Ο ΕΚΔΙΚΗΤΗΣ ΜΕ ΤΟ ΠΥΡΠΟΛΙΚΟ
Ένα ηλεκτρονικό παιγνίδι
Περιλαμβάνονται:
α)
Επιστολή προς ΧΡΙ-ΡΟ για το παιγνίδι
β)
Σενάριο του παιγνιδιού
γ)
Εγκυκλοπαιδικά στοιχεία για το θέμα: Τα πυρπολικά
A. Επιστολή
Αγαπητέ μου ΧΡΙ. ΡΟ.
Εκατοντάδες εκατομμύρια νεαροί σ όλο τον κόσμο,
έπαιξαν δισεκατομμύρια φορές αυτό το παιγνίδι: Ο νεαρός πρωταγωνιστής βγαίνει
στον δρόμο, του επιτίθενται τρεις αλητόβιοι, τους βγάζει νοκ άουτ. Προχωρεί,
του επιτίθενται τρεις τέσσερις άλλοι, μάχη με γροθιές και κλοτσιές, τους
εξουδετερώνει. Προχωρεί, του επιτίθεται μια γκομενάρα αεροδυναμική και σκληρή,
την νικά. Προχωρεί στον δρόμο, του επιτίθενται πεντέξι, τους διαλύει. Φτάνουμε
στο πέμπτο και τελευταίο στάδιο, έρχεται να τον αντιμετωπίσει ο αρχηγός της
συμμορίας, σκληρός και ογκώδης, αποτρόπαιος και φοβερός. Γίνεται η μεγάλη μάχη,
τον αντιμετωπίζει με επιτυχία -τέλος του παιγνιδιού.
Γιατί λοιπόν να μη πετύχει και το παιγνίδι που
προτείνω; Έχει περισσότερη πλοκή, δράση και εξέλιξη. Χρειάζεται, όμως, μεγάλη
επιμέλεια, καλά γραφικά και άλλα της ηλεκτρονικής κουλτούρας, που εγώ αγνοώ.
Σου το αποστέλλω λοιπόν στην επικοινωνιακή
προοπτική: “Γραμμή Τριμιθιά – Αναλιόντας”.
Εν φιλότητι πάντα
Σάββας Παύλου
Β. Ο εκδικητής με το πυρπολικό [σενάριο του παιγνιδιού]
Το παιγνίδι αρχίζει με την εμφάνιση στην οθόνη του πίνακα του
Νελακρουά, “Η σφαγή της Χίου.” Ο φακός προχωρεί πάνω στον πίνακα ενώ πέφτουν οι
τίτλοι:
Ο ΕΚΔΙΚΗΤΗΣ ΜΕ ΤΟ ΠΥΡΠΟΛΙΚΟ
Εταιρεία παραγωγής: Χ Ψ
Σε κάποιο βράχο κάθεται περίλυπο ένα παιδί. Ακούγονται κάποιοι στίχοι
από το ποίημα του Ουγκώ
Φτωχό παιδί, που κάθεσαι ξυπόλυτο στις ράχες
για να μην κλαις λυπητερά, τι ΄θελες τάχα να ‘χες
για να τα ιδώ τα θαλασσά
ματάκια σου ν’αστράψουνε, να ξαστερώσουν πάλι
και να σηκώσεις χαρωπά σαν πρώτα το κεφάλι
με τα μαλλάκια τα χρυσά;
[Όταν ακούγεται το ποίημα
του Ουγκώ εμφανίζεται στην οθόνη και το κείμενο του ποιήματος κυλιόμενο]
Αντιστικτικά εμφανίζεται η ναυαρχίδα του τουρκικού
στόλου. Άνδρες που διασκεδάζουν, που είναι χαρούμενοι για τη σφαγή που διεκπεραίωσαν
και την καταστροφή που επιτέλεσαν.
Το ποίημα συνεχίζει:
Σαν τι μπορούσε να σου διώξει τάχα το μαράζι;
Μην το πουλί που κελαηδάει στο δάσος νύχτα μέρα
και με τη γλύκα του περνάει και ντέφι και φλογέρα;
Τι θες κι απ΄όλα τούτα τ’ αγαθά;
Πες. Τ’ άνθος, τον καρπό; Θες το πουλί;
Διαβάτη,
μου κράζει το Ελληνόπουλο με το γαλάζιο μάτι:
Βόλια, μπαρούτι θέλω. Να.
Το παιδί σηκώνεται από τον βράχο αποφασιστικά. Αρχίζει το παιγνίδι:
ΣΤΑΔΙΟ 1.
Σε παραθυράκια στην οθόνη εμφανίζονται διάφορες μορφές. Με το όνομά
τους και κάποια βασικά χαρακτηριστικά. Από ποια περιοχή είναι, τι ειδικότητα
έχουν κ.λπ.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
Ανάλογα
με τις σωστές επιλογές προσώπων (π.χ. κωπηλάτης, γεμιστής κανονιών, άνθρωπος
που έλαβε μέρος σε ναυμαχίες και ξέρει από θάλασσα) ο παίκτης παίρνει βαθμούς
που του επαυξάνουν το όριο ζωής της επιχείρησης που αρχίζει. Στην άκρη δεξιά
υπάρχει το όριο ζωής. Όσο περισσότερους βαθμούς παίρνει τόσο μεγαλώνει το όριο ζωής. Όταν αποτυγχάνει
σε κάτι (σκοτώνεται ή τραυματίζεται κάποιος σύντροφός τους ή η βάρκα τους
παθαίνει ζημιές) τόσο μειώνεται το όριο ζωής.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Όταν οι εχθροί σκοτώσουν τον πρωταγωνιστή ή βυθίσουν τη λέμβο του τότε το
παιγνίδι σταματά με ήττα για τον παίκτη.
ΣΤΑΔΙΟ 2.
Η ομάδα έχει συγκροτηθεί.
Αποτελείται από έξι άτομα (ο αρχηγός και πέντε άλλα μέλη).
Θα πρέπει να κινηθούν
κρυφά και συνωμοτικά για να αρπάξουν μια βάρκα που φυλάγουν τρεις άνδρες του
εχθρού. Πλησιάζουν έρποντας από την πλευρά της ξηράς, οι τρεις από την ομάδα,
και τους εξουδετερώνουν. Οι πρώτοι δύο χωρίς να ακουστεί οποιοσδήποτε θόρυβος.
Ο τρίτος μπορεί να εξουδετερωθεί χωρίς φόβο για θόρυβο, αφού οι άλλοι είναι
νεκροί. Τους εξουδετερώνουν με σχοινί, μαχαίρι και κτυπήματα. Είναι η αρχή της
επιχείρησης, δεν έχουν ακόμη όπλα. Με την εξουδετέρωση της τριμελούς ομάδας του
εχθρού έχουν λάφυρα, τρία ντουφέκια, γιαταγάνια, και μία πιστόλα του αρχηγού
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
Ανάλογα
με τις φάσεις της μάχης, ο παίκτης παίρνει βαθμούς που του επαυξάνουν το όριο
ζωής της επιχείρησης που αρχίζει. Π.χ. αν ακουστεί θόρυβος από την εξουδετέρωση
του πρώτου ή δεύτερου, χάνονται οι βαθμοί. Κάθε φορά που εξουδετερώνεται ένας
εχθρός παίρνουν βαθμούς.
ΣΤΑΔΙΟ 3.
Με τον ίδιο
τρόπο πρέπει να κλέψουν και δεύτερη βάρκα που θα αποτελέσει το πυρπολικό. Προηγουμένως θα
περάσουν από καλαμιώνα και αν κόψουν καλάμια, που θα τους βοηθήσουν να
αναπνέουν κάτω από το νερό, παίρνουν βαθμούς.
Πλησιάζουν αθόρυβα με τη βάρκα σε μια βραχονησίδα, πάνω βρίσκεται ένα απροστάτευτο κορίτσι, με σχισμένα ρούχα, που κολύμπησε μέχρι εκεί για να γλιτώσει τη σφαγή. Έχουν δει ότι οι εχθροί (τέσσερις) με μια βάρκα πλησιάζουν τη βραχονησίδα γεμάτοι χαρά, θέλουν δικό τους το κορίτσι. Οι εκδικητές κρύβονται, οι τρεις εχθροί ανεβαίνουν στη βραχονησίδα ουρλιάζοντας με ενθουσιασμό και ορμούν για να αρπάξουν το κορίτσι. Οι εκδικητές τους κτυπούν ανελέητα και τους εξουδετερώνουν. Προηγουμένως ένας από την ομάδα πέφτει στο νερό με μαχαίρι και καλάμι στο στόμα, πλησιάζει τη βάρκα, αναδύεται από το νερό και εξουδετερώνει τον φύλακα της βάρκας. Η δεύτερη βάρκα γίνεται δική τους. Παίρνουν ακόμη τέσσερα όπλα. Το κορίτσι θέλει να μείνει μαζί τους.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
Ανάλογα
με τις φάσεις της εξουδετέρωσης, ο παίκτης παίρνει βαθμούς.
ΣΤΑΔΙΟ 4.
Σημαντικό
στάδιο. Θα γίνει ο εξοπλισμός του πυρπολικού. Πλησιάζουν μια αποθήκη του
εχθρού. Πρέπει να εξουδετερώσουν τους εχθρούς με μάχη (καριοφίλια, σπαθιά,
κτυπήματα). Αφού τους εξουδετερώσουν πρέπει να βάλουν τα σωστά υλικά στη
δεύτερη βάρκα για τη μετατρέψουν σε πυρπολικό. Η αποθήκη έχει πολλά υλικά
πρέπει να διαλέξουν τα σωστά.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
Ανάλογα
με τις φάσεις της εξουδετέρωσης των φρουρών της αποθήκης, ο παίκτης παίρνει
βαθμούς. Επίσης κερδίζει βαθμούς κάθε φορά που διαλέγουν το σωστό υλικό. Από
την πληθώρα των υλικών της αποθήκης πρέπει να πάρουν πίσσα, μπαρούτι, φιτίλι, γάντζους για πρόσδεση του πυρπολικού στο πλοίο του εχθρού,
ίσκα.
ΣΤΑΔΙΟ 5.
Ξεκινούν,
η πρώτη βάρκα με τους άνδρες, η δεύτερη
(το πυρπολικό) δεμένη στην πρώτη. Πηγαίνοντας προς τη ναυαρχίδα βλέπουν μια
λέμβο του εχθρού. Γίνεται μάχη στη θάλασσα. Πρέπει να τους εξουδετερώσουν,
όλους.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
Ανάλογα
με τις φάσεις της εξουδετέρωσης, ο παίκτης παίρνει βαθμούς.
ΣΤΑΔΙΟ 6.
Προχωρώντας
βλέπουν μια άλλη λέμβο να προχωρεί προς την πλευρά τους. Έχουν πλησιάσει προς
τη ναυαρχίδα και κάθε θόρυβος μάχης θα σημάνει συναγερμό. Κωπηλατούν γρήγορα
και κρύβονται πίσω από μια βραχονησίδα. Περνώντας από πολύ κοντά τους, βλέπουν
έναν από τους εχθρούς να υποδύεται κάποιους από τους αιχμάλωτους, που
παρακαλούνε για τη ζωή τους. Ένας άλλος τον ερωτά “”Τότε τι έκανες εσύ;”. Αυτός
σηκώνεται και γελώντας κόβει, στον αέρα, με το σπαθί του, σημάδι ότι τους
αποτέλειωσε όλους. Από τη βάρκα των εκδικητών νευριασμένος κάποιος πάει να του
ρίξει με το καριοφύλλι. Ο αρχηγός τον ακινητοποιεί αθόρυβα, όταν απομακρύνεται
η λέμβος του εχθρού του λέει:
-Πάνε στη ναυαρχίδα, άρα θα πληρώσουν εκεί.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
Οι
βαθμοί δίδονται από την ικανότητά τους να κωπηλατήσουν γρήγορα και αθόρυβα, να
κρυφτούν στο σωστό σημείο της βραχονησίδας, πριν τους δούνε.
ΣΤΑΔΙΟ 7.
Πλησιάζουν τη ναυαρχίδα, μέσα στη νύχτα, είναι προσεκτικοί αλλά νιώθουν
πιο άνετα όταν πλησιάσουν γιατί από το κατάστρωμα του πλοίου δεν μπορούν να
τους δουν. Κολλούν το πυρπολικό, με γάντζους και σκοινιά, και πάνε να το ανάψουν. Πρέπει να δώσουν μάχη
ενώ γίνεται η διαδικασία για τη λειτουργία του πυρπολικού. Το ανάβουν και
απομακρύνονται, όχι όμως τόσο πολύ για να κτυπούν τους εχθρούς που προσπαθούν
να αποκολλήσουν το πυρπολικό. Το κορίτσι, απρόσμενα, πέφτει στη θάλασσα με το καλάμι στο στόμ, και πλησιάζει το πυρπολικό. Το πιέζει να κολήσει καλύτερα. το δένει με γάντζο καλύτερα. Απομακρύνεται κολυμπώντας με το καλάμι, κάτω από το νερό. Υπέροχες λήψεις του γυναικείου κορμιού όπως, σαν γοργόνα, κολυμπά. Η μάχη συνεχίζεται. Αν φύγουν γρήγορα υπάρχει φόβος οι εχθροί να
ξεκολλήσουν το πυρπολικό και η επιχείρηση να αποτύχει. Χτυπούν αρκετούς, η
φλόγα αρχίζει να θεριεύει και απομακρύνονται.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
Ανάλογα
με τις φάσεις της εξουδετέρωσης των εχθρών, τον αριθμό που σκοτώνουν, το σωστό
δέσιμο του πυρπολικού, ο παίκτης παίρνει βαθμούς. Μπορούν να εκτοξεύουν
στο κατάστρωμα και πήλινα αγγεία με πίσσα, αναμμένα, που σπάζουν και
δημιουργούν δεύτερη εστία φωτιάς στο κατάστρωμα. Κάθε επιτυχημένη εκτόξευση
αγγείου βαθμολογείται.
Τελική σκηνή
Ενώ απομακρύνονται γίνεται η έκρηξη της πυριτιδαποθήκης της ναυαρχίδας.
Βλέπουμε άλογα, ανθρώπους, κανόνια, ξύλα, να τινάζονται στον αέρα. Εκκωφαντική
και θεαματική καταστροφή.
Το κορίτσι βγάζει από τον κόρφο του ένα μαντίλι και το ανεμίζει
πανηγυρικά. Όπως υψώνεται για να ανεμίσει το μαντίλι ανυψώνεται και το ρούχο που την σκεπάζει αποκαλύπτοντας υπέροχα πόδια που χορεύουν με χαρά.
ΤΕΛΟΣ
Γ. Εγκυκλοπαιδικα στοιχεία για το θέμα: Πυρπολικό
Όλο το κείμενο από το ποίημα του Β. Ουγκώ: Το
Ελληνόπουλο – L’enfant
Απόδοση στα ελληνικά: Κωστής Παλαμάς
Τούρκοι διαβήκαν, χαλασμός, θάνατος πέρα ως πέρα.
Η Χίο, τ’όμορφο νησί, μαύρη απομένει ξέρα,
με τα κρασιά, με τα δεντρά
τ’αρχοντονήσι, που βουνά και σπίτια και λαγκάδια
και στο χορό τις λυγερές καμιά φορά τα βράδια
καθρέφτιζε μεσ’ τα νερά.
Ερμιά παντού. Μα κοίταξε κι απάνου εκεί στο βράχο,
στου κάστρου τα χαλάσματα κάποιο παιδί μονάχο
κάθεται, σκύβει θλιβερά
το κεφαλάκι, στήριγμα και σκέπη του απομένει
μόνο μιαν άσπρη αγράμπελη σαν αυτό ξεχασμένη
μεσ’την αφάνταστη φθορά.
Φτωχό παιδί, που κάθεσαι ξυπόλυτο στις ράχες
για να μην κλαις λυπητερά, τι ΄θελες τάχα να ‘χες
για να τα ιδώ τα θαλασσά
ματάκια σου ν’αστράψουνε, να ξαστερώσουν πάλι
και να σηκώσεις χαρωπά σαν πρώτα το κεφάλι
με τα μαλλάκια τα χρυσά;
Τι θέλεις άτυχο παιδί, τι θέλεις να σου δώσω
για να τα πλέξεις ξέγνοιαστα, για να τα καμαρώσω
ριχτά στους ώμους σου πλατιά
μαλλάκια που του ψαλιδιού δεν τάχει αγγίξει η κόψη
και σκόρπια στη δροσάτη σου τριγύρω γέρνουν όψη
και σαν την κλαίουσα την ιτιά;
Σαν τι μπορούσε να σου διώξει τάχα το μαράζι;
Μήπως το κρίνο απ’ το Ιράν που του ματιού σου μοιάζει;
Μην ο καρπός απ’το δεντρί
που μεσ’ στη μουσουλμανική παράδεισο φυτρώνει,
κι έν’ άλογο χρόνια εκατό κι αν πιλαλάει, δε σώνει
μεσ’απ’ τον ίσκιο του να βγει;
Μην το πουλί που κελαηδάει στο δάσος νύχτα μέρα
και με τη γλύκα του περνάει και ντέφι και φλογέρα;
Τι θες κι απ΄όλα τούτα τ’ αγαθά;
Πες. Τ’ άνθος, τον καρπό; Θες το πουλί;
Διαβάτη,
μου κράζει το Ελληνόπουλο με το γαλάζιο μάτι:
Βόλια, μπαρούτι θέλω. Να.
Πυρπολικό
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση σε: πλοήγηση,
αναζήτηση
Η πρώτη πετυχημένη πυρπόληση, της
τουρκικής ναυαρχίδας από τον Παπανικολή, στις 27 Μαΐου του 1821 στην Ερεσό.
Πίνακας του Κωνσταντίνου Βολανάκη.
Το λεγόμενο πυρπολικό πλοίο υπήρξε το
κατεξοχήν ιστιοφόρο καταδρομικό πλοίο στις
θαλάσσιες πολεμικές επιχειρήσεις των Ελλήνων κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Τα πυρπολικά ήταν παλιά πλοία, ή πλοία πολύ
φτηνής κατασκευής, γεμάτα με εύφλεκτα υλικά. Χρησιμοποιούνταν για να βάλουν
φωτιά σε εχθρικά πλοία ή να προκαλέσουν πανικό στο πλήρωμα τους. Αγκιστρώνονταν
πάνω στα εχθρικά πλοία και κατόπιν το πλήρωμα έβαζε φωτιά με αποτέλεσμα να
ακολουθήσει έκρηξη ή μεγάλη πυρκαγιά. Το πλήρωμα του πυρπολικού εγκατέλειπε το
πλοίο λίγο πριν αυτό εκραγεί.
// [Επεξεργασία] Ιστορική χρήση
Τα πυρπολικά πλοία, μεγάλα ή συνηθέστερα μικρά
σκάφη, ήταν σε χρήση ήδη από τη αρχαιότητα, με πιο γνωστή περίπτωση εκείνη στην
Τύρο, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της από τον Μέγα Αλέξανδρο. Εκεί όμως δεν χρησιμοποιήθηκαν
εναντίον άλλων πλοίων, αλλά από τους κατοίκους της Τύρου για να κάψουν τον
ξύλινο μώλο που κατασκεύαζαν στη θάλασσα οι
Μακεδόνες προκειμένου να φτάσουν στην πόλη και να την καταλάβουν. Η παλαιότερη
αναφορά που έχουμε για χρήση πυρπολικών εναντίον εχθρικών πλοίων αφορά τη χρήση
του από τους Συρακούσιους κατά του Αθηναϊκού στόλου. Μια άλλη γνωστή
ιστορική περίπτωση έρχεται από το έτος 208 μ.Χ., όταν ο Κινέζος πολέμαρχος Χουάνγκ
Γκάι χρησιμοποίησε ένα πυρπολικό γεμάτο με ξερά κλαδιά και λίπος για να καταστρέψει τον εχθρικό
στόλο στη Ναυμαχία των
Κόκκινων Λόφων.
Η εφεύρεση του «Υγρού Πυρός» από τους Βυζαντινούς το 673 μ.Χ. είχε ως
αποτέλεσμα την αύξηση της χρήσης των πυρπολικών. Αργότερα, κι άλλοι λαοί
χρησιμοποίησαν αυτοί την τεχνική, όταν διαδόθηκε. Τα χρόνια που ακολούθησαν τα
πυρπολικά ήταν εφοδιασμένα με σκοινιά βουτηγμένα στο λίπος και το μπαρούτι.
Θεωρούνταν αποτελεσματικά ενάντια στις γαλέρες. Κατά τις Σταυροφορίες η
χρήση τους ήταν πολύ διαδεδομένη. Οι Ρώσοι
κατέστρεψαν το Τουρκικό στόλο το 1770 στο Τσεσμέ με χρήση πυρπολικών. Τα
πλοία αυτού του τύπου σταμάτησαν να χρησιμοποιούνται τον 19ο αιώνα.
[Επεξεργασία]
Κατά την ελληνική επανάσταση
Το ελληνικό πυρπολικό κατά τον αγώνα του 1821 είναι πλέον σκάφος
επανδρωμένο με «έδρα» είτε συγκεκριμένο λιμάνι στο οποίο παρέμενε, είτε
ελεύθερο στο πέλαγος («πελαγίσιο») που αναζητούσε στόχο.
Κατά τη «πυρπόληση» έπρεπε να προσκολληθεί και να
προσδεθεί άρρηκτα με το εχθρικό πλοίο πολύ πολύ γρήγορα, στη συνέχεια να τεθεί
σ΄ αυτό «πυρ» και έγκαιρα να εγκαταλειφθεί από το πλήρωμά του. Είναι προφανές
ότι σε τέτοια επιχείρηση εκτός του θάρρους, της αποφασιστικότητας αλλά και της
ψυχραιμίας απαιτείτο και πλήρης συντονισμός ενεργειών Πλοιάρχου και πληρώματος.
Το Πυρπολικό του 21 οφείλει τη πρώτη του
κατασκευή στον Παργινό Ιωάννη Δημουλίτσα με
το παρωνύμιο «Πατατούκος», ο οποίος από μικρός δούλευε σε ψαριανά καράβια και
στα ταξίδια του γνώρισε τα μυστικά της κατασκευής των πυρπολικών. Στον Κων. Νικόδημο το
πυρπολικό πλοίο οφείλει την τελειοποίησή του.
Πρώτη επιτυχής χρήση του επανδρωμένου πυρπολικού
έγινε στις 27 Μαΐου 1821 στην Ερεσσό όπου οι Τούρκοι απώλεσαν ένα αξιόλογο πλοίο «γραμμής».
Αναδειχθείς πρώτος Πυρπολητής] ο Παπανικολής. Τότε ξένος παρατηρητής σημείωνε
«…τελικά οι Έλληνες βρήκαν το όπλο της Επανάστασης!» Μετά από αυτό το γεγονός
οι Πρόκριτοι εγκρίνανε μετατροπές παλαιών ιστιοφόρων σε πυρπολικά
εξαγοραζόμενα από τη τότε κυβέρνηση αντί 25.000 και 45.000 γρόσια
με ισόποση περίπου δαπάνη για τη μετατροπή τους.
[Επεξεργασία] Κατασκευή και τακτική
Τομή πυρπολικού. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα
Η μετατροπή γινόταν ως εξής: άνοιγαν κατα μήκος
του καταστρώματος σε κάθε πλευρά κυκλικά ανοίγματα («ρούμπους») και κάτω από το
καθένα έβαζαν πωματισμένα βαρέλια γεμάτα δυναμίτιδα. Ακόμα και τα ιστία
του πλοίου ήταν εμποτισμένα με πίσσα
και νάφθα ώστε να μεταπηδήσει γρήγορα η φωτιά. Κατά μήκος των
πλευρών του καταστρώματος και κάτω από αυτόν κατασκευάζονταν αγωγοί γεμάτοι με
εύφλεκτα μίγματα, ονομαζόμενοι «μίνες του μπαρουτιού» για τη μετάδοση της
φωτιάς από συγκεκριμένο σημείο (τη «μίνα της φωτιάς») στη πρύμη του σκάφους
όπου και το άνοιγμα του «άβακα» (πηδαλίου). Από αυτό το σημείο γινόταν και η
διαφυγή του πληρώματος (20-25 άνδρες) και η επιβίβασή τους σε ρυμουλκούμενη
λέμβο όταν ο κυβερνήτης παραμένοντας τελευταίος έθετε το «πυρ».
Οι επιθέσεις των πυρπολικών δεν γίνονταν μόνο σε
αγκυροβολημένους στόχους αλλά και μεσοπέλαγα, λόγω μεγαλύτερης ταχύτητας. Μετά
το περίφημο σήμα της επίθεσης «Με τη βοήθεια του Σταυρού επιτεθείτε!» πλησίαζαν
τον εχθρό με τη πλώρη από τη προσήνεμη πλευρά -δηλαδή από εκεί που φύσαγε ή
ήταν ο κυματισμός ώστε να βοηθηθεί η προσκόλληση- και γρήγορα με
«κόρακες» (=γάτζους) εξασφάλιζαν την αγκίστρωση. Το πλήρωμα του εχθρικού
σκάφους καταλαμβάνονταν συνήθως από πανικό και καμία αντίσταση δεν πρόβαλε αλλά
έτρεχε να σωθεί.
Από του 1824 όμως που άρχισε η
παρέμβαση του αιγυπτιακού στόλου, οι συνθήκες χρήσης των πυρπολικών ήταν
δυσμενέστερες και τούτο διότι τα αιγυπτιακά πληρώματα ήταν εκπαιδευμένα και
συγκροτημένα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα κυρίως του γαλλικού στρατού και ναυτικού.
Πάντως τα πυρπολικά εξακολούθησαν να χρησιμοποιούνται ακόμη και όταν η Ελλάδα
απέκτησε τα πρώτα πραγματικά πολεμικά, τη φρεγάτα «Ελλάς» και το ατμοκίνητο «Καρτερία», τα οποία
κατέστησαν το πυρπολικό δευτερεύον.
[Επεξεργασία] Πυρπολήσεις
Κατά τη διάρκεια του Απελευθερωτικού αγώνα του 1821 έγιναν 59
επιθέσεις με πυρπολικά από τις οποίες οι 39 ήταν επιτυχείς, 19
απέτυχαν και 1 αμφισβητείται.
Επιτυχείς ήταν: – του Γέροντα, του Νταρ
Μπογκάζ και της Σάμου (πλοίαρχος Γ. Βατικιώτης), – της Τενέδου (πλ. Γ.
Βρατσάνος), – της Σούδας (πλ. Α. Βώκος), – Μεθώνης (Α. Δημαμάς), – Γέροντα (Γ.
Θεοχάρης), – Μυτιλήνης (Δ. Καλογιάννης), – Αγ. Μαρίνας, Σάμου, Τενέδου και Χίου
(Κ. Κανάρης), – Ιθάκης, Μεσολογγίου (Α. Καράβελας), – Κάβο ντ΄ Όρο, Καρπάθου
(Γ. Ματρώζος), – Σάμου (Λέκας Ματρώζος), – Γέροντα, Κάβο ντ΄ Όρο, Μιλήτου και
Σάμου (Λ. Μουσούς), – Αλεξάνδρειας, Κάβο ντ΄ Όρο, Μεσολογγίου (Μ. Μπούτης), –
Στενά Μυτιλήνης (Κ. Νικόδημος), – Ερεσού (Δ. Παπανικολής), – Μεθώνης (Α. Παυλής ή
Μπίκος), – Άθωνα, Γέροντα, Σπετσών, Χίου (Α. Πιπίνος), – Μεθώνης, Μεσολογγίου
(Γ. Πολίτης), – Σάμου (Δ. Ραφαλιάς), – Αλεξάνδρειας, Μεθώνης, Μεσολογγίου (Μ.
Σπαχής), – Μεθώνης, Νταρ Μπογκάζ (Δ. Τσάπελης).
Αποτυχούσες: – Κάβο-Μελέχα (Α. Βώκος), –
Λέσβου και Γκλαρέντζας (Θ. Βώκος), – Μεσολογγίου (Α. Δημαμάς), – Ερεσού (Γ.
Θεοχάρης), – Ερεσού (Γ. Καλαφάτης), – Κρήτης (Γ. Ματρώζος), – Κάβο Μελέχα, Κάβο
Ματαπά (Μιχ. Μπουντούρης), – Λέσβου, Φωκαίας (Θ. Μπρέσκας), – Μεθώνης (Α.
Πιπίνος), – Χίου, Σπετσών, Σάμου, Κρήτης και Μυτιλήνης (Α. Ρομπόσης), – Σάμου
(Π. Σπαχής), και – Σάμου (Δ. Τσάπελης).
Αμφισβητήσιμες: Μία, κατά τη Ναυμαχία της Σούδας
(Α. Δημαμάς)
Ευνόητο ότι στα επαναλαμβανόμενα παραπάνω μέρη οι
επιχειρήσεις έγιναν σε διαφορετικές ημερομηνίες.
Από τους Πλοιάρχους των Πυρπολικών σκαφών
περισσότερο τιμήθηκε ο Κωνσταντίνος Κανάρης ο οποίος και πέθανε ως
Πρόεδρος της τότε Οικουμενικής Κυβέρνησης. Κάποτε όταν τον ρώτησαν πως έκανε το
κατόρθωμα της Χίου, όπου πυρπόλησε την οθωμανική Ναυαρχίδα, απάντησε: «Είπα,
Κωνσταντή, θα πεθάνεις»!
Πυρπολικό
Από την Live-Pedia.gr
Ήταν μικρό πολεμικό πλοίο, που το χρησιμοποιούσαν
για την πυρπόληση ξύλινων καραβιών κι ολόκληρων στόλων. Οι αγωνιστές του 1821
έκαναν τα πυρπολικά ένα από τα αποτελεσματικότερα όπλα κατά του τουρκικού
ναυτικού, και του προκάλεσαν τεράστιες ζημιές, σε όλη τη διάρκεια της Ελληνικής
Επανάστασης.
Τα πυρπολικά χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά το
17ο αιώνα. Οι Έλληνες έμαθαν από τυχαίο γεγονός τη χρήση τους κι εξελίχθηκαν
στους καλύτερους πυρπολητές του 19ου αι. Ο κυριότερος από τους πρώτους πυρπολητές
μας ήταν ο Παπανικολής.
Στο καράβι που έμελλε να γίνει πυρπολικό, άνοιγαν
δύο οπές, κάτω από τις οποίες έβαζαν βαρέλια με πυρίτιδα που συνδέονταν με
αγωγούς (τις μίννες του μπαρουτιού), που μετάφεραν τη φωτιά μέχρι το μπαρούτι.
Το πλοίο, είτε αφηνόταν τελείως μόνο του είτε κατευθυνόταν από κάποιον προς το
μέρος του σταθμευμένου στόλου. Όταν ερχόταν σ’ επαφή με τα ξύλινα πλοία τους,
έβαζε φωτιά, που συχνά μπορούσε να καταστρέψει ολόκληρο στόλο. Τα πυρπολικά
είχαν γίνει ο φόβος και ο τρόμος για τα τουρκικά, βαριά και δυσκίνητα καράβια
και πρόσφεραν πάρα πολλές υπηρεσίες στον εθνικό αγώνα.
Σάββας Παύλου 
