Κύπρος και “Στήλη Αλληλογραφίας” της Επιθεώρησης Τέχνης

 

Η στήλη της Αλληλογραφίας των λογοτεχνικών περιοδικών με τους αναγνώστες τους και, κυρίως, με τους υποψήφιους συνεργάτες τους είναι, κατά τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο που μελέτησε το θέμα, “μια πλούσια και ανεκμετάλλευτη φλέβα φιλολογικών ειδήσεων και πληροφοριών”.1 Στη στήλη αυτή εντοπίζεις επίδοξους λογοτέχνες που αργότερα τα παράτησαν, διαπρέποντας σε άλλους τομείς, υπάρχουν όμως και τεκμήρια νεανικών λογοτεχνικών καταθέσεων από γνωστούς αργότερα λογοτέχνες, οι οποίοι εισπράττουν τα σχόλια και τις υποδείξεις του περιοδικού για τη συνεργασία που απέστειλαν για δημοσίευση. Και στην Επιθεώρηση Τέχνης, στη στήλη Αλληλλογραφία, με τα μικρά γράμματα, που με δυσκολία διαβάζονται, αποτυπώνεται πολύ ζωντανά και παραστατικά κάτι από το σφυγμό της λογοτεχνικής ζωής. Αξίζει να σημειωθεί ότι η στήλη Αλληλογραφίας του περιοδικού Επιθεώρηση Τέχνης αποτελεί την αφόρμηση για το ποίημα του Θανάση Παπαθανασόπουλου, «Επιθεώρηση Τέχνης 1956», από το οποίο παραθέτω τους πρώτους στίχους:

51 χρόνια από τότε που την πρωτοδιάβασα,

ξαναδιαβάζω την απάντηση του αρχισυντάκτη:

“Τα ποιήματά σας για την ηλικία σας

έχουν αρκετό ενδιαφέρον·

όμως χρειάζεται ακόμα αρκετή δουλειά.”

 

Τότε ήμουν στην προτελευταία τάξη του εξαταξίου,

τώρα στην τελευταία τάξη της ζωής.2

Ειδικά, για το θέμα των σχέσεων του περιοδικού με την Κύπρο, στη στήλη αυτή υπάρχουν αρκετές αναφορές σε Κύπριους που απέστειλαν συνεργασία τους στο περιοδικό, ή, ακόμη, κρίσεις για ποιήματα Ελλαδιτών που ήταν εμπνευσμένα από την Κύπρο και τον κυπριακό αγώνα. Χαρακτηριστικά, στο τεύχος Ιουνίου του 1955 (αρ. 6, σ. 511), το περιοδικό απευθυνόμενο στον Γεράσιμο Λυκαρδιόπουλο, που απέστειλε ποίημα για την Κύπρο, του γράφει: Γερ. Λυκ. Πολύδροσο. Συμφωνούμε πως ο καλλιτέχνης πρέπει να αντικρύζει τη ζωή καθολικά. Πιστεύουμε όμως να συμφωνείτε κι εσείς πως απ᾽ την πρόθεση ως την πραγμάτωσή του υπάρχει ένας μακρύς και δύσκολος δρόμος. Κι αυτός ο δρόμος νομίζουμε πως δεν έχει διανυθεί, ίσως δεν έχει καν χαρακτεί, στο ποίημά σας “Κύπρος”.

Ο αγώνας της Ε.Ο.Κ.Α. είχε μόλις ξεκινήσει και ο Γεράσιμος Λυκαρδιόπουλος, δεκαεννέα χρονών τότε, εμπνεύστηκε ένα ποίημα για την Κύπρο, που το περιοδικό δεν το ενέκρινε για δημοσίευση. Αργότερα, ο Γεράσιμος Λυκαρδιόπουλος θα αναγνωριστεί ως ένας καταξιωμένος δοκιμιογράφος, ποιητής, μεταφραστής και εκδότης της ελληνικής πνευματικής ζωής.3

Στη στήλη αλληλογραφίας της Επιθεώρησης Τέχνης, εκτός από την περίπτωση του Γεράσιμου Λυκαρδιόπουλου εντοπίζουμε και άλλες αναφορές σε ποιήματα εμπνευσμένα από την Κύπρο:

Γ. Μεν. Κρίση για το ποίημά του: Κύπρος, Ιούνιος 1955, αρ. 6, σ. 511

Μακ. Παν.: Ξεχωρίζει το ποίημά σας για την Κύπρο. Για την ηλικία σας είναι αξιοσημείωτο, Σεπτέμβριος 1955, αρ. 9, σ. 253.

Παν. Φυλλ. Διον. Κόκκ. [η ποιητική απόδοση ενός πατριωτικού θέματος είναι από τα δυσκολότερα εγχειρήματα. Δυστυχώς η συγκίνησή σας από τα γεγονότα της Κύπρου και της Αθήνας δεν βρήκε την ανάλογη ποιητική έκφραση], Ιούλιος 1956, αρ. 19, σ. 93.

Β. Τερτ. Για ωδή στην Κύπρο, Σεπτέμβριος 1956, αρ. 21, σ. 266

Χ. Υφαντ. [αναφορά σε ποίημα με τίτλο: Για σένα, Κύπρο μας], Μάιος 1957, αρ. 29, σ. 464.

Π. Ολύμ. Για κείμενό του με τίτλο “Κύπρος”, Ιούλιος- Αύγουστος 1966, αρ. 139-140, σ. 125

Στη στήλη Αλληλογραφίας υπάρχουν ακόμη αρκετές αναφορές προς Κύπριους δημιουργούς. Σημειώνω ότι είναι δύσκολο να εντοπιστούν οι αναφορές αυτές από τα εσωτερικά τεκμήρια της στήλης (συνήθως υπάρχει ο προσδιορισμός Κύπρος, που ευκολύνει τα πράγματα) γιατί όλα τα ονόματα αναφέρονται συντομογραφημένα. Π.χ. στο τεύχος Ιουνίου 1955, αρ. 6, σ. 511 σημειώνεται κάτι για τον Αχιλ. Πυλ. που εύκολα παραπέμπει στον Κύπριο Αχιλλέα Πυλιώτη, του οποίου, μάλιστα, συνεργασία δημοσιεύτηκε σε προηγούμενο τεύχος, όμως δεν έχουμε το δικαίωμα να το ταυτίσουμε με βεβαιότητα γιατί μπορεί να αναφέρεται οποιοσδήποτε άλλος που τα αρχικά του συμπίπτουν. Για το θέμα αυτό αναφέρω ενδεικτικά δύο άλλες περιπτώσεις.  Στο τεύχος Απριλίου 1966, αρ. 136, σ. 477 αναφέρονται τα εξής: Π. Ιωαν. “Τα τραγούδια για τον Σιωγκέρου” έχουν πολλά καλά στοιχεία αλλά και κάμποση επιτήδευση που εξουδετερώνει ένα μεγάλο μέρος της γνησιότητας αισθήματος. Οπωσδήποτε είναι πάρα πολύ μακρύ για να δημοσιευτεί στο περιοδικό. Γιατί δεν το βγάζετε βιβλίο;

Ακόμη στο τεύχος Ιανουαρίου 1957, αρ. 25, σ. 107 αναφέρονται τα ακόλουθα: Π. Παιον. Λάβαμε με χαρά τα δυο κομμάτια που μας στείλατε. Νομίζουμε όμως ότι και τα δυο είναι κάπως αδύνατα. Ευχαρίστως θα δημοσιεύαμε ένα κυπριακό διήγημα στο περιοδικό μας και περιμένουμε σύντομα ένα ωριμότερο κομμάτι σας. Στην πρώτη περίπτωση η αναφορά στον τίτλο της συνεργασίας μάς ευκολύνει να ταυτίσουμε τον αναφερόμενο με τον Κύπριο Πάνο Ιωαννίδη αφού την ίδια χρονιά, το 1966, ακολουθώντας, ίσως, τη συμβουλή της Επιθεώρησης Τέχνης, κυκλοφόρησε το βιβλίο του με τίτλο Τραγούδια για τον Σιγκέρου και στη δεύτερη περίπτωση η αναφορά σε κυπριακό διήγημα μας ευκολύνει να ταυτίσουμε τον υποψήφιο συνεργάτη του περιοδικού με τον Κύπριο Πανίκο Παιονίδη.

Άλλες αναφορές προς Κύπριους δημιουργούς:

Μάρτιος 1955, αρ. 3, σ. 255 Θεόδ. Στυλιαν.

Ιούλιος 1955, αρ. 7, σ. 93 Π. Ποντ. Κύπρος

Σεπτέμβριος 1955, αρ. 9, σ. 252, Θ. Στυλ. Κύπρος

Οκτώβριος 1955, αρ. 10, σ. 349 Ελέν. Γεωργ.-Κύπρος

Νοέμβριος 1955, αρ. 11, σ. 439 Τ. Μελ.-Κύπρος

Απρίλιος 1956, αρ. 16, σ. 365-366 Α. Κ. Ηλ.-Κύπρος

Σεπτέμβριος 1956, αρ. 21, σ. 266 Νικ. Βραχ. Κύπρος

Σεπτέμβριος 1956, αρ. 21, σ. 266 Δ. Θυμ. Κύπρος

Ιανουάριος 1957, αρ. 25, σ. 109 Γ. Φαν. Κύπρος

Μάιος 1957, αρ. 29, σ. 464 Τοκ. Κύπρος

Ιούνιος 1957, αρ. 30, σ. 553 Γ. Φαν. Κύπρος

Αύγουστος 1958, αρ. 44, σ. 159 Θεοδ. Νικολ.4

Απρίλιος 1959, αρ. 52, σ. 238 Α. Π. Πολ. Κύπρο

Ιούλιος-Αύγουστος 1959, αρ. 55-56, σ. 79-80. Τ. Γηλ. Κύπρος [παραθέτω ενδεικτικά: Στον “Κατ’ οίκον περιορισμό” υπάρχουν πολλοί καλοί στίχοι και ένα πνεύμα αληθινής αγωνιστικότητας. Σα σύνολο όμως υστερεί. Τό ίδιο και για το “απόσπασμα”. Δέστε λ. χ. τους στίχους: ‘Όταν φερτήκαμε σαν κτήνη στην καταλληλότητα(!)/ όταν το ρούχο μας στάζει γαίμα και δάκρυ”. Θα συμφωνείτε ελπίζουμε πως δεν είναι και τόσο αξιόλογοι σαν ποιητικά επιτεύγματα. Έτσι δεν είναι;”]

Ιανουάριος 1960, αρ. 61, σ. 96, απάντηση στον Γ. Κωστ. Κύπρο

Ιούνιος-Ιούλιος 1960, αρ. 65-66, σ. 336, απάντηση στον Γ. Κωστ. Κύπρο

Ιούνιος 1961, αρ. 78, σ. 649, απάντηση στον Τ. Μπατ., Κύπρο

Ιανουάριος 1965, αρ. 121, σ. 126 Ελ. Λ. Κ., Λευκωσία

Τόσο τα δημοσιευμένα ποιήματα Κυπρίων δημιουργών στις σελίδες του περιοδικού Επιθεώρηση Τέχνης5 όσο και οι απαντήσεις στη στήλη Αλληλογραφία αποδεικνύουν ότι η εμβέλεια του περιοδικού ήταν σημαντική στην Κύπρο και υπήρξε ανταπόκριση εκ μέρους των λογοτεχνών του νησιού. Ακόμη, τα ποιήματα Ελλαδιτών για την Κύπρο που δημοσιεύτηκαν στις σελίδες της Επιθεώρησης Τέχνης6 όσο και οι αναφορές στη στήλη Αλληλογραφία για ποιήματα εμπνευσμένα από την Κύπρο αποδεικνύουν τις επιδράσεις του αγώνα του Κυπριακού Ελληνισμού στους δημιουργούς της ελλαδικής επικράτειας.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Τα βήματα του χρόνου Σημειώσεις Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, εκδ. Διάττων, Αθήνα 1987, κεφ. Η «στήλη Αλληλογραφίας» λογοτεχνικών περιοδικών, σ. 143-162.

2. Θανάσης Παπαθανασόπουλος, Αρτοφόριο, εκδ. Μελέαγρος, Αθήνα 2008, σ. 27. Βλ. και το σημείωμα: Σάββας Παύλου, Μετά πενήντα ένα έτη, εφ. Ο Φιλελεύθερος, Λευκωσία, 21 Δεκεμβρίου 2008, σ. 54. Το σημείωμα της Επιθεώρησης Τέχνης για τον Αθανάσιο Παπαθανασόπουλο στη στήλη Αλληλογραφίας του τεύχους αρ. 22 (Οκτώβριος 1956, σ. 342).

3. Βλ. και το σημείωμα: Σάββας Παύλου, Η “Στήλη Αλληλογραφίας”, εφ. Ο Φιλελεύθερος, Λευκωσία, 2 Νοεμβρίου 2008, σ. 58.

4. Έτσι από τη στήλη αυτή ( Αύγουστος 1958, αρ. 44, σ. 159) πληροφορούμαστε ότι ο ποιητής Θεοδόσης Νικολάου, είκοσι δύο χρόνια πριν από την έκδοση της πρώτης ποιητικής του συλλογής [=Πεπραγμένα, Λευκωσία 1980], απέστειλε στην Επιθεώρηση Τεχνης τρία ποιήματά του που το περιοδικό δεν έκρινε δημοσιεύσιμα. (βλ. Λευτέρης Παπαλεοντίου, Αναφορά στο συγγραφικό έργο του Θεοδόση Νικολάου,  Επετηρίδα Κέντρου Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου, Λευκωσία 2006, αρ. 7, σ. 539).

5. Σε διάφορα τεύχη του περιοδικού δημοσιεύτηκαν κείμενα, κυρίως ποιήματα, των Αχιλλέα Πυλιώτη, Τεύκρου Ανθία, Θεοδόση Πιερίδη, Θεόδωρου Στυλιανού, Νίκου Νικολαΐδη, Γλαύκου Αλιθέρση, Α. Κ. Ηλιάκη, Λουκή Ακρίτα, Λίνας Σολομωνίδου, Πάνου Ιωαννίδη, Μιχάλη Πασιαρδή.

6. Σε διάφορα τεύχη του περιοδικού δημοσιεύτηκαν ποιήματα για την Κύπρο των Βασίλη Ρώτα, Φοίβου Ανθέμη, Θανάση Φωτιάδη, Βικτωρίας Θεοδώρου, Αντώνη Δωριάδη.

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ

Ο γνωστός συγγραφέας και πλούσιος Σάββας Παύλου, που κυκλοφόρησε την έκδοση Greek Rich List στην οποία συμπεριλαμβάνονται και παρουσιάζονται οι ελληνικής καταγωγής (από την Ελλάδα και την Κύπρο) άνθρωποι του πλούτου στην Αγγλία και ο οποίος σε σχετική συνέντευξη τύπου, στο Λονδίνο, δήλωσε υπερήφανα: We are Greeks and we are rich, δεν είμαι εγώ. 

Σάββας Παύλου

Η παράταξη των «Ντιγκανεϊστών» στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και το κείμενο του Σάκα Ντιγκάνε «Η νοτιοαφρικανική εμπειρία»

Προηγουμένως, μόνο μια φορά επαναφέραμε παλαιό κείμενο στην πρώτη σελίδα. Όταν το ΑΠΟΕΛ προχώρησε με επιτυχία στην Ευρώπη ανασύραμε το κείμενο «Οι ελληνικές σημαίες του ΑΠΟΕΛ». Τώρα το κάνουμε για δεύτερη φορά. Ανασύρουμε στην πρώτη σελίδα το κείμενο του Σάκα Ντιγκάνε «Η Νοτιαφρικανική εμπειρία». Το κάνουμε γιατί στο Πανεπιστήμιο του Περιστιάνη (Πανεπιστήμιο Λευκωσίας) αρκετοί φοιτητές κινούνται για τη συγκρότηση μιας φοιτητικής παράταξης -προσωρινά ονομάζονται Ντιγκανεϊστές, με ριζοσπαστική θεώρηση του Κυπριακού. Το κείμενο του Σάκα Ντιγκάνε διανεμήθηκε παντού, το όνομά του, σε ένα ευρύ κύκλο φοιτητών, είναι πια ένας θρύλος. Όμως ο ίδιος σε πρόταση των φοιτητών του Πανεπιστημίου Λευκωσίας να ηγηθεί της παράταξης των Ντιγκανεϊστών και να συνδεθεί, έτσι, η Νοτιαφρικανική εμπειρία των υπερηφάνων Ζουλού με την εμπειρία των υπερηφάνων Ελλήνων, απάντησε με απλότητα και ευθέως:

     -«Εγώ θα είμαι εδώ για τον επόμενο χρόνο, μέχρι να τελειώσω το μάστερ μου, και θα επιστρέψω στην πατρίδα μου. Μια κοινωνία πρέπει να βρει τις δυνάμεις της από το εσωτερικό της. Μόνο έτσι γίνεται σοβαρή και υπολογίσιμη δύναμη. Κύπριοι, λοιπόν, πρέπει να ηγηθούν».

Τέλος πάντων. Αναδημοσιεύουμε το κείμενο του Σάκα Ντιγκάνε και ευχόμαστε στους Ντιγκανεϊστές του πανεπιστημίου Λευκωσίας δύναμη και κουράγιο.

Ένα διεισδυτικό κείμενο του Σάκα Ντιγκάνε

Δεκεμβρίου 2, 2011

Πολλές φορές οι ξένοι μάς βλέπουν καλύτερα, συλλαμβάνουν τάσεις και νοοτροπίες μας που εμείς δεν είχαμε καν υποπτευθεί

Η εξήγηση είναι απλή. Γνωρίζουν την κυπριακή κοινωνία, μα δεν έχουν κολλήσει στο χυλό των φαινομένων της, έχουν εκείνη την αποστασιοποίηση που τους επιτρέπει παρατηρήσεις και  ανιχνεύσεις που σπάνια εντοπίζουν οι  εντόπιοι. Οι παρατηρήσεις του Σάκα Ντιγκἀνε είναι ενδεικτικές. Φοιτητής εδώ στο Πανεπιστήμιο του Περιστιάνη, στο τμήμα Πολιτικής και κοινωνιολογίας, έγραψε το άρθρο αυτό κυριολεκτικἀ στο γόνατο, όταν του το ζήτησα ύστερα από συζήτηση για την κυπριακή κοινωνία. Γιατί δεν τα γράφεις αυτά, του είπα, όταν άκουσα τις διειδυτικές πρατηρήσεις του για μας.  Το έγραψε σε μισή ὠρα και μου το έδωσε. Το αναρτώ και γω στο ιστολόγιό μου ευχαρίστως.  Σ.Π.

Σάκα Ντιγκάνε ομοπάτριος

Η Νοτιαφρικανική εμπειρία

του Σάκα Ντιγκάνε

Μ.Α. sociology and politics

Είστε τρελοί εσείς οι Έλληνες. Εσείς οι Έλληνες της Κύπρου, που σας γνώρισα καλά. Και για να μην δημιουργήσω αρνητικά συναισθήματα από την αρχή, πρέπει να τονίσω ότι ήρθα στο νησί σας από αγάπη για τον ελληνικό πολιτισμό. Η ελληνική μυθολογία ήταν το αγαπημένο μου βιβλίο, για χρόνια κατέφευγα στις σελίδες του, σχεδόν το αποστήθισα. Στο χωριό που γεννήθηκα, δίπλα από το σπίτι  μας, μια οικογένεια είχε δώσει και στα επτά παιδιά της μόνο αρχαιοελληνικά ονόματα: Αριστείδης, Ιάσονας, Σωκράτης, Αντιγόνη κ.λπ. Ένας έξυπνος δικός σας, μάλλον ένας εξυπνάκιας δικός σας, που τον ξένιζε να βλέπει τα κατάμαυρα παιδιά των Ζουλού με αρχαιοελληνικά ονόματα είπε: Και τι σχέση έχουν οι Ζουλού με τον Όμηρο και τον Πλάτωνα; Ο γείτονας μας, ο πατέρας των παιδιών, του είπε με περηφάνια: Οι Έλληνες έχουν πια πατρίδα όλη τη Γη.

Για αυτό και με ξενίζει η στάση σας στο Κυπριακό. Ενώ ένας Ζουλού δηλώνει περήφανος για την ελληνική του συνάφεια και σύνδεση με τον ελληνικό πολιτισμό, εσείς κρύβετε με ενοχές και άλλα συμπλέγματα την ελληνική σας Ιστορία και Παράδοση, το ότι η Κύπρος ήταν πάντα μέρος του ελληνικού πολιτισμού, ακόμη ενώ ο περί ου ο λόγος Ζουλού θεωρεί το ελληνικό πνεύμα να έχει πατρίδα πια όλη τη Γη, εσείς κινδυνεύετε να χάσετε την πατρίδα σας, μια αρχαιότατη κοιτίδα ελληνισμού. Δεν το αντιλαμβάνεστε ότι η συνεχής προβολή της Ιστορίας, η συνεχής προβολή της ελληνικής ταυτότητας της Κύπρου αποτελεί όπλο στον αγώνα σας; Πάντως για να κλείσω το κεφάλαιο με την αγάπη μου στην ελληνική μυθολογία: όταν ξεκίνησα από τη χώρα μου, πρώτη φορά στη ζωή μου, αποχαιρέτησα τη μάνα μου και τους άλλους δικούς μου με τη φράση: Ο αργοναύτης ξεκινά.

Πλην ο τρίτος σταθμός, μετά την Ελλάδα και την Αγγλία, της αργοναυτικής μου εκστρατείας, δηλαδή η Κύπρος (που ήρθα εδώ στο Πανεπιστήμιό της), με γέμισε με διάφορα αρνητικά συναισθήματα. Γιατί έχοντας άμεση εμπειρία από τον νοτιοαφρικανικό αγώνα για ελευθερία και ισότητα, δεν πίστευα ότι θα σημείωνα τόσα λάθη, εγκληματικά λάθη, παραλείψεις και γκάφες δικές σας.

Φέρνω δυο παραδείγματα: Και σε μας οι λευκοί άποικοι προσπάθησαν να δημιουργήσουν μια διχοτομημένη χώρα. Διχοτομημένη σε λευκούς και μαύρους, διχοτομημένη σε δύο ξεχωριστά εκλογικά σώματα, μοιρασμένη σε δύο ξεχωριστές περιοχές, στη μια με λευκή πλειοψηφία και στην άλλη με πλειοψηφία των μαύρων. Και όλα αυτά θα συνενώνονταν σε ένα δήθεν ενιαίο κράτος με διάφορες ομοσπονδιακές δομές. Οι Ζουλού της Νότιας Αφρικής κατάλαβαν την πλεκτάνη, ότι θα είχαμε διαιώνιση του ρατσιστικού καθεστώτος, απλώς θα άλλαζε η βιτρίνα και όχι η ουσία, και αντιτάχτηκαν σθεναρά. Με περηφάνια τόνιζαν δυνατά και συνεχώς: Η Νότια Αφρική θα είναι μια ενιαία χώρα, όπου όλοι οι πολίτες της θα κυκλοφορούν και θα εγκαθίστανται ελεύθερα σε όποιο μέρος της θέλουν, θα υπάρχει ενιαίο εκλογικό σώμα  και κάθε άνθρωπός της θα ισούται με μία ψήφο.

Εσάς τους Έλληνες δεν μπορώ να σας καταλάβω. Εθελούσια αποδέχεστε ρατσιστικούς διαχωρισμούς, ξεχωριστές περιοχές, κάθε ελληνοκύπριος θα διαθέτει μισή ψήφο και κάθε τουρκοκύπριος τέσσερις. Απίστευτο, ακόμη δέχεστε εκ περιτροπής προεδρία. Αν είναι ποτέ δυνατόν!

Ένα άλλο παράδειγμα: Σε μας ήταν καθαρά τα ιδεολογικά περιγράμματα, και τα πιστεύω και οι αρχές μας δεν ήταν δαντέλες για το χορό του καρναβαλιού. Αν κάποιος έδειχνε να συζητούσε καν το θέμα των ξεχωριστών περιοχών, ή άλλων απόψεων της λευκής αποικιοκρατίας και του ρατσιστικού καθεστώτος, αμέσως απομονωνόταν, τον έδειχναν με αποτροπιασμό, ήταν ο ρίψασπις, ο προδότης. Ήταν ο εκφραστής του πιο απαίσιου συντηρητισμού, του ρατσισμού και της καταπίεσης. Οι γυναίκες μας δεν του μιλούσαν, οι άντρες μας του έστρεφαν τη ράχη με περιφρόνηση. Γι’ αυτό και νικήσαμε, γιατί οι Ζουλού στάθηκαν περήφανοι. Σε σας βλέπω μια μεγάλη ανατροπή. Έρχονται και λένε τα ίδια, όπως σε μας οι υποστηρικτές του απαρτχάιντ, όμως οι δικοί σας έχουν ένα ύφος, κάνουν μια φιγούρα ότι δήθεν λένε σπουδαία πράγματα, προοδευτικά, μοντέρνα!!! Αν είναι ποτέ δυνατόν, θου Κύριε φυλακή τω στόματί μου! Και εσείς τους ακούτε, δεν μιλάτε για προδοσία, δεν τους αποπαίρνετε.

Πιστεύω ότι τολμούν και λένε αυτά τα ανιστόρητα  πράγματα, ότι τολμούν και κηρύσσουν αυτές τις ρατσιστικές επιλογές, γιατί το κοινωνικό σώμα δεν τους ελέγχει και δεν τους απορρίπτει. Ένα κοινωνικό σώμα που έχασε την αυτοπεποίθησή του και την περηφάνια του, άρα θα χάσει τη μάχη κάποια στιγμή. Πιστεύω λοιπόν ότι οι Έλληνες της Κύπρου πρέπει να πάρουν λίγη περηφάνια από τους Ζουλού.

Σάκα Ντιγκάνε

ΚΑΜΩΜΑΤΑ

Η ώρα, που μια νέγρα λεσβία θα γίνει/

 πρόεδρος της Αμερικής , είναι/

επικείμενη

 

Σε μια χώρα που δεν έχει πια εικονοστάσι ο Μαρωνίτης εφορμά για να κατεβάσει  εικόνες

(μικρή προσθήκη στο κείμενο «Αρχαίοι Έλληνες -Ένα του Ρένου κι ένα του Μαρωνίτη»)

Από την εποχή της Αναγέννησης μέχρι σήμερα, εδώ και πεντακόσια χρόνια, περνώντας μέσα από διάφορα κινήματα σκέψης (διαφωτισμός, ρεαλισμός, μαρξισμός, φροϋδισμός, κ.λπ. κ.λπ.) σκάφτηκε μια κοίτη στάσεων και συμπεριφορών της κριτικής σκέψης.

Στην πολιτική ανάλυση αλλά και στην καλλιτεχνία και ποίηση ήταν καθημερινό ψωμοτύρι οι αναφορές: ανατρεπτικός, αμφισβητίας, εναντίον του κατεστημένου, απομυθοποίηση, κολασμένος καλλιτέχνης, καταραμένος, αιρετικός, αμαρτωλός, χωρίς όρους και όρια τέχνη, επαναστάτης, αποκαθηλώνει από το εικονοστάσιο τις εικόνες της λατρευτικής  συνήθειας, αποκαλυπτικός, εικονοκλάστης και προκλητικός, σαρκαστικός στις προλήψεις και τις δεισιδαιμονίες .

Καλώς, οι στάσεις αυτές κατεδάφιζαν τις μακραίωνες λογικές της φεουδαρχικής κοινωνίας που, παρά την επέλαση του αστισμού, την τεχνολογική επανάσταση και τη συσσώρευση της επιστημονικής γνώσης, φτάνουν ίσαμε τις μέρες μας. Καλώς, οι στάσεις αυτές κατεδάφιζαν τις μακραίωνες λογικές της αστικής κοινωνίας που ανέλαβε τη διαδοχή. Όμως σήμερα, αυτές οι στάσεις κατάντησαν βολικές, χωρίς να αντιστοιχούν με τις πραγματικές συνθήκες ύπαρξης της κοινωνίας, χωρίς να αντιστοιχούν με τα δεδομένα της ζωής μας. Το χειρότερο, αυτές οι στάσεις και νοοτροπίες έχουν ενσωματωθεί στο εποικοδόμημα της κυρίαρχης διεθνούς ελίτ, αποτελούν θεμελιώδη συστατικά της καταπίεσης που εξασκεί το σημερινό σύστημα εκμετάλλευσης.

Όταν επικράτησαν άλλα φετίχ, του εμπορεύματος, του θεάματος, της πλάγιας, αλλά περισσότερο αδίστακτης, εξουσίας,  εκεί πρέπει να κατευθυνθούν τα βέλη και όχι στους παλιούς και κατεδαφισμένους στόχους. Η έξυπνη εξουσία αφήνει να καλλιεργούνται και να προβάλλονται αγροτικές επαναστάσεις όταν οικοδομήθηκε η επικράτεια των βιομηχανικών εργοστασίων και των εργαζομένων εκεί και, τώρα, παράγει έργα με συνδικαλιστικούς αγώνες, απεργίες και καταλήψεις εργοστασίων του μεσοπολέμου/ μεταπολέμου όταν η βιομηχανική παραγωγή έγινε ο φτωχός συγγενής της συσσώρευσης και το παιγνίδι της αφαίμαξης και εκμετάλλευσης διεξάγεται σε χρηματιστήρια, τράπεζες και μηχανισμούς διακίνησης  χρήματος.

Καμώνονται, όμως οι λεγόμενοι ριζοσπάστες και προοδευτικοί της σύγχρονης εποχής ότι δίνουν φοβερές μάχες, ότι ανοίγουν λεωφόρους της σκέψης κ.λπ. γιατί δεν έχουν καταλάβει τους νέους καιρούς, το πολύπλοκο και πολυσύνθετο πλέγμα της νέας εξουσίας, τους βολεύουν, λοιπόν,  οι παλιές στάσεις  είτε γιατί αντιγράφουν και συνεχίζουν από πνευματική οκνηρία είτε γιατί έγιναν μέρη της κυρίαρχης ιδεολογίας και υπηρετούν τους νέους θεούς.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Κύπρο, μετά το 74, άνθισε ένα κίνημα εναντίον του μιλιταρισμού, υπέρ της ειρήνης, εναντίον της επιθετικότητας και του στρατοκρατικού πνεύματος,  γίνονταν ποικίλες εκδηλώσεις και νόμιζες ότι στην Κύπρο δεν υπήρχε μια κοινωνία τρομοκρατημένη από την τουρκική επιθετικότητα, με πενήντα περίπου, χιλιάδες κατοχικά τουρκικά στρατεύματα σε επιθετική διάταξη αλλά ότι οι Κύπριοι έστελναν τα παιδιά τους να πολεμήσουν στο μακρινό Βιετνάμ.

Φίλος από την Αθήνα, έγραφε με έπαρση για τη συνεισφορά του κόμματος της ανανεωτικής αριστεράς στον ιδεολογικό αγώνα: ότι χτύπησε το πνεύμα της στρατοκρατίας, του σοβινισμού και  του εθνικισμού. Διαβάζοντας το κείμενό του νόμιζες ότι από παντού βυσσοδομούσαν εθνικιστές και σοβινιστές  και ότι αυτός και οι σύντροφοί του προτάσσουν τα στήθη τους και δίνουν μάχες, οπωσδήποτε σκληρές, με κόστος και θυσίες για να συγκρατήσουν τα πράγματα στην προοδευτική  πορεία. Ένιωσα την ανάγκη, να τρυπήσω το μπαλόνι του, ένα πεφυσιωμένο μπαλόνι γεμάτο από άχρηστες ιδεοληψίες και του είπα. Μη φοβάσαι, θα τα δώσουν όλα. Η τακτική τους είναι όμως σιγά σιγά για να μη δημιουργηθούν ανεξέλεγκτες εξελίξεις.  Άρα, δεν χρειάζεται να προτάσσεις τα στήθη σου, να ιδρώνεις και να κινδυνεύεις με κρυολόγημα.

Ουδέποτε στην ιστορία της ανθρωπότητας μαζεύτηκαν τόσοι ανατρεπτικοί, επαναστάτες, αντιεξουσιαστές, απομυθοποιητές,  ανυπότακτοι, χωρίς όρους και όρια ριζοσπάστες και όλοι αυτοί έφεραν τη μεγαλύτερη υπακοή και υποταγή.

Βουνά της Κύπρου

Η τραγική πορεία της Κύπρου εμφαίνεται με καίριο τρόπο στην τύχη των δύο οροσειρών της. Προηγουμένως, οι κάτοικοι του νησιού ζούσαν, δημιουργούσαν και κινούνταν ελεύθερα ανάμεσα σε δυο βουνά: Του Πενταδακτύλου και του Τροόδους. Μεταξύ των δύο βουνών η πεδιάδα της Μεσαορίας. «Πάνω» και «Κάτω Όρος» ονόμαζαν οι γεωργοί του κάμπου τα δυο βουνά που τ’ αντίκριζαν κάθε πρωί που ξυπνούσαν και δούλευαν τη γη ανάμεσά τους.
Η κατάληψη ολόκληρης της οροσειράς του Πενταδακτύλου και γενικά του 40% του κυπριακού εδάφους από τους Τούρκους εισβολείς, μετέτρεψε το Τρόοδος σε κέντρο της ελεύθερης Κύπρου.

Είναι η μόνη οροσειρά που απέμεινε και το ελεύθερο έδαφος αποτελείται πια σχεδόν μόνο από τον όγκο του Τροόδους και μια λεπτή ζώνη πεδιάδας γύρω γύρω από την οροσειρά. Όμως και η ψηλότερη κορυφή της οροσειράς που βρίσκεται στην ελεύθερη Κύπρο είναι κάτω από την κυριαρχία της Αγγλίας για τη λειτουργία ενός πανίσχυρου κατασκοπευτικού ραντάρ, που η λειτουργία του κατοχυρώνεται από τις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου. Το ραντάρ αυτό, σύμφωνα με τη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, είναι ένα από τα ισχυρότερα στον κόσμο και ο υψηλότερος σταθμός της RAF σ’ όλη την υφήλιο. Από τον κυπριακό Όλυμπο τη θέση του παντεπόπτη Δία, που λατρευόταν παλαιότερα εκεί, αναλαμβάνει το αγγλικό ραντάρ που τα «πανθ’ ορά» που «ούλον ορά, ούλον νοεί, ούλον δε τ’ ακούει».
Πολλοί εξηγούν τις περιπλοκές του κυπριακού και την καταστολή των ελευθεριών του κυπριακού ελληνισμού από την προσπάθεια των Άγγλων και Αμερικανών να κατοχυρώσουν και προστατεύσουν τη λειτουργία αυτού του ραντάρ, που προηγουμένως αποτελούσε έναν από τους σημαντικότατους κρίκους στην παρακολούθηση της πάλαι ποτέ κραταιάς και επίφοβης Σοβιετικής Ένωσης. Σήμερα είναι ενταγμένο στο σύστημα παρακολούθησης Echelon που κατασκοπεύει τα πάντα, από τα κινητά τηλέφωνα μέχρι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και το Ίντερνετ. Στα περίπτερα της Λευκωσίας και των άλλων πόλεων πωλούνται καρτ ποστάλ με το αντιαισθητικό αυτό εξάμβλωμα του αγγλικού ραντάρ που καθημερινά εργάζεται για την προαγωγή των αγγλικών συμφερόντων και εις βάρος των κατοίκων του νησιού. Πολλοί Κύπριοι το αποστέλλουν με περηφάνια. Δεν είναι μόνο θέμα ανυπόφορου κιτς αλλά και μια επιβεβαίωση ότι αρκετοί κάτοικοι του νησιού λειτουργούν ως μέλη μιας μίζερης αγγλοσαξονικής επαρχίας.

Το χειρότερο, τους επισκέπτες του κυπριακού Ολύμπου προειδοποιούν διάφορες ανακοινώσεις. ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ γράφει η μία. Άλλη, κοντά στο διάδρομο του συρματοπλέγματος, αναφέρει τα ακόλουθα: ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙΣΤΕ. ΣΚΥΛΟΙ ΕΝ ΠΕΡΙΠΟΛΙΑ. Η τρίτη προειδοποιεί για τον κίνδυνο από την ακτινοβολία του ραντάρ αν οι επισκέπτες υπερβούν ένα ορισμένο ύψος: ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΕ ΥΨΟΣ ΠΕΡΑΝ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΜΕΤΡΩΝ, τρομοκρατεί η πινακίδα δίπλα στην είσοδο. Οι επισκέπτες της κορυφής πρέπει να περπατούν απλώς στο χώμα σεμνά, να μην ανεβούν παραδείγματος χάριν σε ένα δέντρο, στην οροφή του αυτοκινήτου, σε μια σκάλα, γιατί ο κίνδυνος από την ακτινοβολία είναι μεγάλος. Οι Άγγλοι επέβαλαν τον φόβο, την ταπείνωση και το καμπούρικο, στην πιο ψηλή κορυφή του νησιού, εκεί που περίμενες φυσιολογικά την εκδίπλωση συναισθημάτων ανάτασης, περηφάνιας και ανάληψης.
Δυο οροσειρές λοιπόν διαθέτει η Κύπρος. Κι η μια είναι υπό την κατοχή της Τουρκίας και η κορυφή της άλλης υπό την κυριαρχία της Αγγλίας. Όλα αυτά υποβάλλουν την έννοια του ασφυκτικού και του αδιεξόδου καθώς και άλλες πικρές σκέψεις για το μέλλον του κυπριακού ελληνισμού. Μένει η δική μας στάση, τα πιστεύω και η πρακτική μας. Όταν όμως ο Κύπριος, από το νησί της Αφροδίτης, του Μύθου και της Ιστορίας, αποστέλλει ταχυδρομικά δελτάρια με την εικόνα του αγγλικού ραντάρ στο Τρόοδος, ένα παγερό και πνιγηρό οικοδόμημα, σημαίνει ότι έχουμε χάσει και τη μάχη της ιστορικής αυτογνωσίας και τη μάχη της αξιοπρέπειας. Από την τραγωδία πέσαμε στο πιο κάτω σκαλί: της γελοιότητας.

2011 in review

The WordPress.com stats helper monkeys prepared a 2011 annual report for this blog.

Here’s an excerpt:

The concert hall at the Syndey Opera House holds 2,700 people. This blog was viewed about 21,000 times in 2011. If it were a concert at Sydney Opera House, it would take about 8 sold-out performances for that many people to see it.

Click here to see the complete report.