Το μουσουλμανικό τέμενος στην Αθήνα

Σε εκπομπή αθηναϊκού ραδιοσταθμού με κάλεσαν, πριν τρία, περίπου, χρόνια, να τοποθετηθώ πάνω στο θέμα της οικοδόμησης τζαμιού στην Αθήνα -τότε μια επιτροπή πίεσης, με προεξάρχουσα τη Σαουδική Αραβία, ενεργοποιήθηκε και είχε συνέχεια επαφές με την ελληνική κυβέρνηση.

Απάντησα ότι είμαι θερμός και διαπρύσιος κήρυκας της ίδρυσης τεμένους, ότι πρέπει και οι Μουσουλμάνοι της Αθήνας να έχουν έναν τόπο για την εκτέλεση των θρησκευτικών τους καθηκόντων, να έχουν έναν τόπο για την έκφραση των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων. Ως Έλληνας της Κύπρου, πρόσθεσα, ζητώ όμως και κάτι απλό. Να δοθεί στην Επιτροπή αυτή μια διακήρυξη και για την καταστροφή και σύληση των εκκλησιών της Κύπρου και να ζητηθεί η υπογραφή της. Η διακήρυξη αυτή θα τόνιζε ότι στην κατεχόμενη Κύπρο εκατοντάδες εκκλησίες έχουν λεηλατηθεί, έχουν μετατραπεί σε αποθήκες, μπαρ και τζαμιά και ότι η Επιτροπή που πρωτοστατούσε για την οικοδόμηση τζαμιού στην Αθήνα καλούσε τις τουρκικές κατοχικές αρχές να επιστρέψουν τους χριστιανικούς ναούς στην Εκκλησία της Κύπρου. Αυτό μόνο. Έτσι η Επιτροπή, τόνισα, θα αποδείξει ότι πρωτοστατώντας για την έκφραση της θρησκευτικής πίστης των μουσουλμάνων στην Αθήνα διεύρυνε το πεδίο της ευαισθησίας της και κάλυπτε και άλλο τομέα, αυτόν της λεηλασίας και αρπαγής των θρησκευτικών ιδρυμάτων και των Άλλων. Τόνισα ακόμη: Ότι είμαι θερμός και διαπρύσιος κήρυκας της ίδρυσης μουσουλμανικού τεμένους στην Αθήνα ακόμη και αν η Επιτροπή αρνιόταν να υπογράψει το κείμενο για την απόδοση των χριστιανικών ναών στην Εκκλησία της Κύπρου. Απλώς θα έμενε ένα τεκμήριο στάσης, νοοτροπίας και συμπεριφοράς, που θα μας αποδείκνυε πολλά και διάφορα.

Τα ξανασκέφτηκα αυτά όταν πρόσφατα έγινε η δημόσια προσευχή των μουσουλμάνων στις πλατείες της Αθήνας. Ουδείς από τους δημοσιογράφους διανοήθηκε να ρωτήσει, τους απλούς πιστούς και, κυρίως,  τους πρωτεργάτες αυτής της εκδήλωσης, πώς στέκονται απέναντι στο θέμα της λεηλασίας και αρπαγής των εκκλησιών της Κύπρου, αν αισθάνονται ότι καταπατούνται τα θρησκευτικά αισθήματα άλλων ανθρώπων, αν έχουν κάτι να σχολιάσουν και να δηλώσουν. Ουδείς σκέφτηκε να οργανώσει μια έκθεση, μια τηλεοπτική εκπομπή και να τους καλέσει να εκφράσουν άποψη και κρίση, για τις λεηλατημένες εκκλησίες των κατεχομένων.

Είναι γνωστός ο επαρχιωτισμός των Αθηναίων διανοουμένων που καταναλώνουν μπροσούρες και συνθήματα από την Δυτική Ευρώπη. Μια βασική συνισταμένη  του συλλογικού βίου της Δυτικής Ευρώπης είναι η ενοχή για την αποικιοκρατία, γιατί πράγματι τα δυτικοευρωπαϊκά έθνη, για εκατοντάδες χρόνια, καταπίεσαν και εκμεταλλεύτηκαν με φρικτές και απάνθρωπες μεθόδους τις αποικίες τους, και αυτό τους έκανε να αντιμετωπίζουν τους προερχόμενους από τις πρώην αποικίες τους, ειδικά πριν οξυνθεί το θέμα της λαθρομετανάστευσης, με άλλο πνεύμα. Η Ελλάδα δεν είχε οποιαδήποτε αποικία, δεν κατέλαβε και δεν οικοδόμησε μηχανισμούς ελέγχου, εκμετάλλευσης, καταπίεσης και καταστολής σε χώρες της Αφροασίας ή της Λατινικής Αμερικής. Όμως τα διανοούμενα χωριατόπουλα της Αθήνας μιλούν και εκφράζονται λες και στο συλλογικό βίο της Ελλάδας υπάρχει η αποικιοκρατία και η καταπίεση των αποικιών. Πρόκειται για ενδεικτική στάση μιμητισμού, αποβλάκωσης και αλλοτρίωσης: να αισθάνεσαι με αισθήματα που δεν αντιστοιχούν με τις πραγματικές συνθήκες ύπαρξης του συλλογικού βίου. Οι Έλληνες, που μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα η πλειοψηφία τους ζούσε κάτω από το βάρβαρο καθεστώς της Τουρκοκρατίας, που υφίστατο καταπίεση, εκμετάλλευση, γενοκτονίες και εθνοκάθαρση, αισθάνονται λες και  είχαν υπό την αποικιοκρατική τους εξουσία το Κογκό ή την Αγκόλα ή τη Ροδεσία. Πρόκειται για ακραίο φαινόμενο χωριάτικης πνευματικής δουλοφροσύνης, για ακραίο φαινόμενο αλλοτρίωσης.

Θα συνεχίσουμε σ’ αυτό το θέμα. Όμως προς το παρόν αισθάνομαι έντονα την ανάγκη να δηλώσω ότι είμαι πλήρως αντίθετος όταν η οποιαδήποτε διαφωνία και στάση απέναντι στα αρνητικά της λαθρομετανάστευσης στρέφεται εναντίον των λαθρομεταναστών. Οι λαθρομετανάστες είναι οι πνιγμένοι και ο πνιγμένος από τα μαλλιά πιάνεται. Και όπου βρουν τρόπο να εισδύσουν και να δουλέψουν θα το κάνουν. Και η έκφραση αντίθεσης προς αυτούς αποτελεί και ένα είδος βολικής μαγκιάς, ή ακόμη, απλώς, εκτόνωσης αισθημάτων απέναντι στα αρνητικά της λαθρομετανάστευσης που δεν προάγει την πρέπουσα πολιτική πρακτική. Κάθε κριτική φωνή, κάθε έκφραση διαφωνίας, κάθε αντίθεση οικοδομεί πολιτική πρακτική και πολιτική νοοτροπία αν κατευθύνεται προς την κυβέρνηση και τις εντεταλμένες υπηρεσίες της. Αυτοί ψηφίζουν, αυτοί εφαρμόζουν (η δεν εφαρμόζουν) μέτρα, αυτοί είναι υπεύθυνοι, είτε γιατί δεν καταλαβαίνουν, είτε γιατί καταλαβαίνουν αλλά έχουν άλλα στο βάθος του μυαλού τους. Αυτοί πρέπει να πάρουν μέτρα ελέγχου, να αποτρέψουν την είσοδο, να εφαρμόσουν λογικές ένταξης των λαθρομεταναστών, να οικοδομήσουν θεσμούς εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας καθώς και γνώσης της κυπριακής ιστορίας, για να αισθανθούν οι μετανάστες το πελώριο έγκλημα εις βάρος της Κύπρου με την εισβολή της Τουρκίας το 1974. Εκεί, λοιπόν, στους κρατικούς φορείς και τα κόμματα εξουσίας θα πρέπει να κατευθύνονται τα βέλη και οι φωνές. Με άλλα λόγια δεν κατανοώ γιατί ο Φορέας εναντίον της λαθρομετανάστευσης ζήτησε από τους φίλους και τους οπαδούς του να πορευτούν στις γειτονιές των λαθρομεταναστών της Λάρνακας. Θα μπορούσε να τους ζητήσει να πορευτούν στο ΑΚΕΛ Λάρνακας (ή και στο ΔΗΚΟ). Αυτοί είναι εξουσία, αυτοί αποφασίζουν, αυτοί είναι υπεύθυνοι. Ζητώντας να οδεύσουν προς το ΑΚΕΛ Λάρνακας (ή και το ΔΗΚΟ) δημιουργούσαν τις προοπτικές για ορθή πολιτική πρακτική.

Ενενήντα οκτώ χρόνια από το ναυάγιο του «Τιτανικού»

Κλείνουν αυτές τις μέρες ενενήντα οκτώ χρόνια από το ναυάγιο του «Τιτανικού». Τη νύχτα της  14^ης προς τη 15^η Απριλίου του 1912, ύστερα από πρόσκρουση σε παγόβουνο, το θαυμαστό επίτευγμα της σύγχρονης, τότε, ναυπηγικής βυθίστηκε στην παγωμένη θάλασσα παίρνοντας στο βυθό και 1500 από τους 2200 επιβάτες του, σώθηκαν  μόνο 700, λιγότεροι από το ένα τρίτο.

Παρά τη χρονική απομάκρυνση, και ύστερα από τόσα άλλα πολύνεκρα ναυάγια, μερικές φορές πολυπληθέστερα, το θέμα του «Τιτανικού» εξακολουθεί να συγκινεί και οι συναισθηματικοί κραδασμοί που προκάλεσε δεν φαίνεται να καταλαγιάζουν. Δεκάδες βιβλία –μυθιστορήματα και χρονικά-, πληθώρα δημοσιογραφικών ερευνών και συνεντεύξεων με τους επιζήσαντες, αμέτρητες ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές κι ακόμα τέσσερις κινηματογραφικές μεταφορές της ιστορίας του ναυαγίου, πάντοτε εισπρακτικές επιτυχίες, επιβεβαιώνουν αυτή τη συγκίνηση. Πρέπει λοιπόν να συζητήσουμε το θέμα αυτό και να διαγράψουμε κάποιους λόγους που προκαλούν το ενδιαφέρον γι’ αυτή τη ναυτική τραγωδία που συνέβηκε πριν από ενενήντα οκτώ χρόνια.

Εν αρχή ην το όνομα: «Τιτανικός». Ένα επίθετο από τους Τιτάνες της ελληνικής μυθολογίας, που ήταν η προσωποποίηση των μεγάλων δυνάμεων. Στους αρχαίους Έλληνες, το επίθετο τιτανικός, σύμφωνα με το λεξικό  Liddell – Scott , σήμαινε: ο ανήκων ή αρμόζων στους Τιτάνες και μέχρι σήμερα το επίθετο αυτό όπως και τα παρόμοια (τιτάνιο έργο, τιτανώδης προσπάθεια) έχουν την έννοια του υπεράνθρωπου, του γιγαντιαίου και του μεγαλειώδους. Συναφές με το θέμα ήταν και το γενικότερο πνεύμα της εποχής. Που τόνιζε την αξία των μηχανών, με παιδικό ενθουσιασμό χαιρέτιζε κάθε καινούρια εφεύρεση, υπερεκθείαζε και ηρωοποιούσε τους μηχανολόγους – κατασκευαστές, είχε ένα ξέφρενο ρυθμό προβολής της δυνατότερης, ταχύτερης και μεγαλύτερης μηχανικής κατασκευής, πίστευε ότι με τα νέα επιτεύγματα των μηχανών η επικυριαρχία επί της φύσης ήταν πια αναμφισβήτητη. Μέσα σ’ αυτό το πνεύμα ήταν και η όλη διαφήμιση και προβολή του πλοίου. Ότι ήταν ένα θαύμα της ναυπηγικής τέχνης, πολυτελέστατο και ολόφωτο, με μηχανές πανίσχυρες και τέτοια κατασκευή που ήταν αβύθιστο κυριολεκτικά. Γι’ αυτό και η αδιαφορία της ιδιοκτήτριας εταιρείας στον εφοδιασμό του με όλες τις αναγκαίες ναυαγοσωστικές λέμβους, θεωρήθηκαν περιττές σε ένα αβύθιστο σκάφος.

Στο ναυάγιο του «Τιτανικού» ενυπήρχε λοιπόν το θέμα της ύβρης και της τιμωρίας της. Ο άνθρωπος ναυπηγούσε με έπαρση ένα πλοίο, μεγαλειώδες και επιβλητικό, που άρμοζε και ανήκε στους Τιτάνες. Στην επαφή και σύγκρουσή του με τα στοιχεία της φύσης ο «Τιτανικός» βυθίστηκε. Δεν θα μας συγκινούσε τόσο αν το πλοίο αυτό ονομαζόταν «Γλασκόβη» ή «Ελεονόρα Λίβιγκστον».

Ακόμη αυτή η θαυμαστή κατασκευή, ο μεγαλειώδης «Τιτανικός», χάνεται στο βυθό, στο πρώτο του, στο παρθενικό του, ταξίδι. Είναι ένα άλλο στοιχείο που φορτίζει έντονα συγκινησιακά την περίπτωση αυτού του ναυαγίου. Το γεγονός παραπέμπει σε εφηβική προσπάθεια που καταπίπτει άτυχη και θνησιγενής, συμπυκνώνει λοιπόν έναν πανίσχυρο και κοινό στους ανθρώπους συμβολισμό. Δεν θα μας συγκινούσε τόσο αν το ίδιο καράβι, ο «Τιτανικός», βυθιζόταν π.χ. τέσσερα χρόνια μετά την ναυπήγησή του, στο εικοστό πέμπτο ταξίδι του.

Υπάρχουν και άλλα που συντείνουν στο συγκινησιακό φορτισμό γύρω από το ναυάγιο αυτό. Στο πλοίο επέβαιναν κυρίως άνθρωποι των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων. Ο καλός κόσμος της Μπελ Εποκ. Πολλοί απ’ αυτούς δεν ταξίδευαν για οποιαδήποτε δουλειά, επιβιβάστηκαν για λόγους ψυχαγωγικούς, για να έχουν την ευκαιρία να ταξιδέψουν με αυτό το υπέροχο και δυνατό πλοίο στην πρώτη του διαδρομή. Όλες τις μέρες πριν από το ναυάγιο οι χώροι του πλοίου, πολυτελέστατοι και πάμφωτοι, ήσαν πλήρεις από επιδείξεις και εικόνες ομορφιάς, ωραίου γούστου, κομψών φορεμάτων, κατανάλωσης εύγεστων εδεσμάτων και ακριβών ποτών, με ορχήστρα και χορούς από ωραία ζευγάρια στην πίστα. Το βύθισμα του «Τιτανικού» ενέπνευσε και τον δικό μας Γιάννη Σκαρίμπα. Στο ποίημά του «Το πλοίο (Ο Τιτανικός)», που συμπεριλαμβάνεται στην ποιητική του συλλογή «Εαυτούληδες» (1950), υπάρχει έντονα αποτυπωμένη η ατμόσφαιρα αυτή. Στο «περήφανο πλοίο», με τα «ονείρου φώτα χρυσά» υπάρχει η «θεία ώρα» με τα βαλς στη σάλα, οι έξωμες μηλαίδες και τα ζεύγη που ωραία στροβιλίζονται, η μπάντα με την αιθέρια μέθη και η κυρία, η μοιραία και ωραία, με το βιβλίο στο χέρι και την πολυτέλεια να μελαγχολεί, ίσως από ανία, που πλησιάζει τον πλοίαρχο για να ρωτήσει και πληροφορηθεί το: «Μα βέβαια βυθιζόμεθα κυρία».

Ο ταξικά δομημένος κόσμος μας υπήρχε φυσικά και στο πλοίο αυτό, με τους επιβάτες της πρώτης και των κατώτερων θέσεων, με τις ανάλογες διακρίσεις, όμως δεν είναι καθόλου τυχαίο που  επικράτησε γενικότερα, για όλο το πλοίο, η ολόφωτη εικόνα της πρώτης θέσης, τουλάχιστον σ’ αυτή επιμένουν να εστιάζουν οι σχετικές κινηματογραφικές ταινίες.

Λευκοί, λοιπόν, των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων, σ’ ένα πολυτελέστατο πλοίο που θεωρείται αβύθιστο και  που ενώνει τις πιο δυνατές και εκσυγχρονισμένες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής, την Αγγλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, διαπλέουν τον Ατλαντικό, σ’ ένα ταξίδι ευημερίας και ευωχίας κι αυτό το ταξίδι τους εξελίσσεται σε διάπλευση της Αχερουσίας. Ένα πλοίο με πολυπληθέστερους μετανάστες, στρατιώτες, πρόσφυγες ή δούλους που ναυαγεί π.χ. στη γραμμή Ινδίας – Ιάβας δεν προκαλεί αυτή την αντίστιξη ευτυχίας και κατάρρευσής της που δημιουργεί στην περίπτωση του «Τιτανικού» η συναισθηματική μας παιδεία.

Μερικοί διαβλέπουν έναν ταξικό ανταγωνισμό στη συνεχή ενασχόληση και επιστροφή στο ναυάγιο του «Τιτανικού». Μια ταξική χαιρεκακία για το βύθισμα του «καλού κόσμου». Μπορεί να ενυπάρχει αυτό, όμως το κυριότερο βρίσκεται στην αντίθετη πλευρά, στην ταύτιση της πλατιάς μάζας των ανθρώπων με τον κόσμο αυτό. Κάτι ξέρει το Χόλυγουντ που συνήθως επιμένει στις ταινίες του σε ιστορίες που εξελίσσονται στους κύκλους των ανωτέρων κοινωνικών στρωμάτων ενώ προσβλέπει στα εισιτήρια μιας πελατείας που προέρχεται από τα πολυπληθέστερα κατώτερα στρώματα.

Οι πλατιές λοιπόν μάζες του κόσμου, με τα καθημερινά αγχώδη και ανιαρά, που ζουν μικροζημιές και μικροκέρδη συμψηφίζοντας, βλέπουν τον κόσμο, με τον οποίον αρέσκονται να ταυτίζονται, σε μια κρίσιμη στιγμή που υπερβαίνει το συνηθισμένο. Ο κόσμος αυτός του «Τιτανικού» βρέθηκε σε ένα οριακό σημείο και η ψαλίδα της μικροψυχίας και της μεγαλοψυχίας άνοιξε με μεγάλο άνοιγμα διαφοράς. Έχουν καταγραφεί συγκλονιστικές περιπτώσεις θάρρους και ηρωισμού καθώς και άλλες αποτρόπαιες περιπτώσεις μικρότητας. Άντρες που προσπάθησαν να εξαγοράσουν αξιωματούχους του πληρώματος ή ντύθηκαν γυναικεία για να επιβιβαστούν στις βάρκες διάσωσης μαζί με τα γυναικόπαιδα, κι άλλοι που επιτελούσαν το καθήκον τους με συνέπεια, γνωρίζοντας ότι σε λίγη ώρα θα ήσαν νεκροί. Άλλοι που κυριεύτηκαν από τον πανικό κι άλλοι που αντιμετώπισαν τον επικείμενο θάνατό τους με τη μεγαλύτερη ηρεμία και αξιοπρέπεια. Σε όλες τις μαρτυρίες των επιζώντων αναφέρεται η συγκλονιστική στάση της ορχήστρας που μέσα στο χάος της καταβύθισης εξακολουθούσε να παίζει για να βοηθήσει στην κατάπνιξη του πανικού.

Πριν κλείσουμε να αναφέρουμε ακόμη κάτι που φορτίζει πιο έντονα την υπόθεση αυτή: Το θέμα της συγκυρίας και των πιθανοτήτων. Όπως ήταν ναυπηγημένος ο «Τιτανικός», ακόμη και αν τρυπούσαν τέσσερα από τα στεγανά διαμερίσματά του, θα παρέμενε αβύθιστος. Το παγόβουνο με το οποίο συγκρούστηκε του τρύπησε πέντε. Έτσι το βύθισμα του πλοίου ήταν αναπότρεπτο. Το πώς προκλήθηκε η σύγκρουση με το παγόβουνο και, κυρίως, η ρήξη των πέντε στεγανών διαμερισμάτων, αποτελεί μια συσσώρευση συμπτώσεων εκπληκτική (η ταχύτητα του πλοίου, η απόσταση του παγόβουνου, οι μοίρες της στροφής για αποφυγή του κ.λπ.). Ένας από τους παράγοντες αυτούς να αλλοιωνόταν, για μερικά εκατοστά του μέτρου, για μερικά δέκατα του δευτερολέπτου, το πλοίο θα σωζόταν. Όπως τονίστηκε, πολύ παραστατικά, ακόμη κι αν προκαλούσαμε, με το ίδιο παγόβουνο, σύγκρουση χιλίων άλλων πλοίων, της ίδιας κατασκευής με τον «Τιτανικό», αποκλείεται να συνέπιπταν όλες μαζί οι ατυχείς συγκυρίες και να υπήρχε άλλη περίπτωση βύθισης.

Ο «Τιτανικός» με τη βύθισή του ανασύρει στην επιφάνεια θεμελιώδεις συμβολισμούς και βασικά  μοτίβα της ανθρώπινης τραγικής περιπέτειας.

Σχόλιο – Παρέμβαση Νέαρχου:

Το ναυάγιο του Τιτανικού βάζει ακόμα ένα ερώτημα που το φεμινιστικό κίνημα καλείται να απαντήσει. Η παλαιά κοινωνία, δημιουργώντας το σύστημα αξιών της, έβαλε ως πρωταρχική τη σωτηρία της γυναίκας, γιατί ήταν ο φορέας της ζωής. Στο ναυάγιο του Τιτανικού επιβιβάστηκαν στις ναυαγοσωστικές λέμβους πρώτα τα παιδιά και οι γυναίκες, ύστερα λίγοι άνδρες κι όσοι άνδρες περίσσευαν έμειναν στο σκάφος περιμένοντας τον σίγουρο θάνατό τους. Σε παρόμοια περίπτωση ναυαγίου θα αρνούνταν σήμερα οι φεμινίστριες την πρωτοκαθεδρία στη σωτηρία και θα απαιτούσαν τον δημοκρατικό τρόπο διαχείρισης της υπόθεσης και το πρόταγμα  της ισότητας;

Με άλλα λόγια: στην προτροπή να επιβιβαστούν πρώτα οι γυναίκες θα αρνούνταν και θα κατηγορούσαν για φαλλοκρατισμό προτείνοντας την ισότητα στη σωτηρία; Δηλαδή όσοι θα σωθούν, όσοι άνδρες και όσες γυναίκες, να αποφασιζόταν από σχετική κλήρωση; Ερωτώ.

Το ανθρώπινο κορμί και η αντίθεση περιφέρειας και μητρόπολης

Η εκμετάλλευση και η εξάρτηση των φτωχών και αδύνατων χωρών της περιφέρειας έχει αρκούντως μελετηθεί από τους προηγούμενους αιώνες. Έχουν ακόμη υποδειχθεί και τονιστεί αρκετά οι συνεχώς μετεξελισσόμενες μορφές που παίρνει αυτή η άνιση σχέση μεταξύ της δυνατής μητρόπολης και της αδύνατης περιφέρειας, συνήθως από τις κραυγαλέες και άμεσες  (δουλεμπόριο, λεηλασίες, αποικιοκρατία) σε έμμεσες και πιο ραφιναρισμένες (δημιουργία εξαρτημένης ελίτ, εξαναγκασμός στη μονοκαλλιέργεια, μετανάστευση εγκεφάλων, υπερχρέωση, κ.λπ.). Σημαντικό για την κατανόηση αυτού του πλέγματος αποτελεί και η πολιτική και πολιτιστική εξάρτηση που φτάνει ακόμη και στο καίριο θέμα του ερωτικού πλησιάσματος. Ο Ε. Κλήβερ στο βιβλίο του «Ψυχή στον πάγο» θα σημειώσει για τους «τριτοκοσμικούς της μητρόπολης», τους νέγρους φυλακισμένους που δεν έχουν ούτε μια φωτογραφία νέγρας γυναίκας στο κελί τους –μόνο λευκές σε πικάντικες στάσεις- και ο Φ. Φανόν στους «Κολασμένους της γης» θα περιγράψει τη συνεχή ερωτική φαντασίωση του αποικιοκρατούμενου με τη λευκή γυναίκα του αποικιοκράτη.

Τελευταία, το φαινόμενο της εξάρτησης άρχισε να εμφανίζεται και σε ένα θεμελιώδες θέμα: το κορμί. Ειδήσεις που καταφθάνουν τακτικά συνθέτουν ένα καινούργιο πλέγμα εξάρτησης και επιβολής, αλλοτρίωσης και πειθαναγκασμού.  Η ανάπτυξη της ιατρικής επιστήμης και οι νέες δυνατότητες θεραπείας που δημιουργήθηκαν με τις μεταμοσχεύσεις ανθρωπίνων οργάνων εδραιώνουν τα παλιά σύνορα και αναπαράγουν τους όρους ύπαρξης δυνατού εκμεταλλευτικού κέντρου και αδύνατης εκμεταλλευόμενης περιφέρειας και στο χώρο της υγείας και της ιατρικής.

Οι ιατρικές ανάγκες των αναπτυγμένων κρατών χρειάζονται νεφρούς, κερατοειδείς χιτώνες και άλλα ανθρώπινα μέλη κυρίως για τα μεσαία και ανώτερα στρώματα. Οι ανάγκες τους δεν μπορούν να ικανοποιηθούν από τα εθελοντικά και τα πτωματικά μοσχεύματα που μπορεί να  δώσει η εσωτερική προσφορά. Έτσι ο μόνος χώρος που μπορούν να στραφούν για ικανοποίηση των αναγκών τους είναι ο τρίτος κόσμος. Μηχανισμοί και κυκλώματα έχουν λοιπόν δημιουργηθεί που διεκπεραιώνουν αυτή την εργασία που αποφέρει ανυπολόγιστα κέρδη. Διάφορες πηγές αναφέρουν συσσώρευση ανθρωπίνων οργάνων από εκτελεσθέντες και από ετοιμοθάνατους ασθενείς των τριτοκοσμικών νοσοκομείων. Το πιο αποτρόπαιο, δημοσιεύματα καταγγέλλουν  αναγκαστικές αφαιρέσεις οργάνων από απαχθέντες που δολοφονούνται. Αυτό όμως που έχει αναπτυχθεί σημαντικά είναι η επί πληρωμή προσφορά από τα πτωχά κοινωνικά στρώματα. Έτσι πολλοί οικογενειάρχες δίνουν ένα νεφρό ή τον κερατοειδή χιτώνα, για ένα ποσό που θα σώσει την οικογένειά τους από την εξαθλίωση, τουλάχιστο για μερικά χρόνια. Η αμοιβή σε σχέση με τους μισθούς της μητρόπολης δεν είναι πολύ σημαντική, για τα μάτια των λιμοκτονούντων κατοίκων των φτωχών χωρών φαίνεται αρκούντως ικανοποιητική αν όχι σαν ευεργεσία.

Σε άψογες λοιπόν ιατρικές συσκευασίες προωθούνται τα ανθρώπινα μέλη για τις μεταμοσχεύσεις της μητρόπολης που, εκτός από πλούτη, πρώτες ύλες και άλλα αγαθά, συσσωρεύει τώρα και υγιή ανθρώπινα μέλη.

Την ίδια ώρα που γίνονται όλα αυτά μια άλλη καταστροφή κορμιών επιτελείται. Η κυρίαρχη εικόνα που εξακτινώνεται από τη Μητρόπολη μεταφέρει γραμμές κοινωνική συμπεριφοράς, παράγει γνώσεις και γνώμες για τον κόσμο μας, δημιουργεί αξίες και πρότυπα. Η μη ταύτιση με την κυρίαρχη εικόνα προκαλεί πια αισθήματα μειονεξίας. Παλαιότερα αναφέρθηκαν  μάλιστα αρκετές περιπτώσεις νέγρων που με διάφορα ύποπτα χημικά παρασκευάσματα προσπάθησαν να απαλύνουν τη σκληρότητα των σγουρών μαλλιών τους ή το έντονο χρώμα του κορμιού τους δημιουργώντας στην καλύτερη περίπτωση ένα είδος αλφισμού στο δέρμα.

Το φαινόμενο αυτό συνεχίζεται σήμερα με τις γυναίκες της κίτρινης φυλής, στην περιοχή της Άπω Ανατολής, που θέλοντας να μοιάσουν με το αμερικανικό σωματικό πρότυπο εγχειρίζουν τα μάτια τους για να απαλλαγούν από τα φυλετικά γνωρίσματά τους (βλεφαρική σχισμή που βρίσκεται χαμηλά και συχνά έχει λοξή θέση σχηματίζοντας πολλές φορές μια πτυχή γνωστή ως «μογγολική πτυχή») για να αποκτήσουν παρόμοια με τις Αμερικανίδες ηθοποιούς αμυγδαλωτά μάτια. Το πιο συγκλονιστικό. Στην Κίνα αρκετές γυναίκες καταφεύγουν στους γιατρούς που, αφού τους πριονίσουν τα κόκαλα του ποδιού, τοποθετούν ένα μικρό μεταλλικό συμπλήρωμα που τους προσθέτει πέντε περίπου πόντους ύψος για να πλησιάσουν το πρότυπο των δυτικών γυναικών.

Γνωρίσματα του κορμιού που θεμελιώθηκαν ύστερα από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια φυλογένεσης, που ενυπάρχουν ως ταυτότητα από την πρώτη στιγμή της οντογένεσης, περιφρονούνται και  παραμερίζονται για να εναρμονιστούν με το κυρίαρχο πρότυπο. Το κυριότερο φυσικά στο θέμα αυτό δεν είναι οι περιπτώσεις αυτές που παραμένουν τάσεις μιας μειοψηφίας, αλλά οι στάσεις και κινήσεις και νοοτροπίες του κορμιού, οι οσμές και εμφανίσεις του που πρέπει να συνάδουν με την εικόνα που προέρχεται από το κέντρο.

Ακόμα και ο χώρος του κορμιού διατρέχεται λοιπόν από τη βασική αντίθεση που κινεί τις εξελίξεις του πλανήτη μας. Η ισχυρή μητρόπολη λεηλατεί τα εύρωστα μέλη των κορμιών της περιφέρειας και εξακτινώνει προς την περιφέρεια την εικόνα και την ιδεολογία της. Εισάγει το άμεσο της ζωής και εξάγει το έμμεσο του αλλοτριωτικού προτύπου. Σπέρνει εικόνες και θερίζει κορμιά.

ΕΞΙ (ΚΑΙ ΕΝΑ) ΣΧΟΛΙΑ

1. ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ

Ξανακούω σήμερα Κάκια Μένδρη και Δανάη, το “Αν ερχόσουν για λίγο”, τα “Μαραμένα τα γιούλια κι οι βιόλες”,  “Ήρθες αργά”,  “Δυο πράσινα μάτια”, “Παπαρούνα” και άλλα πολλά. Και μου αρέσουν.

Όταν ήμασταν νέοι, αυτά τα άκουγαν οι παλιοί και οι ξεπερασμένοι, που τους θεωρούσαμε  παλιομοδίτες, με παρωχημένες ευαισθησίες και παρελθοντολογικές εμμονές -εμείς είχαμε προσχωρήσει σε ένα άλλο στρατόπεδο εντελώς διακριτό, ήταν το στρατόπεδο των νέων μιας άλλης μουσικής, με τα μακριά μαλλιά, τα μπλου τζην, με ξεχωριστή νοοτροπία και ιδεολογία, είμασταν τα παιδιά των λουλουδιών, του Give peace a chance, με διαφορετικές αξίες, εκτός εξουσίας, εκτός κατεστημένου.

Στην εποχή της νεότητάς μας η αιχμή της ρήξης ήταν η επιλογή της μουσικής, τα τραγούδια και το είδος της μουσικής που άκουγες σήμαιναν ένα σύνολο με στάσεις και επιλογές διαφορετικές, ακόμη σήμαινε ένταξη σε ένα στρατόπεδο εντελώς αντίθετο με το άλλο στρατόπεδο, του κατεστημένου και των μεγάλων, που δεν ανεχόταν καν τη μουσική μας, που χαρακτηριζόταν από άλλες, διαφορετικές μουσικές επιλογές και κοινωνικές αξίες.

Τώρα η γενιά που άκουγε Μπητλς και ροκ και Ρόλλιγκ Στόουνς μεγάλωσε και έχει γίνει κυβέρνηση και εξουσία, οι νέοι του 60 και 70 είναι διευθυντές και ανακριτές με μπλου τζην – βασανιστές, δήμιοι, άνθρωποι της καταστολής με ακροάσεις ροκ.

Όλα άλλαξαν για να παραμείνουν τα ίδια.

Το γεγονός ότι η ροκ μουσική έχασε τις παλιές, και εύκολες, ηλικιακές, κοινωνικές και ιδεολογικές ταυτίσεις και οριοθετήσεις της, μας απελευθέρωσε και στον τρόπο που κοιτάζουμε και άλλα μουσικά είδη. Πολλοί θα πούνε  ότι αποτελεί φαινόμενο ανθρώπων που μεγαλώσανε, έγιναν πια κι αυτοί ηλικιωμένοι, άλλοι θα αντιτείνουν ότι ξαναβρίσκουν τον παλιό εαυτό της αμφισβήτησης, αμβισβητώντας τώρα  την αμφισβήτηση που έγινε το σημερινό καθεστώς, πάντως τα τραγούδια αυτά τα παλιά, της Δανάης και της Κάκιας Μένδρη, τα ξανακούμε πια χωρίς της παλιές κατατάξεις, χωρίς τις παλιές κοινωνικές και ηλικιακές προκαταλήψεις και εντάξεις, μόνο για την ευαισθησία και την ποιότητά τους. Και αρκετά περνούν τη δοκιμασία, αποδεικνύονται ότι ακτινοβολούν μέσα στην ποιότητά τους, πιστοποιούν ότι επενεργούν στην ευαισθησία μας και σήμερα.

2) Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ

Είναι, πια, σε αρκετές παραλίες της Κύπρου, υπό απαγόρευση η ονειροπόληση, η εμπιστευτική συζήτηση μεταξύ φίλων και η εν εξομολογήσει εκδίπλωση του εαυτού, ο υπνάκος κάτω από την ομπρέλα, το διάβασμα ενός βιβλίου, η αναπόληση, ο ρομαντισμός και η ρέμβη. Νέα ήθη άρχισαν να επικρατούν. Αναφέρομαι στα παραλιακά κέντρα που εγκαθιστούν ακριβά μεγάφωνα, τελευταίας τεχνολογίας, για να παίζουν μουσική στη διαπασών (και τι είδους μουσική, τη χειρότερη), συνεχώς από το πρωί μέχρι να αδειάσει εντελώς η παραλία.

Πια δεν μπορείς να αποκοπείς και να  μείνεις μόνο σου ή με την παρέα σου. Η συνεχής εκπομπή μουσικής μετατρέπει την παραλία σε τόπο οχλαγωγίας και φασαρίας. Το φαινόμενο απλώνεται συνεχώς σε όλες σχεδόν τις παραλίες της Λάρνακας, της Λεμεσού και της Αγίας Νάπας.

Με ποιο δικαίωμα όμως μερικοί καταστρέφουν την ησυχία και την ατμόσφαιρα στην παραλία. Με ποιο δικαίωμα βομβαρδίζουν όλους τους λουόμενους, πολλές φορές σε απόσταση τριακοσίων μέτρων μακριά από το κέντρο τους. Αν θέλουν να βάλουν μουσική ας βάλουν μόνο για τους πελάτες τους, να ακούγεται μόνο στο μαγαζί τους.

Η λογική του συστήματος είναι απλή: Ουδείς μπορεί, πια, να διαφύγει. Και η παραλία και η εξοχή γίνεται αστυκό περιβάλλον, για να υπάρχεις πρέπει να καταναλώνεις (εδέσματα, ποτά), να είσαι ενταγμένος σε ένα δίχτυ ακροάσεων, στάσεων και συμπεριφορών που δεν επιτρέπουν την προσφυγή στον εαυτόν. “Εδιζησάμην εμεωυτόν” είπε ο μεγάλος Εφέσιος, ο Ηράκλειτος ο Σκοτεινός [=αναζήτησα, έψαξα, εξέτασα τον εαυτό μου]. Και η παραλία, παλιά, προσφερόταν για την αναζήτηση, την αναπόληση, τη στενή παρέα, τη ρέμβη κοιτάζοντας τη θάλασσα, ακούγοντας τον φλοίσβο, παρακολουθώντας τα κύματα. Τώρα είσαι, συνεχώς, δικτυωμένος, για τη μετατροπή σου σε ένα ασπόνδυλο καταναλωτικό μαλάκιο, που θα υποδύεσαι  ότι συνεχώς διασκεδάζεις, κατ’ ακρίβεια διαρκώς χαζοχαρούμενος, χωρίς Μνήμη, Ιστορία και Ύπαρξη.

3. ΤΟ ΚΤΊΣΙΜΟ ΣΤΙΣ ΚΟΡΥΦΟΓΡΑΜΜΈΣ

Η κατάσταση αυτή στην Κύπρο οδηγείται προς το χειρότερο. Παντού αρχίζουν να οικοδομούνται κτήρια και οικοδομικά συγκροτήματα, κυρίως τουριστικά, στις κορυφογραμμές των υψωμάτων και των βουνών. Αλλού αυτό απαγορεύεται αυστηρά. Γιατί η οικοδόμηση επί των κορυφογραμμών μετατρέπει το φυσικό περιβάλλον σε ανθυπολεπτομέρεια του χώρου, η φύση συνθλίβεται ανάμεσα σε δυο λωρίδες του κτιστού περιβάλλοντος, ανάμεσα στην πεδινή με τους δρόμους και τα άλλα σπίτια, και εκείνη επί των κορυφογραμμών. Ανάμεσα στα δυο, στην πλαγιά, ξεπροβάλλει το φτωχικό, πια, φυσικό περιβάλλον σαν λεπτομέρεια του χώρου.

Για όσους βλέπουν τα πράγματα ως θέμα εξόδων και κερδών ας συνυπολογίσουν και το κοινωνικό κόστος, λόγω της νέας μείωσης του φυσικού περιβάλλοντος. Τα έξοδα που θα δίδει αυτή η κοινωνία στις ψυχικές παθήσεις και άλλα νοσήματα.

Αλλού, απαγορεύοντας το χτίσιμο επί των κορυφογραμμών αφήνουν το φυσικό περιβάλλον να αποτελεί επιστέγασμα της θέας. Το μάτι αφήνει το κτιστό περιβάλλον που βρίσκεται στην πεδιάδα και στους πρόποδες του βουνού, αγκαλιάζει το φυσικό περιβάλλον που απλώνεται από τις πλαγιές μέχρι τις κορυφές, και μετά τον ουρανό.

Τώρα το μάτι αρχίζει και τελειώνει με το κτιστό και κατασκευασμένο. Χωρίς ανατάσεις και ανάσα πια, η σύγχρονη σχιζοφρένεια θα απλωθεί και άλλο.

4. ΣΠΑΣΤΕ ΤΙΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ

Ας δημιουργήσουμε ένα κίνημα με τίτλο “Σπάστε τις αλυσίδες”. Που σημαίνει να αποφεύγουμε κάθε κατάστημα, κάθε ξενοδοχείο, κάθε υπηρεσία που εντάσσεται σε σχετική αλυσίδα.

Δυστυχώς δεν βλέπουμε τις υπόγειες και εμφανείς προεκτάσεις των νέων φαινομένων. Όταν ανακοινώνεται ότι με τον ίδιο τίτλο, κάτω από την ίδια ομπρέλα και τον ίδιο μηχανισμό, συστοιχίζονται 15 χιλιάδες, και άλλες φορές περισσότερα, καταστήματα, υπηρεσίες, ξενοδοχεία κ.λπ., σε όλο τον πλανήτη, δεν κατανοούμε ότι προάγεται μια νέα νοοτροπία υπερσυγκεντρωτισμού, δημιουργείται μια νέα εξουσία, ένας νέος μηχανισμός ελέγχου, που αφήνει ένα σημαντικό πλεόνασμα για την άσκηση βίας και πειθαναγκασμού, π.χ. που αυξάνει τις άχρηστες, κοινωνικά, δαπάνες της διαφήμισης. Ότι προάγεται η μαζικοποίηση, η δημιουργία της ανώνυμης καταναλωτικής μάζας, των τυφλά οδηγούμενων κοινωνικών συνόλων που δεν επιλέγουν, τρέχουν προς αυτό που τα κατευθύνουν.

Τα καταστήματα που είναι μόνα τους ας αναρτήσουν μια επιγραφή με σπασμένη αλυσίδα που θα δηλώνει ότι είναι μοναδικά και χωρίς άλλες εξαρτήσεις, συνδέσεις και διαπλοκές.

Κάθε μοναχική ταβέρνα, καφενείο, καφετέρια, ζαχαροπλαστείο, ξενοδοχείο, κάθε κέντρο και κατάστημα που στηρίζεται στη ζέση και το ενδιαφέρον του ιδρυτή, δημιουργού και ιδιοκτήτη του, που δεν εμπλέκεται στον σχετικό παγκόσμιο μηχανισμό ελέγχου, εξουσίας και καθοδήγησης, ας προχωρήσει και ας τονίσει με περηφάνια τη διάκριση: ότι εμείς λειτουργούμε ως ελεύθερη και ανεξάρτητη μονάδα.

Με μόνη άλλη προϋπόθεση ότι τα προϊόντα τους, οι υπηρεσίες που παρέχουν, είναι ισάξιες ή και καλύτερες από αυτά των ενταγμένων στις παγκοσμιοποιημένες αλυσίδες.

5. Ο »ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ» ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΤΡΑΓΕΛΑΦΙΚΑ

Πράγματι ο Μπαχ ανατρέπει όλη τη φιλολογία για τον δαιμονισμένο καλλιτέχνη που ζει μια σπάταλη ζωή κι απ’ αυτή τη σπατάλη κερδίζει η Τέχνη του. Ο Μπαχ με πολυμελή οικογένεια, με τα παιδιά να τσιρίζουν δίπλα του, μέσα στις περιπλοκές της ζωής, των επαγγελματικών του υποχρεώσεων  και των οικογενειακών του αναγκών προς το ζην, καθόταν στο τραπέζι του ή έπαιρνε το μουσικό του όργανο και έγραφε/έπαιζε αριστουργήματα, ήταν και είναι “κινούμενα Ιμαλάια” της μουσικής.

Γιατί από τον δέκατο όγδοο αιώνα αρχίζει αυτή η ιδεολογική ψευδοκατασκευή για τον συγγραφέα και καλλιτέχνη τον “εκτός”, που ζει πέραν ορίων και όρων, σε διαρκή κρημνοβασία και γίνεται μεγάλος απ’ αυτό τον λόγο. Αλκοόλ, κάπνισμα, ξενύχτι, ναρκωτικά, σεξομανία και άλλα πολλά, δήθεν για να καταλάβει τον κόσμο ο συγγραφέας και να τον αποδώσει. Όλη αυτή η φιλολογία για πέραν και πάνω από δεδομένα, για τον αμαρτωλό και καταραμένο καλλιτέχνη, δεν είναι παρά μια σκευωρία του συστήματος, που προάγει μια δήθεν ανατρεπτική και δήθεν κατεδαφιστική στάση, ενώ απλώς επικυρώνει τον σεβασμό στην υπεραξία.

Αυτό μου θυμίζει τις γκόμενες από το χωριό που όταν φτάνουν στην πόλη πρέπει να πιουν και μερικά ποτηράκια για να αφαιρέσουν το τελευταίο τους εσώρουχο. Οι μεγάλες γκόμενες είναι έτοιμες όταν πρέπει, ανεξάρτητα από τα προσθετικά και τα πλαίσια, τα διακοσμητικά και τα συνοδευτικά. Και οι μεγάλοι λογοτέχνες/καλλιτέχνες είναι έτοιμοι να φτάσουν με την εσωτερική τους δύναμη, με το ταλέντο τους, τη νοητική τους εμβέλεια και τη νοητική τους ελευθερία, στη μέθη την πνευματική που όλα τα συμπεριλαμβάνει, που ενσωματώνει όλο το σύμπαν μέσα τους,  και δεν χρειάζονται  διάφορα τεχνικά σκευάσματα και έξωθεν ενισχύσεις.

6.  ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΖΩΗ

Ο Ουίλιαμ Χόλντεν, ο Πάικ της Άγριας Συμμορίας, ο άνθρωπος που είπε στην ταινία το λυτρωτικό «let’s go», για την απελευθέρωση του Άνχελ [και την κάθε είδους απελευθέρωση], πέθανε στη μοναξιά του Χόλιγουντ. Το πτώμα του βρέθηκε στο διαμέρισμα του να όζει, μέρες πολλές μετά τον θάνατο του, γύρω του πολλά άδεια μπουκάλια ουίσκι.

Η Άγρια Συμμορία, 40 χρόνια μετά την προβολή της, παραμένει νεόκοπο νόμισμα.

7. Η ΚΥΠΡΟΣ ΠΟΥ ΕΠΙΜΕΝΕΙ ΟΡΘΙΑ ΚΑΙ ΖΩΝΤΑΝΗ

Επειδή στο ιστολόγιο γράφτηκαν αρκετά που συσχετίζονται με τον κινηματογράφο (Νονός του Κόπολα, Άγρια συμμορία του Πέκινπα, Οι αδιάφθοροι του Ντε Πάλμα), ο Σωτήρης Ραπτόπουλος μας έστειλε ένα σχόλιο για την Κύπρο, που το ανεβάζουμε εδώ, σε καίρια θέση, γιατί είναι καίριο. Τονίζοντας ότι με νύχια και με δόντια θα κρατήσουμε την Κύπρο ζωντανή και στη νέα επέλαση των θανατόπνοων, παλαιοανανικών και νεοανανικών, που αρχίζει σε λίγο.

Το σχόλιο του Σωτήρη Ραπτόπουλου τώρα:

…Το Κυπριακό μού  φέρνει συχνά στον νού μια άλλη ταινία του αμερικανικού κινηματογράφου, η «ΑΠΌΔΡΑΣΗ ΑΠΌ ΤΗ ΝΈΑ ΥΌΡΚΗ». Οι παλαιοί σύντροφοι του κεντρικού ήρωα, του Σνέηκ Πλίσκεν, έχουν μία πανομοιότυπη αρχική αντίδραση μόλις τον συναντούν: «Μα καλά, νόμιζα ότι εσύ ήσουν νεκρός!». Η Κύπρος, λοιπόν, «‘ώφειλε» να είναι νεκρή και εσποδωμένη από καιρό, η παρουσία της «μπερδεύει» τα πράγματα στην παγκόσμια συμφωνία…

8. ΚΙΒΩΤΟΣ ΚΑΙ ΚΙΒΩΤΙΟ

Η κιβωτός του Νώε ήταν μια σχεδία που μετέφερε τη ζωή, έπλεε για τη σωτηρία της ζωής. Το Κιβώτιο του Άρη Αλεξένδρου μετέφερε το κενό, τον θάνατο. Με το θέμα του κρατουμένου που δεν ξέρει που απευθύνεται, γράφει συνεχώς για την ιστορία του κιβωτίου και τη δική του διαδρομή και επειδή δεν υπάρχει ανταπόκριση από την αντίπερα όχθη των ανακριτικών αρχών ξαναγράφει την κατάθεσητου δίνοντας νέες διαστάσεις. Αυτά μου τα θύμισε ξανά οι δύο επιστολές του Μάριου μαρκοβίτη προς τον Στάλιν που τις γράφει μέσα στις φυλακές Μπουτίρκα. (Αρχειοτάξιο, Αθήνα, Οκτώβριος 2012, σ. 174-181. Δεν είμαι εχθρός του λαού, τονίζει στην επιστολή του ο Μαρκοβίτης. Άνθρωπος του κομμουνιστικού κινήματος, με δράση και πίστη, καταδικασμένος σε θάνατο στην Ελλάδα, μεταβαίνει στη Σοβιετική Ένωση

Ο «ΝΟΝΟΣ» ΤΟΥ ΚΟΠΟΛΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Στον «Νονό»του Κόπολα, που όλοι οι εχέφρονες και νουνεχείς φιλμοκριτικοί του κόσμου τον κατατάσσουν ανάμεσα στις πρώτες δέκα ταινίες όλης της ανθρωπότητας, υπάρχει μια πλήρως αποκαλυπτική και συμπυκνωμένη, στις συμβολιστικές παραδηλώσεις της, σκηνή. Μετά το θάνατο του πατέρα του (Μάρλον Μπράντο) ο γιος του και διάδοχός του στην ηγεσία της μαφιόζικης οικογένειας Μάικλ (Αλ Πατσίνο) πρόκειται να βαφτίσει το παιδί της αδελφής του. Γίνονται όλα τα σχετικά και αρχίζει το μυστήριο μέσα στην εκκλησία. Ο ιερέας, σύμφωνα με την τάξη και ακολουθία του βαπτίσματος, ρωτά τον νονό του παιδιού.

-Μάικλ Κορλεόνε, πιστεύεις στον Θεό;

-Πιστεύω, απαντά ο νονός του παιδιού και νονός της οικογένειας της Μαφίας.

Την ίδια ώρα, η ταινία μας δείχνει την προετοιμασία των εκτελεστών που θα καθαρίσουν κάθε αντίπαλό του, γιατί ο Μάικλ Κορλεόνε έχει οργανώσει την εκτέλεσή τους κατά τη διάρκεια του μυστηρίου, την ώρα που δεν το περίμεναν.

Το μυστήριο της βάπτισης συνεχίζεται.

-Μάικλ Κορλεόνε, συνετάξω τω Χριστώ;

-Συνεταξάμην.

Ήδη ξεκινούν οι πρώτοι εκτελεστές.

-Απετάξω τω Σατανά;

-Απεταξάμην.

Συνεχίζουν οι οργανωμένες και εν ψυχρώ εκτελέσεις των αντιπάλων.

-Και αποκηρύσσεις τα έργα του Διαβόλου;

-Τα αποκηρύσσω.

Το μακελειό συνεχίζεται και οι αντίπαλοι πέφτουν κάτω.

-Και τη ματαιότητα του κόσμου αυτού;

-Ναι την αποκηρύσσω.

Ήδη οι εχθροί έχουν εξοντωθεί όλοι, την ώρα της βάπτισης, και τα σχέδια του Νονού Μάικλ Κορλεόνε έχουν πραγματοποιηθεί με επιτυχία: Ουδείς αντίπαλός του έχει επιβιώσει. Σ’ αυτή τη σκηνή, ο ιδιοφυής σκηνοθέτης Κόπολα μας απέδειξε περίτρανα το βαθύτερο πρόσωπο της Αμερικής, ότι πίσω από τη βιτρίνα και την ομολογία χριστιανικής πίστης υπάρχει η πραγματική Αμερική, της βίας, της δύναμης και του αίματος.

Τα ίδια έγιναν και στο θέμα της ευρωπαϊκής προοπτικής της Κύπρου. Ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το βάπτισμα της Κύπρου στο νερό της ευρωπαϊκής κολυμβήθρας. Όλοι μαζεύτηκαν για να βαπτίσουν το νέο ευρωπαϊκό βρέφος, δίπλα του οι νονοί του, δηλαδή  οι εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων και άλλοι πολλοί, πρόεδροι και υπουργοί, διαχειριστές της πολιτικής ζωής του τόπου.

Πιστεύετε στην Ενωμένη Ευρώπη και στις αξίες της;

Πιστεύω, δήλωσαν όλοι εν χορώ.

Ήδη είχαν φύγει οι πρώτοι απεσταλμένοι οι οποίοι, στα διάφορα διαβούλια και συναντήσεις, τόνιζαν ότι στην Κύπρο και στο Κυπριακό μπορούμε να κάνουμε εκπτώσεις που καταστρατηγούν τις ευρωπαϊκές αξίες, εμείς οι Κύπριοι είμαστε διαλλακτικοί άνθρωποι.

-Συντάσσεστε με το ευρωπαϊκό κεκτημένο;

-Συνεταξάμην, απάντησαν, στεντορεία τη φωνή,  οι Κύπριοι πολιτικοί.

Οι «εκτελεστές» του ευρωπαϊκού κεκτημένου είχαν ήδη αναχωρήσει φέρνοντας το μήνυμα ότι στο Κυπριακό θα δεχτούμε ποικίλες εξαιρέσεις, δεν επιμένουμε εμείς, έτσι οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών και οι εμπλεκόμενοι Άγγλοι και οι Αμερικανοί, και κατ’επέκτασιν οι Τούρκοι στρατοκράτες, μπορούν να κόψουν και να ράψουν όπως τους βολεύει.

-Υποστηρίζετε την ευρωπαϊκή πίστη για τα ανθρώπινα δικαιώματα:

– Είμαστε θερμοί και διαπρύσιοι κήρυκες αυτών.

Σε δεκάδες όμως επαφές και διαβουλεύσεις των διαφόρων παραγόντων της πολιτικής ζωής οι απεσταλμένοι τόνιζαν ότι την πίστη για τα ανθρώπινα δικαιώματα την τονίζουμε για το θεαθήναι, λέμε ότι τα υποστηρίζουμε για να τσιμεντώσουμε την αίρεσή τους.

-Αποκηρύσσετε το έργο των αντιευρωπαϊστών;

-Το αποκηρύσσω, έλεγαν με συγκίνηση  οι υπεύθυνοι Κύπριοι πολιτικοί.

Ήδη είχαν δοθεί οι διαβεβαιώσεις για εκπτώσεις που υπονομεύουν κάθε ευρωπαϊκό πρόταγμα, ότι η πολιτική ηγεσία της Κύπρου είναι έτοιμη για κάθε παραχώρηση.

Μέχρι να τελειώσει το βάπτισμα της Κύπρου στην ευρωπαϊκή της κολυμβήθρα, δηλαδή στην ευρωπαϊκή προοπτική και ένταξή της,  είχαν δολοφονηθεί και κατακουρελιαστεί όλες οι ευρωπαϊκές αξίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα και κάθε τι θεμελιώδες του ευρωπαϊκού κεκτημένου, στη λύση που μεθοδεύεται.

Γιατί πίσω από τη βιτρίνα της ευρωπαϊκής Κύπρου και της διακήρυξης θερμής πίστης προς αυτή, λειτούργησε η πραγματική Κύπρος, το συροφερόμενο κρατίδιο της αγγλικής προστασίας και της αμερικανικής  διαπλοκής με την πιο αντιευρωπαϊκή λογική, για την παραγωγή ενός κρατικού μορφώματος το οποίο θα θυμίζει ασιανικά κρατίδια και μιλέτια της τουρκοκρατίας. Έτσι φτάσαμε στο σημείο αυτό που μας έφεραν οι πολιτικοί μας. Η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αντί να επαυξήσει τα όρια ασφάλειας του κυπριακού ελληνισμού να εξελιχτεί σε ένας είδος μπούμεραγκ που μπορεί να ζημιώσει την υπόθεση της Κύπρου.

ΚΙΣΑ ή Ο ΚΡΥΠΤΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΣΜΟΥ

Οι σύνθετες καταστάσεις θέλουν σύνθετα μυαλά για να τις αναλύσουν, δυστυχώς επικρατούν οι διάφοροι μικρόνοες, αμβλυνούστατοι και ευήθεις, που εξοπλισμένοι με μερικές μπροσούρες και κραυγάζοντας κάποια απλοϊκά συνθήματα νομίζουν ότι μπορούν να εξηγήσουν τον πολύπλοκο κόσμο μας ή, ακόμη, να τον αλλάξουν.

Είναι χαρακτηριστικός,  στην περίπτωση των λαθρομεταναστών της Κύπρου, ο εξευτελισμός και η γελοιοποίηση του πολιτικού ασύλου. Το πολιτικό άσυλο, (ένας όρος καθαγιασμένος μέσα στην πολιτική πρακτική αιώνων, που γλίτωσε τόσο κόσμο γιατί κάλυπτε αντιφρονούντες που κινδύνευαν λόγω των πολιτικών τους πεποιθήσεων και της πολιτικής τους πρακτικής και κατέφευγαν σε άλλη χώρα), στην Κύπρο έχει γελοιοποιηθεί. Το αίτημα του πολιτικού ασύλου το χρησιμοποιούν τα αφεντικά για να φέρνουν λαθρομετανάστες με χαμηλή αμοιβή για τις εργασίες τους, αποτελεί ένα εύχρηστο και εύκολο ψέμα για την οικειοποίηση ποικίλων επιδομάτων. Το χειρότερο, το αίτημα για πολιτικό άσυλο το χρησιμοποιούν και οι υποστηρικτές των πιο καταπιεστικών καθεστώτων, που χαίρονται και αγαλλιούν  για τον εξευτελισμό των συμπατριωτών τους από τη δικτατορική εξουσία της χώρας τους, όταν δε ήταν στην πατρίδα τους έπαιξαν και τον ρόλο του τραμπούκου εναντίον των αντιφρονούντων στο καθεστώς, όμως ευρισκόμενοι στο νησί μας, και κατανοώντας τη βλακεία που δέρνει τους Κύπριους, πετούν και μια αίτηση για πολιτικό άσυλο, για τα γνωστά ωφελήματα. Και μετά, για κάθε τι που σχετίζεται με εργασίες και υποθέσεις με την πατρίδα τους, οδεύουν στην πρεσβεία της χώρας τους που τους εξυπηρετεί και συνεργάζεται μαζί τους εν πλήρει αρμονία, μαζί με αυτούς τους δήθεν μεγάλους αντικαθεστωτικούς και καταδιωγμένους που κινδυνεύουν (δήθεν, πάλι) και για να γλιτώσουν από το καθεστώς της χώρας τους κατέφυγαν στην Κύπρο ως αιτητές πολιτικού ασύλου.

Αθάνατη νεοκυπριακή βλακεία!!!

Και επειδή δεν θα ζήσουμε σε έναν ιδανικό κόσμο, και οι πολιτικές επιπλοκές, οι διώξεις και η καταπίεση θα συνεχιστούν, προειδοποιώ τους μικρόνοες της ΚΙΣΑ (Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό). Αν αύριο, στην Κύπρο αλλά και στις άλλες χώρες, θα χάσουν το πλεονέκτημα του πολιτικού ασύλου πραγματικά κυνηγημένοι, αυτό θα είναι αποτέλεσμα του εξευτελισμού και της γελοιοποίησης του θεσμού του πολιτικού ασύλου που έχει επιτευχθεί στην Κύπρο εξ αιτίας και της συμβολής της ΚΙΣΑ σ’ αυτή την κατρακύλα.

Δεν είναι μόνο αυτό. Η ανεξέλεγκτη μετανάστευση δημιουργεί γκέτο και κρυψίνοια, υπόγειους και μυστικούς μηχανισμούς διαχείρισης εκ μέρους μαφιόζικων καταστάσεων. Παρά την ειδυλλιακή εικόνα που προωθεί η ΚΙΣΑ για τους μετανάστες, ότι πρόκειται για ένα ομοιογενές σύνολο από δυσπραγούντες, άσπιλους, άχραντους και άμωμους, κανείς δεν έχει ασχοληθεί με τα κυκλώματα εξουσίας που έχουν δημιουργηθεί και στην Κύπρο ανάμεσα στους μετανάστες. Μιλάμε για μαφιόζικες ομάδες μεταναστών που χτυπούν και απειλούν, λειτουργούν ως τραμπούκοι, εκβιάζουν, εξαναγκάζουν σε πορνεία, παίρνουν λεφτά για προστασία, τιμωρούν ανυπάκουους άλλους μετανάστες κ.λπ. Αν η Κύπρος χρειάζεται ξένους οικονομικούς μετανάστες τότε πρέπει να οργανώσει τη νόμιμη άφιξή τους και τη σωστή υποδοχή τους, με αξιοπρεπείς συνθήκες και με όλα τα δικαιώματά τους εξασφαλισμένα. Όπως γίνεται σήμερα εξυπηρετεί τα αφεντικά, τους μεσάζοντες, τους μηχανισμούς ελέγχου και τις μαφιόζικες ομάδες που λειτουργούν μέσα στους μεταναστευτικούς χώρους.

Κανείς δεν τα συζητά αυτά τα πράγματα, αντίθετα όλα καλύπτονται από ένα ειδυλλιακό κλίμα που δημιουργούν διάφοροι μεταναστοπατέρες. Δυστυχώς άρχισαν να παρουσιάζονται και αυτοί και θα τους γνωρίσουμε  σιγά σιγά, όπως γνωρίσαμε τους εργατοπατέρες, παλαιότερα, τους προσφυγοπατέρες και τους φοιτητοπατέρες. Μεταναστοπατέρες με έξωθεν υποστήριξη, με υψηλόμισθες απολαβές, που στελεχώνουν  διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις με ποικίλα άλλα ωφελήματα

Γράφτηκαν αυτά ως προκαταρκτικά λόγω της παρακολούθησης τηλεοπτικής εκπομπής στην οποία συμμετείχαν ο βουλευτής κ. Ζαχαρίας Κουλίας και ο εκπρόσωπος της ΚΙΣΑ κ. Δώρος Πολυκάρπου. Είναι γνωστά τα επεισόδια στη Λάρνακα ανάμεσα στην ΚΙΣΑ και τον φορέα που διαδήλωνε εναντίον της λαθρομετανάστευσης.  Ο φορέας  είχε οργανώσει συνέδριο για το θέμα καθώς και πορεία. Είχε πάρει τη σχετική άδεια από την αστυνομία εδώ και καιρό. Όμως η ΚΙΣΑ, που την ίδια περίοδο οργάνωνε εκδήλωση στη Λεμεσό, μετέφερε την εκδήλωση της στη Λάρνακα, σε χώρο που θα περνούσε και η πορεία του φορέα εναντίον της λαθρομετανάστευσης. Σε ερώτηση, γιατί μετέφεραν έτσι ξαφνικά την εκδήλωση της ΚΙΣΑ από τη Λεμεσό στη Λάρνακα, στην πόλη όπου  θα εξελισσόταν μια άλλη  εκδήλωση, που οργανώθηκε προ καιρού, με την άδεια της αστυνομίας, από άλλο φορέα, απάντησε με το εξής ανεπανάληπτο. “Εθέλαμε να τεστάρουμε πόσο δημοκρατικοί είσαστε.”

Έμεινα εκθαμβος από την φασιστική ανοησία που ξεστόμισε, και σκέφτηκα προς στιγμής ότι, ίσως, δεν άκουσα καλά ή δεν εκφράστηκε επακριβώς. Γιατί εκτός από ανελλήνιστος, με γραμματικά και συντακτικά λάθη, ο λόγος του χαρακτηριζόταν από νοητικά χάσματα και άλματα. Όμως σε λίγο το επανάλαβε. Ότι το κάνανε “για να τεστάρουμε τη δημοκρατικότητά σας.”

Εξεμάνην. Ω τάλαν! είπα, ανόητε και μεγαλαυχίας κακέκτυπο! Ποιος είσαι εσύ που “τεστάρεις”; Ποιος σου έδωσε αυτό το δικαίωμα; Από που και ως που έχεις αναγορεύσει τον εαυτό σου σε λυδία λίθο που ελέγχει και δίδει πιστοποιητικά δημοκρατικότητας;

Ήταν μια ατάκα (λεχθείσα δις) που έδειξε τον βαθύτατο φασιστικό λόγο που υποκρύπτεται πίσω από διάφορες καταστάσεις και πρόσωπα που υποδύονται τους προοδευτικούς, τους μοντέρνους και τους ρηξικέλευθους. Γιατί πίσω από αυτή υποκρύπτεται ένας θεολογικός λόγος από τον οποίο η ΚΙΣΑ αρύεται το δικαίωμα της κρίσης για τους άλλους. Η ΚΙΣΑ μπορεί να “τεστάρει” γιατί είναι προοδευτικιά, έχει πάρει από άνωθεν κογκλάβιο αυτό το δικαίωμα που οι άλλοι δεν το δικαιούνται. Και ο Βίλχεμ Ράιχ καθώς και άλλοι θεωρητικοί του φασιστικού φαινομένου έχουν αναλύσει τον βαθύτερο θεολογικό λόγο που νοηματίζει τη φασιστική πρακτική.

Επιστρέφω στην εκπομπή. Γιατί υπάρχουν και άλλα. Ο εκπρόσωπος της ΚΙΣΑ μιλώντας για διάφορα θέματα χρησιμοποιούσε λόγον εξουσίας και απειλής. “Αυτό είναι ποινικό αδίκημα”, “είστε ηθικός αυτουργός”, “παραβιάζετε προσωπικά δεδομένα”, δηλώνοντας καθαρά ότι περίμενε την επέλαση του νόμου και του Εισαγγελέα. Αλλού, άνθρωποι που αναφέρονται και υποστηρίζουν αδύνατες ομάδες, περιθωριακούς, εν δυσπραγία ευρισκομένους, μιλούν έναν άλλο λόγο, της πειθούς, της κατανόησης, της ανθρώπινης συνεννόησης. Για όσους ξέρουν να διαβάζουν και πίσω από τις γραμμές, να κατανοούν τη συμπαραδήλωση των στάσεων και νοοτροπιών, ο λόγος του εκπροσώπου της ΚΙΣΑ μύριζε αφεντικίλα, ήταν ο λόγος των αφεντικών με τις έξωθεν ισχυρές πλάτες και ενισχύσεις.

Κλείνω όμως με ένα ερώτημα. Επειδή πολλή δημοκρατία πέφτει και επειδή η ισονομία αποτελεί πρόταγμα του δημοκρατικού μας βίου πώς θα το εύρισκε αλήθεια  η ΚΙΣΑ αν σε κάθε εκδήλωση της παρεμβαίνει π.χ. η Ένωση Κυνηγών, Ενώσεις προσφύγων, Κερυνειωτών, συγγραφέων, φιλάθλων, το συνδικαλιστικό σωματείο  τελωνειακών ή αεροσυνοδών, για να “τεστάρουν” τη δημοκρατικότητά της. ‘Η αυτό το δικαίωμα το έχει μόνο αυτή; Οπότε δημιουργείται άλλο δημοκρατικό έλλειμμα και άλλη παραβίαση της ισότητας, αφού η ΚΙΣΑ θα μας χωρίσει σε έχοντες το δικαίωμα να ¨τεστάρουν” όπως αυτή και σε όσους δεν μπορούν να ασκήσουν αυτό το δικαίωμα.

Υ.Γ. 1. Δες και το ιστολόγιο http://parbriz.blogspot.com parbriz.blogspot.com.για ευρύτερη επισκόπηση του θέματος

Υ.Γ. 2.

Μερικοί που διάβασαν το σημείωμα “ΚΙΣΑ ή ο κρυπτοφασιστικός λόγος του κυπριακού προοδευτισμού” με ρώτησαν: Συμφωνείς με τις ιδεολογικές τοποθετήσεις του φορέα εναντίον της λαθρομετανάστευσης; Η απάντηση: Δεν τις γνωρίζω, όμως είμαι σίγουρος ότι χάσμα μέγα εστήρικται μεταξύ ημών και του φορέα και σε μερικά θέματα η αντίθεσή μας θα είναι κάθετη. Οι άνθρωποι του φορέα προέρχονται κυρίως από τη δεξιά εγώ ανήκω στους μαρξιακούς, αυτούς δηλαδή που εκκινούν από τη μαρξιστική διαλεκτική αλλά την αφήνουν για να παρακολουθήσουν και τα διάφορα απελευθερωτικά ρεύματα σκέψης που εμπλούτισαν την ανθρώπινη κοινωνία τα τελευταία εκατόν πενήντα χρόνια, κάποτε ανατρέποντας και διάφορες συνισταμένες της μαρξιστικής σκέψης. Είναι όμως αλήθεια ότι στην Κύπρο των περιπεπλεγμένων καταστάσεων πολλοί που προέρχονται από τη δεξιά, επειδή αντιλαμβάνονται και έχουν ευαισθησίες για το μείζον θέμα που είναι το εθνικό και η προσπάθεια του τουρκικού επεκτατισμού να θέσει υπό την κυριαρχία του την Κύπρο, λειτουργούν απελευθερωτικά αφού αναφέρονται στα ανθρώπινα δικαιώματα και στη διεκδίκηση των βασικών ελευθεριών των κατοίκων του νησιού ενώ πολλοί που προέρχονται από την αριστερά, επειδή είναι με τις παρωπίδες που τους δημιουργούν κάποιες μπροσούρες ή επειδή δεν τολμούν να δουν το Κυπριακό σε όλες τις διαστάσεις του, παράγουν ένα λόγο διαστρέβλωσης και προκαλούν θόλωμα των νερών που λειτουργούν εγκλωβιστικά και καταπιεστικά  για την κυπριακή κοινωνία.

Το σημείωμα λοιπόν περιορίστηκε στη σημειολογία της εκπομπής, εκφράστηκε εναντίον του απλουστευτικού λόγου της μπροσούρας. Επ’ ευκαιρία να αναφερθώ και σε ένα σημείο που πληροφορήθηκα από την εκπομπή: Ότι ο φορέας θα πορευόταν και στη γειτονιά των λαθρομεταναστών. Διαφωνώ πλήρως. Δεν ευθύνονται οι μετανάστες, που η πλειοψηφία τους εργάζεται σκληρά, μέσα σε αντίξοες συνθήκες για να τα φέρει πέρα, για τα αρνητικά της λαθρομετανάστευσης. Για τα αρνητικά της λαθρομετανάστευσης υπεύθυνη είναι η κυβερνητική πολιτική που κλείνει τα μάτια ή διαχειρίζεται το θέμα λανθασμένα, δεν εφαρμόζει τα μέτρα που πρέπει.  Αν ήθελαν λοιπόν να διαμαρτυρηθούν  έπρεπε να όδευαν στα πολιτικά κόμματα που κάνουν τα στραβά μάτια και στην εξουσία που  διαχειρίζεται το θέμα εντελώς λανθασμένα. Πολύ θα το διασκέδαζα αν πήγαιναν στο Υπουργείο που προΐσταται ο κ. Συλικιώτης, ακόμη καλύτερα αν συμπεριφέρονταν στα όργανα της τάξης που θα ήταν εκεί όπως συμπεριφέρθηκε ο κ. Συλικιώτης και η ΚΙΣΑ σε ανάλογη περίπτωση, όταν προπηλάκισαν αστυνομικούς και φέρθηκαν σκαιότατα. Ήταν, τότε, προεκλογική περίοδος και από τα διεθνή ιδρύματα παγκοσμιοποιημένης εξουσίας (όπως π.χ. του περιώνυμου Σόρος) τόνιζαν ξετσίπωτα ότι βασική συνισταμένη για τις εξελίξεις στο Κυπριακό αποτελούσε η απομάκρυνση του Τάσου Παπαδόπουλου από την προεδρία. Η ΚΙΣΑ έλαβε το μήνυμα και ασμένως  ανέλαβε το μερίδιο που της αναλογούσε για υπονόμευση του Παπαδόπουλου. Έστησε τα μεγάφωνα έξω από το υπουργείο και άρχισε τις προβοκατόρικες ενέργειες για να δημιουργήσει σάλο και επεισόδια και να συντείνει έτσι στην προεκλογική φθορά της υποψηφιότητας Παπαδόπουλου. Και τα κατάφεραν.

Έτσι φτάσαμε στο σημερινό χάλι και σύντομα θα βρεθούμε στο τελευταίο σκαλί, ο κυπριακός ελληνισμός να μετατραπεί σε μια ανυπεράσπιστη κοινότητα που θα εκλιπαρεί και θα ζητιανεύει διεθνώς για προστασία.

Υ.Γ. 3. Αυτοπαρουσιαζόμενος με έπαρση ο εκπρόσωπος της ΚΙΣΑ δήλωσε ότι είναι «ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».  Τον αθεόφοβο! Δεν τον είδαμε σε μια προσφυγική εκδήλωση, να επιχειρηματολογεί και να γράφει για τα ανθρώπινα δικαιώματα των προσφύγων και το δικαίωμα επιστροφής τους, στην Κερύνεια ή την Καρπασία. Εκτός και αν οι πρόσφυγες δεν είναι άνθρωποι, ή, πάλι, μας έχει χωρίσει στα δυο, σε ανθρώπους με δικαιώματα και ανθρώπους χωρίς αυτά.

Υ.Γ. 4. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ ΜΑΣ και το ακόλουθο κείμενο:

Ο ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Δεν ακούστηκε οποιοδήποτε σύνθημα εναντίον του ρατσιστικού σχεδίου Ανάν στην τελευταία αντιρατσιστική κινητοποίηση της 4ης Οκτωβρίου, που οργανώθηκε στην Λευκωσία, με αφορμή τη σεπτεμβριανή επιχείρηση της αστυνομίας, για τον έλεγχο των παράνομων μεταναστών. Οι διάφορες αντιρατσιστικές οργανώσεις που κάλεσαν στην εκδήλωση αυτή τόνισαν ότι η πρόσφατη επιχείρηση «σκούπα» (25/9/09) της Αστυνομίας στην παλιά Λευκωσία, κατά των μεταναστών, αποτελεί μια νέα κατάφωρη προσβολή των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του δημοκρατικού κεκτημένου στην Κύπρο, ακόμη παραβιάζει άρθρα του Πρωτοκόλλου 4 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Οι διαδηλωτές απαίτησαν την άμεση παύση του υπουργού Δικαιοσύνης και του αρχηγού της αστυνομίας, όμως δεν ζήτησαν την απομάκρυνση και την περιθωριοποίηση των πολιτικών που υποστήριξαν το σχέδιο Ανάν, ένα σχέδιο που διακανονίζει και οριοθετεί εσαεί την πολιτική και κοινωνική ζωή στην Κύπρο με ποικίλους ρατσιστικούς κανονισμούς, νόμους και μεθοδεύσεις.

Ένα ευφάνταστο και αποτελεσματικό κίνημα εναντίον του ρατσισμού, σε κάθε χώρα του κόσμου, συνδέει τις τρέχουσες εξελίξεις των θεμάτων που αφορούν τους οικονομικούς μετανάστες με την ιστορία και τις ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις που αφορούν το μέλλον της χώρας. Ένα ζωντανό και νευρώδες κίνημα εναντίον του ρατσισμού στην Κύπρο πρέπει να μιλήσει απαραίτητα για την κατοχή και την εθνοκάθαρση του Αττίλα και τη στέρηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των προσφύγων, ακόμη πρέπει να μιλήσει για το ρατσιστικό σχέδιο Ανάν και την προσπάθεια αποτροπής του και μετά να καλέσει τους πολίτες αυτού του τόπου, που υφίστανται αυτές τις ρατσιστικές καταστάσεις και συνωμοσίες, να κατανοήσουν τις συνθήκες ζωής των οικονομικών μεταναστών  και να σταθούν αλληλέγγυοι στη διεκδίκηση των δικών τους δικαιωμάτων. Αντίθετα, οι αναφορές των συσπειρώσεων Αλέρτ και ΚΙΣΑ, δημιουργούσαν μία ειδυλλιακή εικόνα για την Κύπρο λες και αυτός ο τόπος ζει κάτω από ιδανικές συνθήκες, με εξασφαλισμένα τα δικαιώματά του, άνετος και ασφαλής, που έχει όμως ένα κουσούρι: δεν σέβεται τους ξένους οικονομικούς μετανάστες.

Σ’ όλες τις χώρες του κόσμου αυτό γίνεται, μιλούν για το δάσος και εντάσσουν την προσπάθειά τους στο ευρύτερο πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι, στην Κύπρο βλέπουν μόνο το δέντρο και χάνουν το δάσος. Πρέπει, λοιπόν, να εξετάσουμε τις λογικές που αναπτύσσονται σ’ αυτές τις κινήσεις που ιδρύονται και δρουν στον τόπο μας για θέματα μεταναστών, αντιπολεμικών τοποθετήσεων και άλλων συναφών θεμάτων. Τι είναι εκείνο που κάνει όλες αυτές τις κινήσεις καθυστερημένες, που βλέπουν το θέμα απομονωμένο, θραυσματικό και σε αποστειρωμένες φέτες, δηλαδή το αποκόπτουν από το γενικό και το ενιαίο του κοινωνικού σώματος και των ιστορικών εξελίξεων; Επαρχιωτισμός του χειρίστου είδους, που αντιγράφει και μιμείται ακρίτως λογικές που αναπτύσσονται σε διάφορες άλλες χώρες που δεν έχουν πρόβλημα κατοχής ή επικρεμάμενα σχέδια τύπου Ανάν (άρα, αφού εκεί δεν αναφέρονται σε τέτοια πράγματα, δεν πρέπει να τα αναφέρουμε και μεις), ή, το χειρότερο, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις που κινητοποιούνται για τις εκδηλώσεις αυτές συντονίζονται και βοηθιούνται  από διάφορα διεθνή κέντρα  που έχουν προαποφασίσει για την πορεία του Κυπριακού; Ή, ακόμη, έχουμε εκδηλώσεις από ανθρώπους που κινούνται από εύπεπτες ιδεολογικές μπροσούρες, που καθοδηγούνται από ιδεοληψίες και θεωρητικές αγκυλώσεις, δεν μπορούν, δηλαδή, να δουν και να αναλύσουν μια σύνθετη κατάσταση και λύνουν το περιπεπλεγμένο κουβάρι των κοινωνικών και πολιτικών καταστάσεων  ξεμπερδεύοντας, για κάθε πρόβλημα, με μια προοδευτική σπαθιά;

Ας το συζητήσουμε. Όμως εδώ επιβάλλεται να τονιστεί ότι το οικολογικό κίνημα της Κύπρου αποτελεί ένα πράγματι επιτυχημένο και αξιοπρεπές υπόδειγμα μετακένωσης στο νησί μας των σύγχρονων διεθνών προβληματισμών γιατί είχε την τόλμη να δει το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος μέσα στις κυπριακές συντεταγμένες και ιδιαιτερότητες και να διακηρύξει ότι η κατοχή αποτελεί το μεγαλύτερο οικολογικό έγκλημα αφού διχοτομεί το ενιαίο ανθρωπογεωγραφικό περιβάλλον του νησιού. Είμαστε αντικατοχικοί γιατί είμαστε οικολόγοι και είμαστε οικολόγοι γιατί είμαστε αντικατοχικοί, δήλωσαν ευθαρσώς. Ιδού, λοιπόν, που υπάρχουν στην Κύπρο άνθρωποι που δεν έχουν αισθήματα επαρχιωτικής μειονεξίας απέναντι στις θεωρητικές ζυμώσεις του πλανήτη μας, υπερήφανοι τονίζουν και την εντοπιότητά τους και έτσι γίνονται  υπόδειγμα που υπερβαίνει τα όρια της Κύπρου.

Υ.Γ. 5. Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ ΔΕΝ ΘΑ ΟΝΟΜΑΖΕΤΑΙ ΦΑΣΙΣΜΟΣ

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΕΚΦΑΣΙΣΜΟΥ

 

 

Ο φασισμός του 21^ου αιώνα δεν θα ονομάζεται φασισμός. Θα ονομάζεται με οποιοδήποτε άλλο όνομα, από «προοδευτισμός» ή «ανακαινισμός» μέχρι ακόμη «σύγχρονη ματιά» ή «ρηξικέλευθος τομή» των γεγονότων. Οι εραστές της φασιστικής ιδεολογίας δεν θα προωθούν την πραμάτεια τους με το πραγματικό της όνομα, αφού ιστορικά η ιδεολογία αυτή έχει χρεοκοπήσει, οι λαοί και οι πολίτες έχουν αρνητικά συναισθήματα στο λεξιλόγιο του φασισμού. Γι’ αυτό και επιβάλλεται η απόκρυψη με εύηχα ονόματα ή με ονόματα παραλλαγής. Η πραμάτεια θα παραμένει όμως η ίδια.

Αναφέρω χαρακτηριστικά το σημείωμα της στήλης «Ιός της Κυριακής» σε αθηναϊκή εφημερίδα (Ελευθεροτυπία, 18 Φεβρουαρίου 2007, σ. 53 – 55)  με αφορμή την κριτική για το περιώνυμο ιστορικό βιβλίο της κυρίας Ρεπούση, για την ΣΤ’ Δημοτικού. Αντί λοιπόν να απαντήσει στα επιχειρήματα που ακούστηκαν εναντίον του βιβλίου, αντί να μπει σε ένα διάλογο κατάρριψής τους και κατεδάφισής τους το σημείωμα κάνει κάτι πολύ βολικό και εύπεπτο που παραπέμπει στα συναισθηματικά αντανακλαστικά των αναγνωστών του. Κρατά το χαρακτηριστικό «προοδευτικός» για τη συγγραφέα του βιβλίου και για τους υποστηρικτές της και αποδίδει τον τίτλο του «αντιδραστικού» σε όσους τόλμησαν να κάνουν κριτική. Χωρίς διάλογο και επιχειρηματολογία, οι υπεύθυνοι της στήλης κολλούν  απλώς βολικές ετικέτες. Έτσι αντιδράσεις εναντίον του βιβλίου της κ. Ρεπούση, αντιδράσεις που προέρχονται από τη δεξιά μέχρι την αριστερά, μπαίνουν όλες κάτω από τον «βολικό» τίτλο «Η μεζούρα της Εθνικοφροσύνης».

Αναφερόμενο σε υπογραφές κριτικής για το βιβλίο, τονίζει απαξιωτικά  ότι στις 4000 χιλιάδες περίπου υπογραφές (3, 736 για την ακρίβεια) υπάρχουν και 7 ιερείς. Ο εκφασισμός της σκέψης που προάγουν οι υπεύθυνοι της στήλης είναι εμφανής. Οι ιερείς δεν είναι κι αυτοί πολίτες, δεν ζουν στον ελληνικό χώρο, δεν δικαιούνται να έχουν άποψη και να την εκφράζουν; Ή όταν εκφραστούν υπέρ οποιασδήποτε γνώμης αυτή καθίσταται αμέσως αντιδραστική. ( Εν τω μεταξύ οι χιλιάδες άλλοι ιερείς που δεν υπέγραψαν θεωρούνται προοδευτικοί; Αγνοώ).

Ακόμη: Τονίζει ότι 275 που υπογράφουν αναφέρουν ως τόπο διαμονής τους την Κύπρο και άλλοι την Αυστραλία, τον Καναδά και τις ΗΠΑ και γράφει απαξιωτικά: «Απαιτούν δηλαδή αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα μιας άλλης χώρας στην οποία ζουν και εργάζονται». Με μια σπαθιά ο «Ιός της Κυριακής» διαγράφει  τη συμμετοχή στην πολιτιστική και θεωρητική ζύμωση που υπερβαίνει τα σύνορα και τις χώρες εργασίας, -όταν μας συμφέρει υπάρχει η παγκοσμιοποίηση, οι νόμιμες  ζυμώσεις και υποδείξεις από το παγκόσμιο χωριό κ.λ.π., κι όταν δεν μας συμφέρει ανασύρουμε τον εθνοκεντρισμό, μόνον οι κάτοικοι του ελληνικού κράτους δικαιούνται να έχουν άποψη. Τα μεγάλα πνεύματα του «Ιού της Κυριακής» θεωρούν λοιπόν ότι παιδαγωγικές, ιστορικές και άλλες θεωρητικές απόψεις, ζυμώσεις, κινήματα και προβληματισμοί θα κρίνονται μόνο από τους πολίτες της χώρας στην οποία παράγονται. Οι ανοιχτοί ορίζοντες τους οποίους καμώνονται οι του «Ιού» ότι ευαγγελίζονται δεν υπάρχουν πια. Μόνο οι εντός συνόρων.

Το σημαντικότερο. Τα παιδιά της Κύπρου θα διδάσκονταν από το ίδιο βιβλίο, όπως διδάσκονται και από πολλά άλλα βιβλία που εκδίδει ο Ο.Ε.Δ.Β. {Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων] της Ελλάδας. Οι Κύπριοι, λοιπόν, δεν δικαιούνται να κρίνουν τα βιβλία από τα οποία θα διδάσκονται τα παιδιά τους;

Υπάρχει και κάτι άλλο που αποδεικνύει ότι ο αθηναϊκός καιροσκοπισμός δεν έχει όρια, εφαρμόζει με ασυδοσία τα δυο μέτρα και σταθμά. Γιατί, για το σχέδιο Ανάν, η στήλη ο «Ιός της Κυριακής» εκφράστηκε με θέρμη και πρόβαλλε τις απόψεις των Ελλαδιτών διανοουμένων που το  υποστήριζαν. Οι Αθηναίοι διανοούμενοι είχαν λοιπόν άποψη για ένα σχέδιο που θα ζούσαν στο πετσί τους οι Κύπριοι, θα καθόριζε τον τρόπο ζωής τους και το μέλλον της Κύπρου ενώ οι Κύπριοι δεν πρέπει να έχουν άποψη για ένα βιβλίο του ΟΕΔΒ το οποίο θα διδάσκεται και στα κυπριακά σχολεία.

Ο φασισμός του εικοστού πρώτου αιώνα δεν θα ονομάζεται φασισμός.

 

ΚΥΠΡΙΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΒΙΕΤΙΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ

(Ένα παλιό κείμενο, του 2007, που θέτει κάποια ερωτήματα και ζητά κάποιες απαντήσεις)

Η ταινία «Η ζωές των άλλων», που προβάλλεται αυτή την  εβδομάδα στη Λευκωσία, επανέφερε το ζοφερό κλίμα των σοβιετικών καθεστώτων, με την καταπίεση, τους κατασταλτικούς μηχανισμούς, την παρακολούθηση της ιδιωτικής ζωής των πολιτών, τους εκβιασμούς και το κουρέλιασμα της αξιοπρέπειάς τους. Καταθλιπτικό και πικρό έργο της Γερμανίας, ένα πολιτικό δράμα της σκοτεινής περιόδου λίγο πριν από την κατάρρευση  του τείχους του Βερολίνου.

Η παρακολούθηση του έργου επανέφερε στην επιφάνεια ένα σημαντικό κυπρολογικό ερώτημα. Πώς βίωσαν στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ την κατάσταση αυτή οι χιλιάδες των Κυπρίων φοιτητών που σπούδαζαν εκεί;

Η κυπριακή ιστοριογραφία και κοινωνιολογία δεν έχει στραφεί στο θέμα αυτό. Και ενώ έχουμε τον τελευταίο καιρό αρκετές μελέτες για τις κυπριακές παροικίες στο εξωτερικό, για τη δραστηριότητα των Κυπρίων στις φοιτητικές και άλλες ενώσεις σε διάφορες χώρες και ενώ συνεχώς δημοσιεύονται κυπρολογικά έγγραφα από τα αγγλικά και άλλα αρχεία όμως δεν έχουμε ακόμη μαρτυρίες και μελέτες για τη στάση, τη συμπεριφορά, τις ενέργειες και την ιδεολογική πρακτική των Κυπρίων φοιτητών στα φιλοσοβιετικά καθεστώτα. Ουδείς, εξ όσων γνωρίζω, μελετητής ή δημοσιογράφος  πήγε για αναδίφηση και έρευνα στα αρχεία της Στάζι και άλλων μηχανισμών του σοβιετικού στρατοπέδου για να εντοπίσει πληροφορίες και υλικό που σχετίζεται με την Κύπρο.

Πώς ήταν λοιπόν η ζωή των Κυπρίων φοιτητών στις χώρες του πρώην ανατολικού στρατοπέδου. Κράτησαν κριτική στάση απέναντι στην καταπίεση και τους κατασταλτικούς μηχανισμούς αυτών των χωρών, διαχώρισαν τη θέση τους ή τα δημοσιεύματα τους και οι αναφορές τους στα φοιτητικά τους έντυπα και στις εκδηλώσεις τους ήταν ένας ύμνος για τα καθεστώτα αυτά. Κατανόησαν τον πόνο των λαών και συμπαραστάθηκαν στους αγώνες τους, στην έμπρακτη ή συμβολική  αντίστασή τους, ή συναινούσαν στην καταπίεση και υποστήριζαν την καταστολή των ελευθεριών του λαού που τους φιλοξενούσε. Το χειρότερο: Μήπως ενίσχυσαν την καταπίεση και εντάχθηκαν στους μηχανισμούς καταστολής των καθεστώτων αυτών, δίνοντας πληροφορίες για τους συμφοιτητές τους ή για τους πολίτες της χώρας που σπούδαζαν; Υπάρχουν τεκμήρια, έγγραφα και αναφορές που το τεκμηριώνουν αυτό; Ενδεικτικά αναφέρω ότι τακτικά δημοσιεύονται κείμενα για τη στάση των Κυπρίων φοιτητών που φοιτούσαν στην Ελλάδα κατά την περίοδο της απριλιανής δικτατορίας, με νέα στοιχεία για τη συμβολή τους στον αντιδικτατορικό αγώνα ή ακόμη για περιπτώσεις που ενίσχυσαν τη Χούντα, ή άλλες μαρτυρίες για το πως βίωσαν τη δικτατορική καταπίεση. Γιατί δεν δημοσιεύονται ανάλογα κείμενα για τους Κύπριους φοιτητές που σπούδαζαν στις χώρες του σταλινικού παραδείσου;

Μας ενδιαφέρει το θέμα αυτό και για την κατανόηση των κυπριακών εξελίξεων, για τη στάση αυτών των ανθρώπων στα δρώμενα του κυπριακού χώρου. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην κατανόηση των ρευμάτων και ομαδοποιήσεων στο ΠΑΣΟΚ συνέβαλαν πολύ μελέτες και άρθρα που υπεδείκνυαν ότι μια τάση στο κόμμα αυτό, οι λεγόμενοι Γερμανοί,  προερχόταν από ανθρώπους που κατά τη διάρκεια της δικτατορίας είχαν σφυρηλατήσει τους συνεκτικούς δεσμούς τους στα δυτικογερμανικά πανεπιστήμια, στην κοινή αντιδικτατορική πρακτική και τις πολιτικές αναζητήσεις αυτής της περιόδου. Μα και στους χώρους των πανεπιστημίων βλέπουμε τάσεις και ροπές, ακόμη και εύνοια στις τοποθετήσεις και ανελίξεις,  από ομαδοποιημένα σύνολα που προέρχονται από συγκεκριμένα πανεπιστήμια και χώρες.

Μήπως λοιπόν υπήρχαν ομάδες Κυπρίων φοιτητών που έδρασαν με ζήλο και  υπέρ των φιλοσοβιετικών καθεστώτων, συνήργησαν στην καταπίεση και έχουν αποκτήσει, μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, «δεσμούς ενοχής», συνεπακόλουθα εξακολουθούν να λειτουργούν ως ομάδα με δικούς τους συνεκτικούς ιστούς και ιδιοτελή συμφέροντα που επιβάλλουν αλληλοϋποστήριξη και σύμπλευση; Αν υπάρχει αυτή η ομάδα, ποιοι άλλοι γνωρίζουν για τη δράση τους υπέρ των καταπιεστικών φιλοσοβιετικών καθεστώτων (οι υπηρεσίες της σημερινής Ρωσίας, της Αμερικής και της Γερμανίας, π.χ. που «οικειοποιήθηκαν», μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, τα αρχεία των μυστικών μηχανισμών του;) Δεν γνωρίζω, υποβάλλω ερωτήματα για μελέτη και συζήτηση, ερωτήματα που προκάλεσε η ταινία «Οι ζωές των άλλων».

Η μελέτη του θέματος αυτού θα συντείνει στην κατανόηση στάσεων και συμπεριφορών, θα μας βοηθήσει να φωτίσουμε ένα σημαντικό κεφάλαιο της παρουσίας των Κυπρίων στο εξωτερικό, αλλά και των εξελίξεων στην κυπριακή κοινωνία και εν τέλει θα συμβάλει στην ιστορική αυτογνωσία μας.

Η ταινία «Η ζωές των άλλων» του νεαρού Γερμανού σκηνοθέτη Ντόνερσμαρκ αξιολογήθηκε από την κινηματογραφική κριτική ως πολύ ενδιαφέρουσα και ξεσήκωσε τόσα πολλά θετικά σχόλια, είναι χαρακτηριστικό ότι σάρωσε τα γερμανικά και ευρωπαϊκά βραβεία. Δυστυχώς, κατά την προβολή στον κινηματογράφο «Πάνθεον» υπήρχε πολύ λίγος κόσμος. Κάνω έκκληση για παρακολούθηση, συζήτηση  και κριτική της, από τους ανθρώπους που αγαπούν τον κινηματογράφο. Είναι κρίμα, μέσα σ’ όλα αυτά τα κινηματογραφικά και τηλεοπτικά σκουπίδια που κατακλύζουν την Κύπρο, μια τέτοια ταινία να περάσει απαρατήρητη.

 

ΟΙ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΤΥΛΛΗΡΙΑΣ ΤΟ 1964

Το Καλοκαίρι του 1964 έγιναν σφοδρές συγκρούσεις στην Τηλλυρία. Μέσα στα πλαίσια των σχεδιασμών του τουρκικού επεκτατισμού, (για υποκίνηση τουρκοκυπριακής ανταρσίας, επέμβαση στο νησί και διχοτόμηση της Κύπρου), στην περιοχή δημιουργήθηκε θύλακας, υπό τον άμεσο έλεγχο Τούρκων αξιωματικών, που είχε ως βάση του τα χωριά Kόκκινα και Μανσούρα, τα οποία είναι παραθαλάσσια. Ο θύλακας αυτός άποτελούσε ουσιαστικά προγεφύρωμα της Τουρκίας στην Κύπρο, αφού της έδινε τη δυνατότητα να αποστέλλει, μέσω άμεσης θαλάσσιας σύνδεσης, πολεμικό υλικό και άνδρες στο νησί. Ο κίνδυνος για επέκταση του θύλακα ήταν επικείμενος, οι προκλήσεις των στασιαστών ήσαν συνεχείς  και έμπαινε επιτακτικά θέμα ασφάλειας των Ελλήνων κατοίκων της περιοχής. Όταν η Εθνική Φρουρά προσπάθησε να αποσοβήσει τον κίνδυνο αυτό, η Τουρκία επενέβη στρατιωτικά, μέσω της πολεμικής της αεροπορίας, και βομβάρδισε ολόκληρη την περιοχή, από τον Ξερό μέχρι τον Πύργο. Οι καταστροφές (νεκροί, τραυματίες και ισοπεδώσεις) ήσαν πρωτοφανείς για την κυπριακή εμπειρία και οι βομβαρδισμοί της Τηλλυρίας, τον Αύγουστο του 1964,  από την τουρκική αεροπορία, αποτελούν τομή στην κυπριακή ιστορία.

Α. Η Κύπρος υφίσταται για πρώτη φορά τη φρικτή δοκιμασία του αεροπορικού βομβαρδισμού. Η ευρωπαϊκή ήπειρος καθώς και η Βόρεια Αφρική και οι άλλες ζώνες των εμπολέμων στην Άπω Ανατολή και στον Ειρηνικό είχαν δοκιμασθεί από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς καθ’ όλη τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο αεροπορικός βομβαρδισμός ήταν, και από τις δύο πλευρές των εμπολέμων, κάτι το σύνηθες και το συνεχές. Η Κύπρος, παρ’ όλον ότι ήταν ενταγμένη, ως μέρος της Βρετανικής αποικιοκρατίας, στις πολεμικές επιχειρήσεις του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όμως δεν είχε την εμπειρία του αεροπορικού βομβαρδισμού. Σε μερικές περιπτώσεις αεροπλάνα των δυνάμεων του Άξονα, όχι σε σχηματισμό πολυπληθούς σμήνους, αλλά μεμονωμένα -ένα ή δύο αεροπλάνα-, έριξαν κάποιες βόμβες στην Κύπρο, με περιορισμένο αριθμό θυμάτων. Αποτελούσαν όμως ευάριθμα επεισόδια, ακόμη η πολεμική λογοκρισία επέβαλλε τη μη λεπτομερή περιγραφή και σχολιασμό τους, έτσι η κυπριακή κοινή γνώμη δεν τα βίωσε έντονα. Οι βομβαρδισμοί της τουρκικής αεροπορίας, το 1964, εισάγουν την Κύπρο στην ομάδα των τόπων που έχουν στην ιστορική τους μνήμη την εμπειρία και τραγωδία της αεροπορικής επιδρομής.

Β. Η κυπριακή κοινωνία βιώνει έντονα τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς της Τηλλυρίας, γιατί ήδη, πριν από το 1964, είχε μπει στην εποχή της επικράτειας των μέσων μαζικής επικοινωνίας με την άμεση αναμετάδοση της πληροφορίας: Φωτογραφίες στις εφημερίδες, ραδιοφωνική κάλυψη καθώς και τηλεοπτική κάλυψη. Τότε η τηλεόραση δεν βρισκόταν σε κάθε σπίτι, βρισκόταν όμως σχεδόν σε κάθε καφενείο. Όλη η Κύπρος ζει με συγκίνηση και άμεσα την τραγωδία της Τηλλυρίας και ανταποκρίνεται με ευαισθησία. Εκφράζει την αλληλεγγύη του στην πληγείσα περιοχή με ποικίλους τρόπους. Παρόμοιες εκδηλώσεις συμπαράστασης και αλληλεγγύης έγιναν και στην Ελλάδα.

Γ. Οι βομβαρδισμοί έδειξαν τον πραγματικό συσχετισμό δυνάμεων στην Κύπρο. Η Τουρκία χρησιμοποιούσε ως στρατηγική μειονότητα τους Τουρκοκυπρίους, πρόβαλλε έντονα την εικόνα των αδύναμων και απροστάτευτων poor Turks όμως ήξερε, και είχε τη θέληση, όταν χρειαζόταν, να επέμβει και να αποδείξει ποιος είναι ο κυρίαρχος στρατιωτικά στην περιοχή.

Η Κύπρος συγκλονίζεται. Όλα τα έντυπα, εφημερίδες και περιοδικά, αναφέρονται στο μείζον θέμα των βομβαρδισμών και της δοκιμασίας της Τηλλυρίας. Χαρακτηριστικά το πνευματικό λογοτεχνικό περιοδικό Νέα Εποχή κυκλοφορεί το τεύχος Σεπτεμβρίου με εξώφυλο: Κατάρα στους δολοφόνους των παιδιών μας και με κύριο άρθρο με τίτλο: Δολοφόνοι! Να θυμάστε τη Νυρεμβέργη, από το οποίο αποσπώ τις ακόλουθες λίγες προτάσεις: «Με αφάνταστη δολοφονική μανία, οι “γενναίοι” αεροπόροι της Τουρκίας, επέπεσαν σαν αιμοβόρα όρνια πάνω στους ανυπεράσπιστους κατοίκους των κυπριακών χωριών. Με απίστευτη βαρβαρότητα οι “αετοί” της τουρκικής αεροπορίας κυνηγούσαν και πολυβολούσαν και σκότωναν τον άμαχο πληθυσμό, τους γέροντες, τις γυναίκες, τα παιδιά, ακόμα και τα βρέφη της Κύπρου. Εξήντα τέσσερα αεροπλάνα, επί τρεις μέρες έριχναν με πρωτοφανή αγριότητα φωτιά και σίδερο και πετρέλαιο στην πολύπαθη περιοχή».

Σήμερα η  ευαισθησία μας και η συγκίνηση μας απέναντι στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς της ακριτικής περιοχής, το 1964, επενδύεται και άλλα τραγικά. Συνειδητοποιήσαμε ότι η τραγωδία της Τηλλυρίας αποτελούσε οιωνό για το μέλλον, ήταν το προστάδιο και η δοκιμή για το εκθεμελιωτικό πλήγμα του 1974.

Υ.Γ. Στο μελέτημα Η θυσία και η σταύρωση της Τηλλυρίας στην ελληνική ποίηση (πρώτη καταγραφή) [στον τόμο Τηλλυρία Μνήμες, Ιστορία και Αρχαιότητα, Λευκωσία 2010] προσθετέα: 

Και ο Τεύκρος Ανθίας, που βρισκόταν τότε εγκατεστημένος στην Αγγλία, στην ποιητική του συλλογή Κυπριακή τραγωδία, που εκδόθηκε το 1965 στην Αθήνα, από τις εκδόσεις Κέδρος, στο δεύτερο μέρος της συλλογής του αφιερώνει στην τηλλυρία ένα λυρικό και πολύχυμο ποιητικό κείμενο, που εκτείνεται σε σαράντα, περίπου, σελίδες. Οι τίτλοι των ποιημάτων για την Τηλλυρία είναι οι ακόλουθοι:

Το ελεγείο της Χάιδως

Η μπαλάντα του βοσκού με τ’ αρνάκι

Μάνα γεννήτρα του λαού  Ι. Δυο χέρια τεντωμένα σε καμπύλες ΙΙ. Οι Ναζωραίοι της δουλειάς και της θυσίας ΙΙΙ. Τρεις κύκλοι σ’ ένα αργαλειό ΙV. Βιολί μέσα στη νύχτα τη τρισκότεινη…

Ο Τεύκρος Ανθιας ευρισκόμενος μακριά από την Κύπρο, επιστρέφει στον γενέθλιο τόπο με αφορμή τη νέα πληγή των βομβαρδισμών και της καταστροφής. Η συγκίνησἠ του και η νοσταλγία για το νησί που άφησε εδώ και χρόνια, οδηγούν σε συναισθηματική έκρηξη και αφήνει το λυρισμό του να αρδεύσει αυτές τις σαράντα ποιητικές σελίδες με ανοικονόμητο, εν πολλοίς, τρόπο. Στην αποτύπωση της προηγούμενης χαράς της ζωής, των ονείρων για το μέλλον και της αποτρόπαιης πραγματικότητας που έφερε η τουρκική επιθετικότητα, είναι χαρακτηριστική η εμμονή του σε δημοτικά μοτίβα, σε τραγούδια της ιδιαίτερής του πατρίδας, μα και σε καθιερωμένα, σε πανελλήνια κλίμακα, δημοτικά τραγούδια, όπως, επίσης, εκδίπλωση εικόνων και εκφράσεων που παραπέμπουν στη λαϊκή θρησκευτική και εκκλησιαστική ζωή [εβδομάδα των παθών, Ανάσταση, Λαμπρή, Ναζωραίος, δισκοπότηρο, η θλιμμένη Παναγιά στο εικονοστάσι, «άρτος» της εκκλησίας για το μνημόσυνο κ.λπ.].

Τη συγκίνησή του για τη δοκιμασία του τόπου του αποτυπώνει και ο ποιητής Θοδόσης Πιερίδης στο ποίημά του «Καντάτα για τους νεκρούς της Τηλλυρίας», που αποτελείται από είκοσι μία τετράστιχες στροφές. Στροφές του θρηνου και του σπαραγμού, για την απώλεια και την καταστροφή, με εικόνες που παραπέμπουν στο πάθος και στη σταύρωση:

Ήρθαν τα πολυβόλα, ήρθαν τα βὀλια,

από ψηλά βαρούσαν σαν σφυριά.

Την ξάπλωσαν σ’ ένα σταυρό τη δόλια

την κάρφωσαν, οϊμέ, την Τηλλυριά

[…]

Και σεις, πάρτε μακριά στην οικουμένη

φτερούγες του νοτιά και του βοριά

το θρήνο για μια Κύπρο λαβωμένη

για μιαν εσταυρωμένη Τηλλυριά.