Η ποίηση, η καλή ποίηση, συμπυκνώνοντας με ποιότητα την αλήθεια του καιρού της, παραμένει πάντοτε ακμαία, ζωντανή, μας ομιλεί συνεχώς.
Επιβάλλεται να διευκρινίσω ξανά. Η καλή ποίηση, η διαχρονική, που ξέρει να υπερβαίνει τα φράγματα του χώρου και του χρόνου και έτσι είναι πάντα μέσα στην επικαιρότητα κι όχι η διατεταγμένη, της μιας χρήσης, που μας έμαθε το σοβιετικό στρατόπεδο, η γραφή, δηλαδή, ποιημάτων που εξυπηρετούσαν την πολιτική του κόμματος, η ποίηση που κραύγαζε συνθήματα και προ-κατ θέσεις και άμα ξεχνιόταν το γεγονός, για το οποίο γράφτηκε, πετιόταν σαν στυμμένη λεμονόκουπα.
Δυστυχώς, χτες σαρκάσατε ένα στίχο που παραπέμπει και συνδέεται με το υπέροχο ποίημα του Νίκου Εγγονόπουλου Μπολιβάρ.
Ο Μπολιβάρ γράφτηκε μέσα στη νύχτα της γερμανικής κατοχής, τον χειμώνα του 1942-43, κυκλοφόρησε στην αρχή σε χειρόγραφα αντίγραφα και διαβάστηκε σε συγκεντρώσεις αντιστασιακού χαρακτήρα. Μέσα στην πίκρα και την ορφάνια, τη σκλαβιά και την καταπίεση, ο ποιητής με αφορμή τον ήρωα της λατινοαμερικάνικης ανεξαρτησίας Σιμόν Μπολιβάρ προχωρεί σε μια έξαρση περηφάνιας, σε μια έξαρση ελληνικής και παγκόσμιας περηφάνιας: Μπολιβάρ, είσαι ωραίος σαν Έλληνας.
Με ποιητική δικαιοσύνη, ο Εγγονόπουλος επενδύει τον Σιμόν Μπολιβάρ και τη Λατινική Αμερική με όλες τις ελληνικές αρετές και ιδιότητες και ταυτόχρονα μετακενώνει όλες τις αρετές των λατινοαμερικάνικων αγώνων και του Μπολιβάρ στον ελληνικό χώρο.
Από το ποίημα του Εγγονόπουλου Μπολιβάρ, είναι πασίγνωστα δυο τμήματα, το πρώτο: Μπολιβάρ, είσαι ωραίος σαν Έλληνας, και το δεύτερο: στρατηγέ/ τί ζητούσες στη Λάρισα/ συ/ ένας/ Υδραίος; με το οποίο κλείνει το ποίημα.
Θα μπορούσε κάποιος ορίζοντας τη Λάρισα ως τον χώρο της ποίησης να αναρωτιόταν τι γυρεύετε εσείς και ανακατεύεστε με ποιήματα, καθίστε φρόνιμα.
Αν τους τελευταίους στίχους του ποιήματος: στρατηγέ/ τί ζητούσες στη Λάρισα/ συ/ ένας/ Υδραίος; τους διατρέχει μια έντονη αντίστιξη ανάμεσα στο πνεύμα το πεδινό, του εμπορίου και της συναλλαγής (Λάρισα), και το πνεύμα το ηρωικό, της θυσίας, της προσφοράς και της περηφάνιας (Υδραίος), όπως υποστηρίζουν οι μελετητές της ποίησης του Εγγονόπουλου, τότε προσέξτε κύριε Πρόεδρε, γιατί η Ποίηση έχει τους δικούς της μυστικούς δρόμους για να εκδικηθεί. Κι αφού σαρκάσατε κάτι που σχετίζεται με έναν ποιοτικό της στίχο, η Ποίηση, η καλή, πάντοτε, Ποίηση θα δουλέψει υπόγεια για να εκδικηθεί. Δηλαδή κάποια στιγμή ο Κυπριακός Ελληνισμός, μη αντέχοντας τους ανιστόρητους, τους χωρίς αίσθηση του εθνικώς συνανήκειν, τους εμπόρους του δούναι και λαβείν, τους ανίκανους να συλλάβουν ότι εδώ είναι χώρος της Ιστορίας, της ελληνικής ταυτότητας, του αγώνα, της θυσίας και της περηφάνιας, να πει:
Πολιτευτή, τί ζητούσες στην Ύδρα, συ, ένας Λαρισαίος;
31 Δεκεμβρίου, 2010 στο 2:15 μμ |
Μακάρι ο «Λαρισσαίος» πρόεδρος νε ήξερε από που είναι ο στίχος, μακάρι να ηξερε το νόημά του. Φοβάμαι ότι εκτός από την ειρωνεία που υπονοεί κατά τ’ άλλα είναι εντελώς ανίδεος. Καλή χρονιά.
1 Ιανουαρίου, 2011 στο 3:37 μμ |
Ο πολιτευτής δέν είναι μόνον ανίδεος. Είναι καί …. Γι,αυτό καί εξαιρετικά επικίνδυνος. Καλή χρονιά… Καλή δύναμη…
5 Ιανουαρίου, 2011 στο 7:45 μμ |
Αγαπητέ Σάββα:
…Ίσως στην αγγλόφωνη ποίηση ο κος Πρόεδρος να τα κατάφερνε καλύτερα. Παραθέτω από μνήμης τους στίχους του «ευγενούς ληστού» των σιδηροδρόμων του Φαρ-Ουέστ, Μπλάκ Μπάρτ -αφού γνωρίζω ότι η Άγρια Δύση και οι συμβολισμοί της σού είναι αρεστοί:
I’ve laboured long and far for bread,
for honour, and the riches,
but on my corns too long you’ ve tread,
you, fine-haired sons of b[…..]s
Φυσικά, ο στόχος του Μπλάκ Μπάρτ, που κυνηγήθηκε όσο λίγοι έκνομοι της Δύσης, ήταν να σοκάρει την πουριτανική προτεσταντική Αμερική. Ο στόχος του κου Προέδρου είναι, άραγε, να σοκάρει την (κατά την αντίληψή του) «αντίδραση» -ή να θυμοσοφήσει; Στην πρώτη περίπτωση, το όχημα του λόγου τον προδίδει -αφού η ελληνική γλώσσα είναι ένας πολύ κακομαθημένος αγυιόπαις, που χωρίς δέος και σεμνοτυφία σού επιστρέφει το φλέγμα επαυξημένο. Στην δεύτερη περίπτωση, παίζει «εν ού παικτοίς»: Όπως λέει και ο άγνωστος λυρικός ποιητής της Φωκικής Αντίκυρας, «αυτοί που παραμελούν τα προσωπικά τους για να σηκώσουν την ασπίδα προστατεύοντας την πατρίδα τους, αυτοί και χάνονται στον πόλεμο». Εξωτερική δικαίωση δεν υπάρχει -αλλά άξιος υπερασπιστής της πατρίδας σου είσαι μόνον όταν αυτό γίνεται υπό αντίξοες συνθήκες -όταν «Υδραίος, σύ, βρίσκεσαι στην Λάρισα».
Κύριε Πρόεδρε, το γεγονός ότι ο Υδραίος μάχεται στην Λάρισα είναι -όπως θα έλεγε η Πέπη Ρηγοπούλου- ένα «αμίμητο παράδειγμα, που ίσταται ως πράξη ελευθερίας» -και ως λοιδωρία το εκλαμβάνουν μόνο όσοι σκέπτονται σε ένα πρώτο, επιφανειακό επίπεδο… Αυτούς ακριβώς σαρκάζει ο Εγγονόπουλος -όπως και η λαϊκή μούσα -όποιον «κάθεται ήσυχα -να γίνει νοικοκύρης»…
Καλή Χρονιά, Σωτήρης.