ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

1. Προς υπουργό για το θέμα  «Α. Καμύ – Μ. Καραολής»

2. Προς διευθυντή Καθημερινής για το θέμα «΄Ελληνες δύο ταχυτήτων ή η Διχοτόμηση του ενιαἰου ελληνικού φιλαναγνωστικού χώρου»

3. Προς  Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο για το ανθολόγιο Παύλου Μελά

4. Προς υπουργό για τον τίτλο των σχολικών θεατρικών αγώνων

.

.

1. Προς υπουργό για το θέμα  «Α. Καμύ – Μ. Καραολής»

.

Προς:   Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού

(μέσω Γενική Διευθύντριας)

(μέσω Δ.Μ.Ε.)

Από:      Σάββα Παύλου ΠΛΕ

Ημερ: 1 Ιουνίου  2006

.

Θέμα:  Η επιστολή του Α. Καμύ για τη σωτηρία του Καραολή

Πληροφορήθηκα  ότι στην Αθήνα, στις 8 Ιουνίου, σε πλειστηριασμό από τον γνωστό οίκο Βέργος, ανάμεσα στα παλαιά βιβλία και έγγραφα  θα δοθεί σε πλειστηριασμό και η έξι σελίδων επιστολή που έγραψε ο μεγάλος Γάλλος διανοητής Αλμπέρτ Καμύ για να ζητήσει τη μη εκτέλεση του Μ. Καραολή. Η έκκληση του Καμύ έκανε τεράστια εντύπωση και αποτελεί τεκμήριο για τη συγκίνηση που προκάλεσε ο κυπριακός αγώνας 1955 – 59. Η επιστολή αποτελεί σημαντικό τεκμήριο της Κυπριακής Ιστορίας και πιστεύω ότι το Υπουργείο πρέπει να ενδιαφερθεί για την απόκτησή της. Η τιμή εκκίνησης είναι 5000 ευρώ (£3000 περίπου). Είθισται όμως, αν ένας δημόσιος οργανισμός ενδιαφέρεται για την απόκτηση κάποιου αντικειμένου γιατί είναι σημαντικό για την ιστορία ενός τόπου, να γίνεται απ’ ευθείας διαπραγμάτευση, εκτός των διαδικασιών της δημοπρασίας.

Είμαι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία γύρω από το θέμα αυτό.

Σάββας Παύλου ΠΛΕ

.

2. Προς διευθυντή Καθημερινής για το θέμα «Έλληνες δύο ταχυτήτων ή Διχοτόμηση του ενιαἰου ελληνικού φιλαναγνωστικού χώρου»

.

(επιστολή στην αθηναϊκή Καθημερινή)

κ. Νίκο Ξυδάκη

εφ. Καθημερινή, Αθήνα

Κύριε Διευθυντά

Σας αποστέλλω την ακόλουθη επιστολή, για δημοσίευση στην Καθημερινή

Έλληνες δύο ταχυτήτων

Ως εμμανής αναγνώστης, κάθε Κυριακή εδώ και δεκαετίες,  της αθηναϊκής κυριακάτικης Καθημερινής, διαμαρτύρομαι σφοδρώς για τις εξελίξεις γύρω από το θέμα της διακίνησης της εφημερίδας αυτής στην Κύπρο, μετά την έκδοση της κυπριακής Καθημερινής κάθε Κυριακή. Η αθηναϊκή Καθημερινή της Κυριακής δεν έρχεται πια στην Κύπρο, δεν βρίσκεται σε κάθε περίπτερο όπως παλιά, πρέπει να κάνεις ειδικές διευθετήσεις για να την πάρεις. Έχει, λοιπόν, διακανονιστεί το ζήτημα: Στην Ελλάδα θα διαβάζουν την αθηναϊκή έκδοση και στην Κύπρο την κυπριακή παραλλαγή της Καθημερινής.

Δημιουργούνται έτσι Έλληνες δύο ταχυτήτων. Κι όμως πρόκειται για δύο διαφορετικά προϊόντα και απορώ γιατί μου στερούν τη δυνατότητα πρόσβασης στο ένα από τα δύο. Παλιά, τα κράτη και η εξουσία παρενέβαλλαν δυσκολίες και συνοριακούς ελέγχους για τη διακίνηση των εντύπων. Ο φιλελευθερισμός, ευτυχώς, ήρε αυτά τα προβλήματα. Και ενώ τα  κράτη φιλελευθεροποίησαν τη νομοθεσία τους και απρόσκοπτα διακινούνται τα έντυπα όμως οι Εταιρίες ξεκίνησαν να παρεμβάλλουν τα δικά τους προσκόμματα και να επιβάλλουν τις δικές τους λογικές.

Δεν διχοτομείται όμως μόνο το ενιαίο των Ελλήνων της φιλαναγνωσίας και εφημεριδοφαγίας σε δύο διαφορετικά σώματα. Η στάση αυτή υπονομεύει και θεμελιώδη της ευρωπαϊκής ενοποίησης όπως η ελευθερία διακίνησης αγαθών που ακυρώνεται με την απαγόρευση/αναστολή της κυκλοφορίας της αθηναϊκής Καθημερινής στην Κύπρο.

Με απλά λόγια: Εμείς οι εμμανείς αναγνώστες της αθηναϊκής Καθημερινής απαιτούμε: Θέλουμε την εφημερίδα μας, όπως την ξέρουμε και όπως την διαβάζουν χιλιάδες άλλοι ομόγλωσσοι. Θέλουμε την αθηναϊκή Καθημερινή στην Κύπρο κάθε Κυριακή.

.

 

3. Προς  Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο για το ανθολόγιο Παύλου Μελά

Αγαπητέ κ. Τριανταφυλλόπουλε

Τυχαία, είδα σε ένα βιβλιοπωλείο το ανθολόγιό σας για τον Παύλο Μελά. Αγνοούσα την ύπαρξή του βιβλίου αυτού μέχρι εκείνη τη στιγμή. Το πήρα και ξεκίνησα την ανάγνωση αμέσως. Χάρηκα αυτή τη δουλειά σας, το διάβασα με προσοχή, αποτελεί οφειλόμενο φιλολογικό φόρο τιμής προς τον ήρωα, που άφησε γυναίκα και παιδιά, καριέρα και ευημερία, για να θυσιαστεί στη μακεδονική γη. Εποχές με ξεκάθαρες πράξεις και ξεκάθαρα προτάγματα, όταν η σύγχυση, η θολούρα και η εικονική πραγματικότητα δεν είχαν επιβάλει την κυριαρχία τους, όταν ήταν διακριτά τα αίματα από τις μπογιές.

Επί πλέον η  συγκίνησή μου ήταν μεγάλη και γιατί το όνομα του πατέρα μου [= Παύλος] του δόθηκε ως φόρος τιμής στον Παύλο Μελά. Όπως μου διηγήθηκαν αρκετές φορές οι συγγενείς, και ειδικά η θεία μου Άννα Σολωμού, ο νουνός του ήταν ο Χατζηγιώρκης  Χατζηθούπος από τον Γερόλακκο. Τα πρώτα ονόματα στα παιδιά μιας οικογένειας ήταν εύκολα, τους έδιναν το όνομα των παππούδων και γιαγιάδων. Μετά η φαντασία κάλπαζε, εκκινούσαν οι βολιδοσκοπήσεις και ανιχνεύσεις, τι όνομα θα επιλέξουν. Ο πατέρας μου, που γεννήθηκε το 1913, ήταν το έκτο παιδί της οικογένειας, οι οφειλόμενες τιμές προς τους παππούδες είχαν, λοιπόν, αποδοθεί και συζητούσαν το όνομά του. Ο Χατηζηθούπος ήλθε στον παππού μου   για να μιλήσουν για τα βαφτίσια του βρέφους. Σου βρήκα ωραίο όνομα του είπε, Παύλος, για τον Παύλο Μελά, για να τιμήσουμε τον ήρωα. Και για να ενισχύσει το αίτημα του συμπλήρωσε ότι το όνομα Παύλος παραπέμπει και στον Κουντουριώτη, που τότε άρχισε να γίνεται και αυτός γνωστός στην Κύπρο λόγω της συμβολής του στον Βαλκανικό Πόλεμο.

Ο παππούς μου το αποδέχτηκε αμέσως και έτσι ο πατέρας μου πήρε το όνομα Παύλος. Όμως στην κοινότητα της Κοκκινοτριμιθιάς οι συγχωριανοί του συμπλήρωναν, πάντοτε σχεδόν, με το Μελάς  όταν τον φώναζαν. Ακόμη ηχούν στ’ αυτιά μου οι προσφωνήσεις και τα καλωσορίσματά τους: Καλώς τον Παύλο τον Μελά, ή Παύλο Μελά έλα εδώ, ή Τι κάνεις Παύλο Μελά.

Καμιά σχέση δεν είχε ο πατέρας μου με την ηρωική εικόνα του Παύλου Μελά. Ήταν ένας ίλαρος άνθρωπος, με λίγα παραπάνω κιλά που επαύξαναν την εικόνα του καλοκάγαθου ανθρώπου,  ήρεμος πάντα, που κοιτούσε τη δουλειά του και την οικογένειά του. Όμως το Παύλος Μελάς τον συνόδευε σ’ όλη του τη ζωή.

Τυχαία, βρεθήκαμε με τον γιο μου Άρη, που σπουδάζει στη Θεσσαλονίκη, μπροστά στο άγαλμα του Παύλου Μελά. Συζητήσαμε κοιτώντας το άγαλμα με συγκίνηση ότι το [όνομα του πατέρα μου/ παππού του και τώρα]                          επώνυμό μας: Παύλου, προέρχεται από τον ήρωα αυτό, πώς εξακτινωνόταν η αγωνιστική μυθολογία στον ελληνικό κόσμο παλαιότερα -ο Παύλος Μελάς θυσιάζεται στη Μακεδονία το 1904, η φήμη και η δόξα του απλώνεται και ύστερα από εννέα χρόνια δίδεται το όνομά του σε ένα βρέφος στην Τριμιθιά, ένα χωριό στην αλύτρωτη Κύπρο του 1913.

Όμως νά το και πάλι το αίσθημα να τονίσει κάποιος την ελληνικότητα της Κύπρου από τόσες άλλες πλευρές, με αφορμή, τώρα, το όνομα Χατζηθούπος. Οι μοδέρνοι το βρίσκουν παρωχημένο που παραπέμπει σε συντηρητικά και άλλα κακέμφατα σημαινόμενα, όμως η εμμονή και η διακήρυξη της ελληνικότητας της Κύπρου αποτελεί το πιο ριζοσπαστικό και πιο μοντέρνο αίτημα της εποχής μας, γιατί αυτή είναι η αλήθεια του τόπου μας, απεικονίζει μια πραγματικότητα που αμφισβητείται, που κινδυνεύει. Ο ζωντανός και υπεύθυνος διανοούμενος που το έχει αντιληφθεί, αυτό έχει καθήκον. Οι άλλοι είτε δεν το έχουν αντιληφθεί, άρα μπαίνει θέμα βλακείας, ή το έχουν αντιληφθεί και φοβούνται να το πουν για να μην κακοχαρακτηριστούν, άρα μπαίνει θέμα καιροσκοπισμού και δειλίας –“σαράφικα συνάγματα/ των μερμηγκιών την ολιγόψυχη σοδειά και φρονιμάδα.”

Ο Χατηθούπος, λοιπόν, ο νονός του μακαρίτη του πατέρα μου, από το θουπί, και ο θούπος, το αρχαίο ελληνικό θωπείον,  γκιώνης, είδος γλαύκας, μεταφορικά ασκημομούρης. Και η παροιμία: “Μην σου γελάσει το θουπίν και το χελιδονάκι” -δεν έφτασε ακόμη το καλοκαίρι. Όλα τα ονόματα της πτηνοπανίδας στην Κύπρο κρατούν από τα αρχαιοελληνικά. Εκτός από τόσα άλλα που χρησιμοποιούνται ευρέως και είναι κοινά σε όσους  μιλούν την πανελλήνια δημοτική (γύπας, γεράκι, αετός, χελιδόνι, νυχτερίδα) η Κύπρος επιμένει και για τόσα άλλα αρχαιοελληνικά: θουπίν, φάσσα, ακανθελούδι (η ακανθυλίς, στην πανελλήνια κοινή: καρδερίνα), στρούθος, όρνιθα κ.λπ.

Την αλήθεια του τόπου μου λέω και ας μην πάρω ποτέ την προσωνυμία του μοντέρνου. Γιατί, επιτέλους, το επαναλαμβάνω και τώρα, ας μάθουμε να ξεχωρίζουμε “το αίμα από τις μπογιές…”

Με την αγάπη μου πάντα

.

.

4. Για τον τίτλο των σχολικών θεατρικών αγώνων

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

Προς:   Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού

(μέσω Δ.Μ.Ε.)

(μέσω Γ.Δ.)

Από:      Σάββα Παύλου ΠΛΕ

Ημερ.:    :7 Απριλίου 2006

Θέμα:   ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ  ΤΩΝ  ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

Οι σχολικοί θεατρικοί αγώνες χαρακτηρίζονται από όλους τους εχέφρονες και νουνεχείς αυτού του τόπου ως ο θεσμός που συνεισφέρει όσο κανείς άλλος στην θεατρική ανάπτυξη της Κύπρου. Χάριτας οφείλουμε όλοι σε αυτούς που συνέλαβαν αυτή την ιδέα και προσπάθησαν να την υλοποιήσουν, σε αυτούς που σήμερα συνεισφέρουν. Έτσι, κάθε χρόνο, δεκάδες σχολεία, δεκάδες καθηγητές, εκατοντάδες μαθητές  της Κύπρου, συμμετέχουν και προσφέρουν στα θεμέλια της θεατρικής παιδείας του τόπου μας. Όμως παντού, στις αφίσες και στα προγράμματα, θα διατυπωθεί το δυσοικονόμητο, άμουσο και αποτρεπτικό: «ΙΣΤ Παγκύπριοι Σχολικοί αγώνες σύγχρονου θεάτρου και αρχαίου δράματος  εις μνήμην Παναγιώτη Σέργη.»

Απορώ ποιοι άμουσοι, μα και με πλήρη άγνοια για τις σημερινές εκφραστικές ανάγκες, την ψυχολογία και τις νοοτροπίες των μαθητών μας, επέβαλαν αυτή την ξύλινη και ακαλαίσθητη γλώσσα για έναν τόσο ζωντανό θεσμό όπως είναι το θέατρο που διδάσκεται από την πιο ζωντανή ηλικία, τους έφηβους. Ο τίτλος ενός θεσμού αποτελεί κάτι το βασικό,  αναπαράγει ιδεολογία, ενισχύει εκφράσεις και συμπεριφορές, προτείνει ήθος και στάση ζωής. Και ο τίτλος των σχολικών θεατρικών αγώνων είναι ατυχής, ίνα μη τι χείρον είπω. Οι σχολικοί θεατρικοί αγώνες αναφέρονται σε νέους, χρειάζεται ένας απλός και περιεκτικός τίτλος που να συνάδει με τα νεανικά αισθήματα.  Μήπως, οι νονοί αυτού του τίτλου, φαντάζονται ότι οι νέοι μας μιλούν κάπως έτσι;

Α’ μαθητής: -Φέτος το σχολείο μας θα ανεβάσει στους 17^ους Παγκύπριους σχολικούς αγώνες σύγχρονου θεάτρου και αρχαίου δράματος  εις μνήμην Παναγιώτη Σέργη το έργο του Ψαθά, Ζητείται Ψεύτης.

Β’ μαθητής, Και μεις πέρυσι στους 16^ους Παγκύπριους σχολικούς αγώνες σύγχρονου θεάτρου και αρχαίου δράματος  εις μνήμην Παναγιώτη Σέργη, πήραμε το δεύτερο βραβείο.

Δυστυχώς ο τίτλος αυτός παραπέμπει σε ανθρώπους που έχουν την κουλτούρα των ανατολικών σοβιετικών καθεστώτων ή που την έχουν εγκολπωθεί, με τη γνωστή ξύλινη και ακαλαίσθητη γλώσσα.

Η αρίθμηση είναι άχρηστη. Θυμίζει διαχείριση λογιστών. Σε άλλα φεστιβάλ και διαγωνισμούς δεν αριθμούνται οι ετήσιες εκδηλώσεις. Κάθε χρόνο απλώς γίνεται η νέα εκδήλωση. Η αρίθμηση μπορεί να αναφερθεί σε δήλωση ή εισαγωγή, για να δείξει τη συνέχεια και το πολύχρονο των προσπαθειών για  την καλλιέργεια του σχολικού θεάτρου, όμως δεν αποτελεί μέρος του επίσημου τίτλου που κάθε λίγο πρέπει να εμφανίζεται.

Το «σύγχρονου θεάτρου και αρχαίου δράματος» είναι άχρηστο, θυμίζει δασκαλίστικη νοοτροπία που θέλει να κάνει διακρίσεις και ομαδοποιήσεις και εκεί που δεν πρέπει. Το σκέτο Θέατρο είναι αρκετό, τα συμπεριλαμβάνει όλα. Μήπως αύριο στα πλαίσια του «πλουραλισμού και της πολυφωνίας» και άλλων ηχηρών παρομοίων, πρέπει να  αναδείξουμε και το ξένο θέατρο και η συνήθης αναφορά θα γίνει ΙΣΤ Παγκύπριοι Σχολικοί αγώνες σύγχρονου ελληνικού και ξένου θεάτρου καθώς και αρχαίου δράματος  εις μνήμην Παναγιώτη Σέργη; Το ξένο, ελληνικό, ή αρχαίο είναι άχρηστα, υπάρχει θέατρο καλό ή κακό, υπάρχουν παραστάσεις καλές ή κακές.

Το «εις μνήμην Παναγιώτη Σέργη» είναι παντελώς άχρηστο και επιβάλλει ατμόσφαιρα καθήλωσης και μνημοσυνογραφίας σε έναν τόσο ζωντανό θεσμό όπως είναι το σxολικό θέατρο. Εκτιμώ την προσφορά του Παναγιώτη Σέργη και δεν θα ήθελα να μειωθεί. Ποτέ όμως  το «εις μνήμην κάποιου» δεν γίνεται ο επίσημος τίτλος ενός θεσμού. Μόνο στην Κύπρο συμβαίνουν αυτά τα περίεργα. Η αναφορά στην προσφορά του  Παναγιώτη Σέργη, και ότι οι αγώνες είναι αφιερωμένοι στη μνήμη του, μπορεί να σημειώνεται στο εισαγωγικό κείμενο του θεατρικού προγράμματος ή στην επίσημη ανακοίνωση του Υπουργείου για τους θεατρικούς αγώνες. Πουθενά αλλού. Εδώ θυμάμαι μια από τις πρώτες εμπειρίες μου ως καθηγητής /  εργοδοτούμενος από το Υπουργείο Παιδείας. Είχα πρωτοδιοριστεί στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και λίγες μέρες αργότερα με φώναξε ο κύριος Α. Παπαμιλτιάδης, Βοηθός Διευθυντής τότε. Είσαι νέος καθηγητής εδώ, μου είπε, και μπορείς να βάλεις το θέμα της μετακίνησης των φωτογραφιών με τους πεθαμένους καθηγητές από την αίθουσα του καθηγητικού συλλόγου. Σε έναν τόσο ζωντανό χώρο όπως το σχολείο, πρόσθεσε, βαραίνει το θέμα των τεθνεώτων και η αίθουσα του καθηγητικού συλλόγου είναι ένα εικονοστάσι με φωτογραφίες νεκρών. Θα μπορούσαν να πάνε σε ένα δωμάτιο με τεκμήρια και στοιχεία από την ιστορία του σχολείου και η αίθουσα του καθηγητικού συλλόγου να αποκτήσει πιο ζωντανή διακόσμηση, με φωτογραφίες τοπίων, θεατρικών παραστάσεων, αγαλμάτων.  Συμφώνησα μαζί του, όμως τίποτα δεν έγινε κατορθωτό και σήμερα, ύστερα από τριάντα χρόνια, η αίθουσα καθηγητών παραμένει με το ίδιο σκηνικό, έχουν αυξηθεί απλώς οι φωτογραφίες των  τεθνεώτων.

Πρέπει, λοιπόν, να βρεθεί ένας νέος τίτλος, εύχρηστος, περιεκτικός και ελκυστικός

Αντί, λοιπόν: ΙΣΤ Παγκύπριοι Σχολικοί αγώνες σύγχρονου θεάτρου και αρχαίου δράματος  εις μνήμην Παναγιώτη Σέργη καλύτερα ΣΚΗΝΗ ή ΔΡΩΜΕΝΑ, ή ΘΕΑΤΡΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ.

Αναφέρω ενδεικτικά κάποιους τίτλους, ίσως άλλοι θα προτείνουν καλύτερους. Το σίγουρο, πιστεύω, είναι η ανάγκη να καταργηθεί το απίθανο: ΙΣΤ Παγκύπριοι Σχολικοί αγώνες σύγχρονου θεάτρου και αρχαίου δράματος  εις μνήμην Παναγιώτη Σέργη.