβούλια και μηχανισμούς τηλεοπτικούς, οργανώσεων, οργανισμών και οργάνων, ενώ συνεχώς κατακαλύπτουν τα πάντα με την παρουσία τους στις εκπομπές, στον τύπο, στα συνέδρια και στις εκδηλώσεις, την ίδια ώρα το παίζουν καταδιωκόμενοι, που τους πολεμά το σύστημα, η αντίδραση και η συντήρηση, και άλλα παρόμοια τερτίπια. Με το ένα χέρι κρατούν σπαθί και αποκλείουν, αδικούν και σφαγιάζουν όσους δεν συντάσσονται μαζί τους και με το άλλο χέρι κρατούν μαντίλι και σκουπίζουν τα δήθεν δάκρυα τους για το δήθεν κυνηγητό τους. Σφαγή και κλάμα, ένας πράγματι πρωτότυπος συνδυασμός.

Αυτούς τους αποκλεισμούς και τις λοιδορίες εκ μέρους του προοδευτικώνυμου κύκλου τις έζησα αρκετές φορές. Έτυχε όμως στο αρχείο μου να έχω την πρόσκληση για το συνέδριο που διοργανώθηκε στη Λευκωσία το 2007 και σκέφτηκα ότι είναι καλό να αναδειχθεί ως μαρτυρία νοοτροπίας και στάσης του περί ου ο λόγος κύκλου. Λοιπόν, διοργανώθηκε το συνέδριο, κυκλοφόρησαν οι προσκλήσεις, το απόγευμα της 28^ης Φεβρουαρίου 2007 θα μιλούσα εγώ και η κυρία Ρεπούση. Αυτό έλεγε το πρόγραμμα που κατάρτισε η συντονιστική ομάδα.

Τετάρτη, 28 Φεβρουαρίου 2007

Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου, Φανερωμένη

6:15μ.μ-6:30μ.μ: Προσέλευση-Εγγραφή στο Σεμινάριο

6:30μ.μ.–6:40μ.μ.: Χαιρετισμός:

Χαράλαμπος Χαραλάμπους

Διευθυντής Δημοτικού Σχολείου Φανερωμένης

 

6:40μ.μ.- 7:10μ.μ.: «Ό,τι είναι αληθινό». Η Διδασκαλία της Ιστορίας σε Μονοπολιτισμικές και Πολυπολιτισμικές Τάξεις.

Δρ. Παύλου Σάββας

Πρώτος Λειτουργός Εκπαίδευσης

 

7:20 μ.μ.–7:50μ.μ: Διαπολιτισμική Εκπαίδευση και Νέα Βιβλία Ιστορίας

Δρ. Μαρία Ρεπούση,

Επίκουρη Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε. του Α.Π.Θ.

           

8:00μ.μ.-8:20μ.μ.: Συζήτηση

Συντονιστής Κωνσταντινόπουλος Κωνσταντίνος

Λειτουργός Γραφείου Γενικής Διευθύντριας Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού

 

Άρχισα την συγγραφή της τριαντάλεπτης εισήγησής μου με τίτλο: «Ό,τι είναι αληθινό» Η διδασκαλία της Ιστορίας σε Μονοπολιτισμικές και Πολυπολιτισμικές τάξεις. Επέλεξα αυτό το θέμα και για να τονιστεί ο καιροσκοπισμός της κυρίας Ρεπούση. «Ο,τι είναι αληθινό», αυτό θα διδάσκεται στο μάθημα της Ιστορίας είτε είναι μονοπολιτισμική η τάξη, είτε πολυπολιτισμική, είτε βρίσκεται στην πόλη είτε στο χωριό, είτε στην πεδιάδα, είτε στα ψηλά βουνά. Γιατί η κα Ρεπούση, και η συν αυτή, για να πουλήσουν την πραμάτεια τους μετέτρεπαν την επιστήμη της Ιστορίας σε επαρχιώτικο πανηγύρι, ότι τώρα αλλάζουμε την Ιστορία, όχι γιατί έχουμε νέα τεκμήρια και νέες ερμηνείες, αλλά γιατί έχουμε πολυπολιτισμικές τάξεις.

Προχωρούσαν όλα ομαλά, πλην άλλαι αι βουλαί της υψίστης. Η κα Ρεπούση αντιδρούσε στην παρουσία μου, ζητούσε την αφαίρεση μου από τον κατάλογο τον ομιλητών, έθεσε θέμα βέτο. Το συνέδριο κινδύνευε. Ο υπεύθυνος της εκδήλωσης, ένας νέος και ευαίσθητος εκπαιδευτικός, με πήρε στο τηλέφωνο για να μου αναγγείλει την απαίτηση της κας Ρεπούση και τον εξαναγκασμό τους να τη δεχτούν για να γίνει το συνέδριο. Ήταν συγκινημένος και με τρέμουλο στη φωνή, για την αδικία που άθελά του διεκπεραίωνε. Το έδωσα θάρρος, ότι δεν είναι ανάγκη να ταράζεται, είμαι συνηθισμένος από αυτές τις συμπεριφορές των μεγάλων προοδευτικών και δημοκρατικών διανοουμένων. Ας κάνει, λοιπόν, ότι πρέπει για να μη διαλυθεί το συνέδριο και η ζωή συνεχίζεται….

ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΟΥ ΓΚΑΓΚΣΤΕΡΙΚΟΥ ΦΙΛΜ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ ’30 ΚΑΙ «Ο ΝΟΝΟΣ» ΤΟΥ ΚΟΠΟΛΑ

ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ. Το ιστολόγιο φιλοξενεί σήμερα ένα κείμενο του Αχιλλέα Παύλου, για μια σπουδαία ταινία [=Ο Νονός, του Κόπολα] και για ένα σημαντικό είδος στην ιστορία του κινηματογράφου [=γκαγκστερικό φιλμ].

Little  Caesar, η γκαγκστερική ταινία του 1931

Το είδος του γκαγκστερικού φιλμ της δεκαετίας του ’30 και Ο Νονός του Κόπολα

γράφει ο Αχιλλέας Παύλου

1.Γενικά

Το γκαγκστερικό φιλμ αρχίζει να δημιουργείται και να οριοθετείται ως είδος (genre) τη δεκαετία του ’30. Τότε η αμερικανική κοινωνία περνάει μια βαθύτατη κρίση, λόγω του μεγάλου οικονομικού κραχ, που συνέβηκε το 1929 και οι συνέπειές του εξακολουθούσαν να σφραγίζουν την αμερικανική κοινωνία για χρόνια πολλά. Ακόμη, προηγουμένως, υπήρξε μια μεγάλη περίοδος με την Ποτοαπαγόρευση, η οποία επηρέασε σημαντικά την Αμερικανική κοινωνία.

Σύμφωνα με το νόμο του αμερικανικού κογκρέσου «η παραγωγή, πώληση ή μεταφορά οινοπνευματωδών ποτών μέσα στις ΗΠΑ, η εισαγωγή εις τις ΗΠΑ ή η εξαγωγή από τις Hνωμένες Πολιτείες και όλα τα εδάφη που υπάγονται στη δικαιοδοσία τους, με σκοπό την κατανάλωση, απαγορεύεται.» Από το 1919 έως το 1933, που εκτεινόταν η περίοδος της ποτοαπαγόρευσης, για δεκαπέντε, περίπου, χρόνια, διοργανώθηκε και έδρασε ένα εκτεταμένο, παράνομο και εγκληματικό δίκτυο παραγωγής και εμπορίας οινοπνευματωδών ποτών. Αυτό το δίκτυο δημιουργήθηκε και κατευθυνόταν από συμμορίες και μέλη του υποκόσμου, που συσσώρευαν κολοσσιαία κέρδη και αποκτούσαν μεγάλη δύναμη, κοινωνική και πολιτική, γιατί από τα τεράστια κέρδη τους μπορούσαν να εξαγοράσουν μέλη του αστυνομικού σώματος, πολιτικούς ή άλλους κοινωνικούς παράγοντες. Ταυτόχρονα, η αποδοχή της παρανομίας επεκτείνεται σε μεγάλα στρώματα της κοινωνίας, γιατί εκτός από τους πολυπληθείς παραγωγούς και διακινητές του ποτού, συναίνεση και ενίσχυση προς την παρανομία αποτελούσε και η στάση αμέτρητων καταναλωτών, λόγω της ανοχής ή κάλυψης της παράνομης εμπορίας, της συνεργασίας μαζί της για να επιτύχουν τον εφοδιασμό τους με το ποτό.

2. Γκαγκστερικές ταινίες του ’30

Η κατάσταση αυτή προκαλεί σε πολλούς τον φόβο ότι οι αμερικανικές αξίες έχουν φθαρεί ανεπανόρθωτα, ο κόσμος οδηγείται προς τη διαφθορά και η πίστη προς την αμερικανική κοινωνία έχει πάρει την κατιούσα. Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες αναπτύσσεται το γκαγκστερικό φιλμ από το Χόλλυγουντ. Η δεκαετία του ’30 αρχίζει με ένα τέτοιο φιλμ, τίτλος του: Little Caesar (1931),  που αφηγείται την άνοδο ενός γκάγκστερ, από μια μικρή πόλη στα ανώτατα δώματα του οργανωμένου εγκλήματος. Ήταν τόση η επιτυχία αυτού του γκαγκστερικού φιλμ που το Χόλλυγουντ δημιούργησε την αμέσως επόμενη χρονιά άλλες πενήντα ταινίες με ήρωες γκάγκστερ και συμμορίες. Ανάμεσά τους και η περίφημη ταινία The Public Enemy(1931). Το 1932 ακολούθησε η γνωστή ταινία  Scarface, που σχετιζόταν με τη ζωή του Αλ Καπόνε, του περιβόητου γκάγκστερ του Σικάγου.

Οι γκαγκστερικές ταινίες έχουν αρκετά κοινά στοιχεία με τις καουμπόικες (γουέστερν) ταινίες: πάλη του καλού και του κακού, κυνηγητό, πιστολίδι, και όπως είχαμε σερίφηδες και ληστές και πάλη και ανταγωνισμούς ανάμεσα σε συμμορίες και παρανόμους στο καουμπόικο φιλμ, στις γκανγκστερικές ταινίες έχουμε αστυνομικούς και ανθρώπους του υποκόσμου ή πάλη μεταξύ παρανόμων και συμμοριών. Η μεγάλη διαφορά τους είναι ότι το καουμπόικο εξελίσσεται στην ύπαιθρο ενώ το γκαγκστερικό στην πόλη.

Η τυπολογία του γκαγκστερικού φιλμ είναι λοιπόν πάλη μεταξύ των γκάγκστερ και των ανθρώπων του νόμου, αναφέρεται ακόμη στις συγκρούσεις των συμμοριών για μεγαλύτερο έλεγχο της πόλης και μεγαλύτερα κέρδη, αναφέρεται στη ζωή και τις δραστηριότητες του υποκόσμου: Παράνομη διακίνηση αλκοόλ, ναρκωτικά, εκμετάλλευση γυναικών, χαρτοπαίγνιο και στοιχήματα, ληστείες, προστασία και εκβιασμοί. Χώροι δραστηριότητάς του είναι οι κακόφημες συνοικίες και τα κακόφημα κέντρα, χρόνος δραστηριοτήτων είναι κυρίως η νύχτα.

3. Ο Νονός του Κόπολα

Μάρλον Μπράντο, στην κλασική αφίσα του Νονού, 1972

Γι’ αυτό η ταινία Ο Νονός του Κόπολα, γυρισμένη το 1972, ενώ αναφέρεται στη ζωή της μαφίας εντούτοις έχει μεγάλες διαφορές με το, προ τεσσαρακονταετίας,  παραδοσιακό γκαγκστερικό φιλμ της δεκαετίας του ’30. Χαρακτηριστικά, η ταινία ξεκινά μέσα στο φως της μέρας, την ημέρα των γάμων της κόρης του Νονού.

Και εδώ έχουμε μια μεγάλη διαφορά. Ενώ οι ταινίες με τους γκάγκστερ του ’30 αναφέρονται κυρίως στη ζωή της μαφιόζικης οικογένειας και τις παράνομες δραστηριότητές της, ο Νονός του Κόπολα εστιάζει και στις σχέσεις και τη ζωή της βιολογικής οικογένειας του νονού. Ο Δον Κορλεόνε είναι Νονός, δηλαδή αρχηγός, της μαφιόζικης οικογένειας και Πατέρας, δηλαδή αρχηγός, της δικής του οικογένειας, μας παρουσιάζει τη ζωή και τη συμπεριφορά του στη σύζυγο, τα παιδιά, τα εγγόνια του.

Ακόμη, ενώ στις παλαιότερες γκαγκστερικές ταινίες οι ήρωές τους είναι εξ υπαρχής δομημένοι, είτε ως θετικοί ήρωες είτε ως αρνητικοί, χωρίς σημαντικές αλλαγές στη στάση και την συμπεριφορά τους, στον Νονό βλέπουμε τη συνεχή μετεξέλιξη και αλλαγή του Μάικλ Κορλεόνε, που εισέρχεται στη σκηνή με τα στρατιωτικά, είναι παρασημοφορημένος στρατιώτης του πολέμου και δεν θέλει να έχει σχέση με τις μαφιόζικες δραστηριότητες της οικογένειάς του. Αυτό, μάλιστα, το διαβεβαιώνει στο κορίτσι που τον συνοδεύει, που θα γίνει μετά σύζυγός του. Ακόμη και ο πατέρας του οραματίζεται την πορεία του Μαικλ έξω από τη μαφία, ποντάρει σ’ αυτόν ότι θα γίνει γερουσιαστής, κυβερνήτης, και πιο πάνω ακόμη, ότι με τον Μάικλ η οικογένεια του θα πάρει και το εισιτήριο για να στραφεί σε νέες δραστηριότητές, να νομιμοποιήσει τις εργασίες της. Οι εξελίξεις όμως, (απόπειρα δολοφονίας του πατέρα, φόνος του αδελφού του κ.λπ.) τον οδηγούν στην ανάληψη της ηγεσίας της μαφιόζικης οικογένειας, εξελίσσεται μάλιστα σε έναν σκληρό εκδικητή και τιμωρό. Ο ήρεμος και νόμιμος Μάικλ εξελίσσεται στον πιο σκληρό μαφιόζο.

Ακόμη ο Νονός μας δείχνει τη διαπλοκή του κόσμου του εγκλήματος και της Μαφίας με την πολιτική και κοινωνική ηγεσία, μας αποκαλύπτει  πόσο εύκολα αυτή εξαγοράζεται και καλύπτει τις παράνομες δραστηριότητες του υπόκοσμου.

Στις γκαγκστερικές ταινίες του ’30 η γυναίκα είναι η φαμ φατάλ, συνήθως περιφρονημένη, ο σκληρός κόσμος του εγκλήματος δεν της δίνει σημασία, της συμπεριφέρεται σκληρά. Στο Νονό η σχέση του Μάικλ και της συζύγου του είναι εντελώς διαφορετική, με μεγαλύτερη αλληλοεκτίμηση. Με σεβασμό αναφέρεται και ο Δον Κορλεόνε στη σύζυγό του με την οποία έχει τέσσερα παιδιά.

Δεν υπάρχει μονοδιάστατη απεικόνιση της οικογένειας των μαφιόζων στον Νονό. Υπάρχουν αντιθέσεις ανάμεσα στην παλαιά γενεά και στη νέα και η ταινία τις αναδεικνύει. Ο πατέρας Δον Κορλεόνε είναι ο άνθρωπος των παλαιών αρχών (πιστεύει σε αξίες, δεν θέλει να μπλεχτεί με τη διακίνηση ναρκωτικών, είναι αφοσιωμένος στην οικογένειά του και στα παιδιά του). Ο γιος του και διάδοχός του, ο Σον, συζητά το θέμα για την εμπορία ναρκωτικών, συνεχώς κυνηγά γυναίκες κ.λπ.  και μας παρουσιάζει το είδος της νέας γενεάς των μαφιόζων, που δεν έχουν τέτοιες αναστολές.

4. Εντοπιότητα γκάγκστερ

Στα γκαγκστερικά φιλμ της δεκαετίας του ’30 οι εθνικές ρίζες των μελών της συμμορίας υπάρχουν, όμως είναι υποτονισμένες. Στο Νονό (1972) είναι έντονη η εθνική καταγωγή (Σικελοί), όπως και στο Κάποτε στην Αμερική (1984) του Σέρτζιο Λεόνε (Εβραίοι), και στον Σημαδεμένο (1983) του Μπράιαν ντε Πάλμα  (Κουβανοί). Ο κύκλος των γκάγκστερ ζει στην Αμερική όμως οι ρίζες καταγωγής τους και οι αξίες της πρώτης πατρίδας τους υπάρχουν έντονα. Χαρακτηριστικά στον Νονό υπάρχει και ολόκληρο κεφάλαιο επιστροφής του Μάικλ στο χώρο καταγωγής της οικογένειάς του στη Σικελία. Ακόμη στο γάμο της κόρης του Δον Κορλεόνε, στην καρδιά της Αμερικής, τραγουδούν  τραγούδια στη μητρική τους γλώσσα, είναι η ώρα της μεγάλης χαράς και η βιτρίνα του αμερικανού πολίτη σπάζει για να αναδείξει την βαθύτερη και εντονότερη ταυτότητά τους.

5. Έμμεση κατάδειξη της αμερικανικής πραγματικότητας

Οι γκαγκστερικές ταινίες του ’30 δείχνουν με ρητορικό και κραυγαλέο τρόπο διάφορες πλευρές της αμερικανικής κοινωνίας, στην ταινία ο Νονός, χωρίς ρητορικές και κραυγαλέες φωνές, κρίνεται η αμερικανική πραγματικότητα, της διαπλοκής, της βίας, της λατρείας του χρήματος κ.λπ. Χαρακτηριστική σκηνή όταν ο Μάικλ Κορλεόνε βαφτίζει, στο τέλος της ταινίας, το παιδί της αδελφής του. Ως νονός του παιδιού, μέσα στην εκκλησία, προβαίνει σε μια ομολογία χριστιανικής πίστης. Απαντά στον ιερέα ότι πιστεύει στο Χριστό, συντάσσεται μ’ αυτόν, αποκηρύσσει τα έργα του Σατανά κ.λπ. Την ίδια ώρα οι άνθρωποί του ξεκαθαρίζουν όλους τους αντιπάλους του, που δεν περίμεναν επίθεση τέτοια ώρα. Την ώρα που ορκίζεται πίστη κάνει το μεγαλύτερο μακελειό. Ο μεγαλοφυής Κόπολα μας υποβάλλει έτσι ότι πίσω από την ομολογία χριστιανικής πίστεως, πίσω από τη βιτρίνα αυτή, υπάρχει η πραγματική Αμερική, της βίας, του αίματος και της δύναμης. Ο Μάικλ Κορλεόνε μέσα στην εκκλησία γίνεται νονός του παιδιού της αδελφής του και έξω από αυτή κάνει μια επιτυχημένη επίθεση ξεκαθαρίσματος των αντιπάλων, που τον κάνει αδιαμφισβήτητο νονό της μαφίας.

Αχιλλέας Παύλου

Αθηναϊκή κακομοιριά

Ο Νάσος Θεοδωρίδης μου θυμίζει πάντα τον Αϊνστάιν, τη ρήση του μεγάλου φυσικού για το σύμπαν και την ανθρώπινη βλακεία. Επειδή, τελευταία, μερικοί ασχολήθηκαν πάλι με τις απόψεις του εν λόγω μπροσουράκια, για το θέμα της 28^ης  Οκτωβρίου, ανέσυρα από το αρχείο μου μια παλιά, πριν από έξι  χρόνια, απάντηση για παρόμοιας εμβέλειας νοητική κακοτεχνία, ίνα μη τι χείρω είπω.

 

Αθηναϊκή κακομοιριά

 

Το τι γράφεται κάποτε στις αθηναϊκές εφημερίδες είναι απίστευτο. Δοκησίσοφοι αναλυτές και θεωρητικοί, με ύφος και τσαμπουκά, παραθέτουν τα ιδεολογήματά τους, ερήμην των κειμένων και των μαρτυριών, προχειρολόγοι, χωρίς σεβασμό στα δεδομένα και τις  πηγές, χωρίς σεβασμό στους στοιχειώδεις κανόνες λογικής. Τακτικά την πληρώνει η Κύπρος από αυτές τις επελάσεις ανίδεων και χορτάτων γραφιάδων σε διάφορα έντυπα της Αθήνας. Πρόσφατα, φίλος από την Αθήνα, με πήρε τηλέφωνο και μου υπέδειξε το  κείμενο των Βωβού, Θεοδωρίδη, Μηλιού, στην εφημερίδα Αυγή. Είναι απαράδεκτο αυτό το άρθρο, μου τόνισε, πρέπει να απαντήσεις, εσύ ως Κύπριος ξέρεις καλύτερα να δώσεις τις πρέπουσες προεκτάσεις. Έγραψα την επιστολή που ακολουθεί στην Αυγή. Εξ όσων γνωρίζω δεν δημοσιεύτηκε ακόμη. Με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο την κοινοποίησα και σε μερικούς φίλους. Επειδή ένας απ’ αυτούς μου απέστειλε, από τις Βρυξέλλες, ερωτήσεις για το απόφθεγμα, που γράφτηκε με τον τρόπο του Ηρακλείτου, του απέστειλα σχετικές επεξηγήσεις. Παραθέτω και τα δυο ως τεκμήριο της πάλης ιδεών που διεξάγεται, και από το διαδίκτυο, για το θέμα της Κύπρου. Για την τάξη πρέπει να αναφέρω ότι καλή απάντηση στο ανεκδιήγητο κείμενο των τριών θεωρητικών της Αυγής δημοσίευσε στην εφ. Εποχή (Αθήνα,  Ιανουαρίου 2007) και ο Κύπριος Γ. Κολοκασίδης, μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΑΚΕΛ. Αντέδρασαν, λοιπόν, και Ακελικοί, για να καταλάβετε πόσα ανεκδιήγητα περιείχε το σημείωμα των τριών στην Αυγή.

Α) Επιστολή στην εφημερίδα Αυγή.

Αγαπητοί φίλοι της Αυγής

Διάβασα στις σελίδες της εφημερίδας σας (Αυγή, 24/12/2006, σ. 27) το άρθρο «Να αρθεί το εμπάργκο κατά της Βόρειας Κύπρου» (υπογράφουν: Σίσσυ Βωβού, Νάσος Θεοδωρίδη και Γιάννης Μηλιός) και χάρηκα που στο έντυπό σας επιτελούνται ρηξικέλευθες ιδεολογικές τομές που ανοίγουν νέους δρόμους στη σκέψη. Συγχύστηκα όμως λίγο ιδεολογικά από τις αναφορές των συντακτών ότι ο μόνος αληθινός διαχωρισμός που αξίζει να αποτελέσει διακύβευμα πραγματικής σύγκρουσης είναι ο ταξικός και ότι η Αριστερά πρέπει να αντιμετωπίζει τα θέματα μέσα από ένα ταξικό πρίσμα. Επειδή, όμως, ο Τούρκικος στρατός κατοχής (43 χιλιάδες στρατιώτες σε επιθετική διάταξη) δεν είναι ο Κόκκινος Στρατός,  ο Ταλάτ δεν είναι ο Λένιν ή ο Τρότσκυ της Κύπρου και η διεκδίκηση, εκ μέρους των προσφύγων, να επιστρέψουν στα σπίτια και τα χωράφια τους είναι μια γνήσια ταξική διεκδίκηση, πιστεύω ότι θα  ήταν καλύτερα αν  το δημοσίευμα διευκρίνιζε λίγο περισσότερο την ορολογία του. Μέχρι τότε ας εντρυφήσουμε στο ηρακλείτειο απόσπασμα «βλακείη μέζων ανθρώποισιν ανηθικότης».

Σάββας Παύλου

Β) Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο προς Βρυξέλλες

Γιώργο σε χαιρετώ. Καλή χρονιά.

Μπαίνω ολοταχώς στο απόσπασμα : Βλακείη μέζων ανθρώποισιν ανηθικότης.

Το μυαλό είναι το μεγαλύτερο δώρο της Φύσης ή του Θεού, είναι η υψηλότερη συμπαντική λειτουργία. Δεν είναι τυχαίο που η φύση το έβαλε στην σκληρή κρανιακή κάψα, για να το προστατεύσει καλύτερα. Ακόμη και ύστερα από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, όταν το σώμα και ο σκελετός του ανθρώπου διαλύονται, η κρανιακή κάψα παραμένει, ήταν το πιο σκληρό γιατί προστάτευε κάτι πολύτιμο.

Πιστεύω λοιπόν ότι: αφού το μυαλό επιτελεί την ανώτερη λειτουργία, τότε η βλακεία είναι ανηθικότης, (με θεολογικούς όρους) είναι αμαρτία, (με αισθητικούς όρους) η βλακεία είναι ακαλαισθησία. Ακόμη, γενικά, προδοσία του ανθρωπίνου είδους.

Το απόσπασμα είναι δικό μου, εντάσσεται στα λεγόμενα «ηρακλειτογηθή», τα τερπόμενα από τον Ηράκλειτο και τρεπόμενα στον Ηράκλειτο, που κατασκευάζω πότε πότε. Με τον τρόπο του Ηράκλειτου. Ηρακλειτογηθή = a la manière de Héraclite.

Λοιπόν: Βλακείη μέζων ανθρώποισιν ανηθικότης

Βλακείη, ιωνικός τύπος, κατά το Αθήνη [=Αθήνα].

Μέζων, ο τύπος στα αποσπάσματα του Ηρακλείτου αντί μείζων.

Ανθρώποισι(ν)   ο τύπος στα αποσπάσματα του Ηρακλείτου αντί ανθρώποις.

Και να σκεφτείς οι άνθρωποι θεωρούν τόσα πράγματα ανήθικα, από την ερωτική ζωή μέχρι τον τρόπο βίου, ενώ τη βλακεία δεν μπορούν να τη δουν στο πλαίσιο αυτό.

Αυτά, λοιπόν, σε χαιρετώ και, παρά τη συσσώρευση τόσης βλακείας, …θα περάσουμε.

Με την αγάπη μου πάντα.

Σ.

ΜΕΤΑ ΤΩΝ ΦΩΝΗΕΝΤΩΝ ΗΣΤΡΑΓΑΛΙΖΕΝ

 

γιὰ τὸν Νάσο Βαγενᾶ

καὶ τὸν Μενέλαο Χριστοδούλου,

ἐξαιρετικὰ

Μιὰ ἄσκηση: Καλεῖται ὁ φιλόλογος ἐρευνητὴς τῆς ἑλληνικῆς νὰ δημιουργήσει προτάσεις μὲ ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερους συνεχόμενους φθόγγους ἀπὸ ἴδια ἢ ὁμόηχα φωνήεντα καὶ διφθόγγους: α, u [=ου], ο [=ο, ω], e [=ε, αι], i [=ι, η, υ, ει, οι, υι].

Οἱ προτάσεις αὐτὲς ὑποτίθεται ὅτι ἐκφέρονται ἀπὸ κύκλους Ἀλεξανδρινῶν λογίων τοῦ 3ου μ. Χ. αἰώνα καί, ἔτσι, ἡ ἐμπλοκὴ τοῦ ζητήματος τῆς ἐρασμιακῆς προφορᾶς παρακάμπτεται. Βασικὸς σκοπὸς τῆς ἔρευνας εἶναι ἡ ἐξερεύνηση καὶ καταγραφὴ τῶν δυνατοτήτων τῆς γλώσσας μας στὸ θέμα αὐτό, χωρὶς ὅμως νὰ τὴν παρατεντώσει καὶ νὰ τὴν τσακίσει δημιουργώντας παρατραβηγμένα νοήματα καὶ ἐκβιάζοντας τὴν προστασία συντακτικῶν καὶ γραμματικῶν ἐξαιρέσεων. Ἐντέλει, χωρὶς τὴ συνεχῆ κρημνοβασία ποὺ τὸ γλωσσικὸ αἴσθημα ἀπορρίπτει. Οἱ προτάσεις αὐτὲς θὰ εἶναι σίγουρα νοητικὲς κατασκευές, ὄχι γιὰ συνηθισμένη χρήση, ὅμως θὰ κινοῦνται μέσα στὰ ὅρια τῆς καλῶς νοούμενης ἑλληνικῆς γλωσσικῆς νομιμοφροσύνης.

Ἀπό τὰ παραδείγματα ποὺ ἀκολουθοῦν φαίνεται ὅτι ἡ ἄσκηση δὲν εἶναι ματαιόσπουδη, ἀφοῦ χρησιμεύει στὴ συζήτηση γιὰ τὴ φωνηεντικὴ διάσταση τῆς ἑλληνικῆς, τὸν ἰωτακισμό, τὴ χασμωδία στὴν ποίησή μας.

1.   α (6 συνεχόμενα)

[ἀάατος = ἀπαραβίαστος]

Θέσμια ἀγλαὰ ἃ ἀάατος νόμος ἐθέσπισεν.

2.   u (8 συνεχόμενα)

[οὖον =σουρβιά, οὗ =προστακτικὴ β’ ἑνικοῦ προσώπου ἀορίστου μέσης (εἵμην) τοῦ ἵεμαι].

Ἐς χῶρον ὑπάκουου οὔου οὗ οὔ, οὗ οὐράνιος ἐντολοδόχος τὴν νομὴν ἔχει.

3.   e ………….

4.   o………….

5.    i (65 συνεχόμενα)

[ἱείη = γ’ ἑνικὸ εὐκτικῆς ἐνεστῶτος τοῦ ἵημι,

ἴοι =γ’ ἑνικὸ εὐκτικῆς ἐνεστῶτος τοῦ εἶμι,

Οἴη =δῆμος Ἀττικῆς,

οἴη =κώμη, σουρβιά,

ὑῒ =δοτικὴ τοῦ ὗς -ἀγριογούρουνο-, ἰήιος =θρηνῶν μὲ τὸ ἐπιφώνημα ἰή, ἰή, ἱήιος =ὁ ριπτόμενος, ἀπὸ τὸ ρῆμα ἵημι, ἦ =βεβαιωτικὸ ἐπίρρημα, ἀλήθεια,

Ὕη =Σελήνη -Ὕης = Ὑέτιος Ζεύς-,

υἱὴ =ἡ θυγάτηρ,

ἠοῖος =ἑῷος, πρωινός,

ἠὺς =ἐΰς,

οἰὶ =δοτικὴ τοῦ οἶς –πρόβατον- =ποιητ. οἶϊς,

οἰήιον =οἴαξ, ἡ λαβὴ τοῦ πηδαλίου, τὸ δοιάκι,

οἲ =ἐπιφώνημα λύπης, ἄλγους, ἐκπλήξεως, ἄχ,

ἰῢ =θαυμαστικὸ ἐπιφώνημα,

ἰὴ =ἐπιφώνημα χαρᾶς, βλ. ἰήιος,

ὔειος =ὁ ἀνήκων εἰς τοὺς χοίρους]

Ποιίη ἱείη ἴοι, ἦ, εἰ ἰή! ὕει, ἢ οἱ Οἴῃ οἷοι ἰήιοι ὕειοι υἱοὶ ἢ οἱ οἴῃ ἢ ὑῒ ἢ Ὕῃ ἢ υἱῇ ἢ οἰὶ ἰΰ! ἠοῖοι ἱήιοι ἰοὶ ἢ οἴ! οἱ ἠὺ οἰηΐοις μήνυμα διαγράψαντες καὶ ἠὺν Ἰησοῦν ἀπαρνηθέντες οὐκ ἐμποδίσουσιν αὐτόν.

Ἔῤῥωσθε.

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΓΚΑΙΤΕ

Με την ιδιότητα του ανθρώπου που είδε όλες τις ταινίες του Φ. Λανγκ, του Β. Βέντερς  και του Β. Χέρτσογκ καθώς και άλλων εξαιρετικών Γερμανών σκηνοθετών, με την ιδιότητα του ανθρώπου που διάβασε και χάρηκε εκατοντάδες βιβλία της γερμανόφωνης λογοτεχνίας (Γκαίτε, Σίλερ, Μαν, Κλάιστ, Ρίλκε, Μπρεχτ, Έσσε, Χάινε, Κάφκα κ.λπ.) και σκέψης (Μαρξ, Νίτσε, Χάιντεγκερ, Αντόρνο, Χάμπερμας, Χορκχάιμερ κ.λπ), με την ιδιότητα του ανθρώπου που εδώ και δεκάδες χρόνια διαβάζει κάθε καλοκαίρι  «παρα θιν’ αλός»  Οδύσσεια και Ιλιάδα από το πρωτότυπο,  που μελέτησε Προσωκρατικούς, Τραγικούς και Θουκυδίδη, με την ιδιότητα του ανθρώπου που ακούει σχεδόν κάθε μέρα Μπαχ και Μπετόβεν, αισθάνομαι την ανάγκη να σας πω δυο απλά λόγια:

Ότι εγώ ως αριστοκράτης του πνεύματος, του οποίου ο λόγος  στηρίζεται

α) στην αλήθεια

β) την ποιότητα και

γ) την αξιοπρέπεια,

οφείλω να τονίσω ότι η στάση σας -ενός αξιωματούχου, μάλιστα, του ανώτατου γερμανικού πολιτιστικού ιδρύματος στον τόπο μου- απέναντι στο θέμα  της Κύπρου και της τουρκικής κατοχής, δεν είναι παρά η στάση ημιμαθούς βαρβάρου, του οποίου τα επιχειρήματα στηρίζονται στον πολεμικό στόλο, τον στρατό και την πολεμική αεροπορία.

Σάββας Παύλου

Εκεί, στις ομπρέλες… Αλεξίβροχα και αλεξίκακα κείμενα για την Κύπρο

Στην Κίνηση Πολιτών που έδρασε καίρια και ακούραστα

για να μη περάσει το ανοσιούργημα Ανάν

Ένα βιβλίο που κυκλοφορεί σύντομα.  Κλείνουν, σε λίγο καιρό, 10 χρόνια από την πρώτη, υπό βροχή, διαμαρτυρία εναντίον του σχεδίου Ανάν. Το βιβλίο είναι αφιερωμένο σ’ αυτούς που συμμετείχαν στην εκδήλωση αυτή, στην πλατεία Ελευθερίας, στις 8 Δεκεμβρίου 2002.

Όταν ξεκίνησε η ιδέα για την έκδοση αυτού του βιβλίου, στόχος ήταν η έκδοση 5000 αντιτύπων τα οποία, σε σχετική εκδήλωση,  θα εδίδονταν δωρεάν σε όσους συμμετείχαν στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας στις 8 Δεκεμβρίου του 2002. Σε ερώτηση κάποιου: Τι θα γινόταν αν ερχόταν κάποιος και έλεγε παραπλανητικά ότι ήταν και αυτός εκεί; Ποια θα ήταν η στάση μας;

Η απάντηση ήταν απλή: Δεν θα γινόμαστε ντετέκτιβ για να εξακριβώσουμε την αλήθεια, θα λέγαμε «χαλάλι» και ας το έπαιρνε κι αυτός. Δυστυχώς η οικονομική κρίση δεν επιτρέπει την υλοποίηση αυτού του σχεδίου, έτσι το βιβλίο θα κυκλοφορήσει σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων και κάτω από αντίξοες συνθήκες.

Ακολουθεί το εξώφυλλο του βιβλίου και το πρώτο κείμενο.

ΣΑΒΒΑΣ ΠΑΥΛΟΥ

Εκεί, στις ομπρέλες…

Αλεξίβροχα και αλεξίκακα κείμενα για την Κύπρο

ΛΕΥΚΩΣΙΑ 2012

Στο εξώφυλλο: Γ. Ζογγολόπουλος: Ομπρέλες

Εκεί, στις ομπρέλες

Οι  μετεωρολογικές συνθήκες στην Κύπρο είναι γνωστές, σχεδόν αναμενόμενες. Συνήθως οι δυνατές ή καταρρακτώδεις βροχές κρατούν καμιά εικοσαριά λεπτά, το πολύ μια ώρα. Είναι από τα θαυμάσια της κυπριακής μετεωρολογίας το  ότι ύστερα από τη βροχή, σύντομης, όπως είπαμε, διάρκειας, ακολουθεί άνοιγμα του ουρανού και πιο γλυκός καιρός, τα σύννεφα έχουν ξεφορτώσει.

Στις 8 του Δεκέμβρη του 2002 δεν έγιναν τα πράγματα έτσι. Η καταρρακτώδης βροχή ξεκίνησε από τις 5.30 μ.μ. Συνεχώς και αδιαλείπτως συνέχισε μέχρι τις 9 σχεδόν, άνοιξαν πράγματι οι κρουνοί, οι καταρράχτες του ουρανού.

Κι όμως εκείνη τη μέρα διοργανωνόταν ένα σημαντικό για την Κύπρο συλλαλητήριο στην πλατεία Ελευθερίας. Ήταν η πρώτη συγκέντρωση σε ανοικτό χώρο που θα προσπαθούσε να αντιταχθεί στο περιβόητο, αντιευρωπαϊκό και ρατσιστικών διακρίσεων σχέδιο Ανάν, που νομιμοποιούσε τα τετελεσμένα της εισβολής και κατοχής του 1974.

Ένα σχέδιο πράγματι αποτρόπαιο, όμως εδώ πρέπει να τονίσουμε και την εσωτερική ενίσχυση αυτής της κατρακύλας, ότι μερικοί της κυπριακής πολιτικής ζωής ενθάρρυναν τους ξένους οι οποίοι,  με περισσότερη τσίπα από τους ημετέρους, ήταν κάποτε διστακτικοί κι αναρωτιόνταν αν μπορούσαν να επιβάλλουν διάφορες ανεκδιήγητες διατάξεις αυτού του ανοσιουργήματος, όμως οι δικοί μας, ανερυθρίαστα και ξεδιάντροπα, τους παρότρυναν να μη διστάζουν κι ότι με λίγη ή αρκετή πίεση ήταν κατορθωτό να επιβληθούν όλα.

Τα πράγματα λοιπόν ήταν δύσκολα και τη μέρα του συλλαλητηρίου όλοι κοιτάζαμε τον ουρανό, στήναμε αυτί από το σπίτι για το αν η βροχή θα κοπάσει, με φόβο για την επιτυχία της συγκέντρωσης, όμως, δυστυχώς, τίποτε, η βροχή συνεχιζόταν ακατάπαυστα με αστραπές και βροντές,  ο καιρός φαίνεται ότι ενίσχυε τον Ανάν και το απαράδεκτο σχέδιό του.

Και πράγματι πολλοί που ήρθαν από άλλες πόλεις, με λεωφορεία και ιδιωτικά αυτοκίνητα, χωρίς να φέρουν κάτι μαζί τους που θα τους προστάτευε από τη καταρρακτώδη και συνεχή βροχή, παρέμεναν εγκλωβισμένοι στα οχήματά τους και δεν μπορούσαν να βγουν για να μεταβούν στη συγκέντρωση της πλατείας Ελευθερίας.

Και όμως, κάποια στιγμή από τους διάφορους δρόμους που κατέληγαν στην πλατεία Ελευθερίας άρχισαν να καταφθάνουν οι πολίτες αυτού του τόπου, όλοι με τις ομπρέλες, λίγοι στην αρχή και διστακτικοί, μα όσο περνούσε η ώρα πιο πολλοί και πιο πολλοί, ένας ένας ή δυο δυο, για να προστατευθούν κάτω από την ίδια ομπρέλα. Ήταν φανερό ότι περίμεναν να κοπάσει η βροχή για να καταφθάσουν στην πλατεία, όταν όμως αντιλήφθηκαν ότι η καταιγίδα θα συνεχιζόταν πήραν την απόφαση ότι η μόνη λύση ήταν η κάθοδος με την ομπρέλα. Πολλοί κατέφθαναν με τα μικρά παιδιά τους, οικογένειες ολόκληρες, πολλές φορές κάτω από μουσαμάδες κι άλλα αδιάβροχα. Και ενώ τα ρυάκια του δρόμου φούσκωναν από το νερό της βροχής,  και η πλατεία γέμιζε από αρκετό κόσμο. Η πλατεία καλύφθηκε από τους κώνους που δημιουργούσαν οι ομπρέλες, αλεξίβροχες και αλεξίκακες, γιατί δεν έδιωχναν μόνο τα νερά της καταιγίδας αλλά προσπαθούσαν να απομακρύνουν και το κακό που εκπορευόταν εναντίον του τόπου μας από το ανοσιούργημα του Ανάν.

Εν τέλει η συγκέντρωση ήταν ένα ποίημα εμμονής και καρτερίας, θάρρους και περηφάνιας, μια διακήρυξη εναντίον της πλεκτάνης και των εκβιασμών. Έμειναν όλοι ως το τέλος. Η καταρρακτώδης βροχή, οι συνεχείς αστραπές και βροντές, δεν πτόησαν κανένα, ούτε έκαμψαν τον παλμό της εκδήλωσης. Το συλλαλητήριο στέφθηκε από επιτυχία και έχοντας υπόψη τις δυσμενείς περιστάσεις ήταν θρίαμβος. Χιλιάδες πολίτες, όλων των ηλικιών, που μέσα στις πιο αντίξοες, για ένα συλλαλητήριο, συνθήκες, στάθηκαν εκεί με πάθος και περήφανοι σε μια πλατεία, που καλύφθηκε πλήρως από τις ομπρέλες. Ο εξαίρετος καλλιτέχνης Γιώργος Ζογγολόπουλος με την εμμονή του στο θέμα της ομπρέλας θα μπορούσε να είχε εμπνευστεί ένα θαυμάσιο έργο.

Σας χαιρετώ λοιπόν αδέλφια της πλατείας με τις ομπρέλες, σας χαιρετώ φίλοι και συναγωνιστές της συγκέντρωσης σ’ αυτή τη βροχερή μέρα. Και να ’στε περήφανοι γι’ αυτό, και να το λέτε και  στα παιδιά σας και τα εγγόνια σας ότι είσαστε κι εσείς εκεί: «στις ομπρέλες», στην πλατεία Ελευθερίας το βράδυ της 8^ης Δεκεμβρίου, εκεί όπου συμπυκνώθηκε η περηφάνια και η αξιοπρέπεια αυτού του τόπου.

Μια περηφάνια και μια αξιοπρέπεια που μας χρειάζεται όσο ποτέ, γιατί έπονται και άλλες μάχες διεκδικήσεων εναντίον της μιζέριας και της κακομοιριάς.

Σερνόμαστε…

Σερνόμαστε…

 

Σερνόμαστε όλοι, συμπολιτευόμενοι και αντιπολιτευόμενοι, οι αδιάφοροι και αυτοί που έχουν έντονα συναισθήματα για την πολιτική ζωή, οι μεγάλοι και οι μικροί. Σερνόμαστε αξιωματούχοι και απλοί πολίτες, κοινωνία και θεσμοί. Χωρίς ελπίδα και προσδοκία, χωρίς συγκεκριμένα και πρακτικά μέτρα, σερνόμαστε όλοι, μέσα στην ατονία, την παρακμή και την παραίτηση, περιμένοντας απλώς ένα και μοναδικό πράγμα: να εκμετρήσει το ζην η διακυβέρνηση Χριστόφια.

Δεν είναι το λεγόμενο «τέλος της βασιλείας», όταν δηλαδή κάποιος πολιτικός ηγέτης διανύει το τελευταίο στάδιο της θητείας του. Υπάρχει, κυρίως, το πελώριο θέμα με την τραγωδία στο Μαρί, υπάρχει ο απίστευτος ερασιτεχνισμός και η ανικανότητά του.

Πολλοί έθεσαν το θέμα της παραίτησης Χριστόφια, μερικοί από το μεσημέρι της 11^ης Ιουλίου 2011, όταν συνειδητοποιήσαμε το ύψος της τραγωδίας και το βάθος της ανευθυνότητας. Οι λογικές του αιτήματος ήσαν απλές και ειλικρινείς, και διατυπώθηκαν σε σημειώματα και παρεμβάσεις: Η παραίτηση Χριστόφια, στις 11 Ιουλίου 2011, θα ήταν μια λύτρωση για την κυπριακή κοινωνία, η οποία θα ένιωθε ότι ναι, υπήρξε μια τραγωδία, όμως έγινε ανάληψη ευθύνης, ο υπεύθυνος παραιτείται. Έτσι η πολιτική ζωή ανανεώνεται, μετά την τραγωδία αρχίζει ένα καινούργιο ξεκίνημα, με νέα πρόσωπα και νέους υπευθύνους. Όλοι θα ανασκουμπώνονταν για δουλειά, για να βοηθήσουν τον τόπο τους –το φιλότιμο του Κυπρίου είναι δεδομένο.

Αν δεν γίνει η παραίτηση Χριστόφια, τονίστηκε αρκετές φορές, όλη η πολιτική ζωή του τόπου θα σέρνεται κυριολεκτικά, όλη η κυπριακή κοινωνία θα προχωρεί έρποντας, χωρίς σχεδιασμούς και προγραμματισμούς, με τη λογική του «βλέποντας και κάνοντας», περιμένοντας απλώς πότε θα τελειώσει το υπόλοιπο της θητείας του Χριστόφια. Θα χάσουμε δεκαοκτώ μήνες πολιτικής ζωής, θα έχουμε μια άχρηστη περίοδο, χωρίς πρωτοβουλία και δημιουργία. Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες απαξίωσης της πολιτικής εξουσίας και του ίδιου του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, η κυβέρνηση και οι πολιτικοί ταγοί, αμήχανοι, άβουλοι και μοιραίοι, θα κάνουν το ένα λάθος πίσω από το άλλο. Θα συσσωρεύουμε λάθη, γελοιοποιήσεις, ανοησίες, βλακώδεις κινήσεις, πολιτικό αλαλούμ. Όλα θα είναι κουρασμένα και χωρίς λύτρωση, ακόμη και οι πιο σκληροπυρηνικοί οπαδοί του ΑΚΕΛ κι αυτοί θα μετρούν, άτονοι και κεκοπιακότες, τις μέρες, πότε θα φύγει ο δικός τους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι και στους κομματικούς ανασχηματισμούς και αναδιαρθρώσεις του ΑΚΕΛ επιπλέουν όχι όσοι προβληματίζονται, συζητούν και κρίνουν, αλλά διάφοροι φελλοί που το μόνο προσόν τους είναι η δήλωσή τους ότι αυτοί θα στηρίξουν τον Πρόεδρο στη δύσκολη ώρα. Αλλά και από τους άλλους κομματικούς χώρους προσέτρεξαν διάφοροι καιροσκόποι, ύαινες που μυρίστηκαν ψοφίμι, προσφέροντας εκδουλεύσεις στον απομονωμένο Χριστόφια, προσδοκώντας αμοιβές και ανταλλάγματα. Απλώς η δυσχερής θέση που βρίσκεται η κυπριακή οικονομία δεν επέτρεψε εκκωφαντικές ανταποκρίσεις. Τα δυο προηγούμενα παραδείγματα αποτελούν χαρακτηριστικές περιπτώσεις  από τα αρνητικά που επέφερε το δεκαοκτάμηνο μετά το Μαρί.

Σερνόμαστε χωρίς λύτρωση, περιμένοντας πότε, επιτέλους, θα τελειώσει αυτή η προεδρική θητεία, γιατί τον Χριστόφια τον γλίτωσαν δύο άνθρωποι, όταν όλη η κοινωνία ζητούσε την παραίτησή του, όταν και ο ίδιος το σκεφτόταν, όταν και στο ίδιο το ΑΚΕΛ, βλέποντας το κομματικό κόστος, άρχισαν να αποδέχονται το θέμα της παραίτησής του. Τον γλίτωσαν δύο μαέστροι του πολιτικού παιγνιδιού:

Ο πρώτος ήταν ο Μάριος Κάρογιαν. Έμεινε δίπλα του, με διάφορα ήξεις αφήξεις στήριζε τον Χριστόφια, γιατί προσδοκούσε ότι το ΑΚΕΛ, μέσα σ’ αυτό το έντονο πάθος αποδοκιμασίας εκ μέρους της κυπριακής κοινωνίας, θα προσανατολιζόταν προς τη δική του υποψηφιότητα για να βρει μια διέξοδο. Όταν το ΑΚΕΛ δεν έδειξε να δελεάζεται από τον μικρο-δολοπλόκο, τότε και ο Κάρογιαν πήγε απέναντι και αρχίζει να μαζεύει ψήφους για τον μεγα-δολοπλόκο, κατηγορώντας τον νυν πρόεδρο, αυτόν που έσωσε με την καιροσκοπική στάση του. Ο μεγα-δολοπλόκος είναι ο Νίκος Αναστασιάδης, ο άλλος πυλώνας που βοήθησε στην παραμονή του Χριστόφια. Ο Αναστασιάδης ήξερε ότι αν γινόταν παραίτηση Χριστόφια, μετά την έκρηξη στις 11 Ιουλίου, αν γινόταν αλλαγή πολιτικού σκηνικού -μέσα σε πλαίσια ανάληψης ευθύνης και λύτρωσης- η δική του υποψηφιότητα θα έχανε. Ο κύριος στόχος του είναι, λοιπόν, η παραμονή Χριστόφια μέχρι το τέλος, γιατί η θύμηση από την τραγωδία στο Μαρί, οι ανικανότητες και τα λάθη του νυν προέδρου θα κάνουν τη δική του υποψηφιότητα δελεαστική. Γι’ αυτό και την κρίσιμη ώρα, μετά το Μαρί, έριξε το σωσίβιό του στον Χριστόφια.

Και οι δύο, και ο μικρο-δολοπλόκος και ο μεγα-δολοπλόκος, ευθύνονται εξ ίσου με τον Χριστόφια γιατί η κυπριακή κοινωνία σέρνεται εδώ και δεκαοκτώ μήνες μέσα στη σήψη, την παρακμή και τη φθορά, γιατί χάθηκε ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, άχρηστο και ανωφελές, στο οποίο συσσωρεύονταν λάθη και ανοησίες, στην πολιτική, την οικονομία, τους θεσμούς και το Κυπριακό.